Оқулық Түзетілген және толықтырылган екінші басылым 1-кітап алматы, 2004 ббк28. 86 я 73 р 12

сагитталды білік айналасында саусак 45°-50с-ка алыстатылып. 
жакындатылады. Сонгы козгалыстар ligg. col lateral іа босаңсыған кезде 
жазылган саусактармсн ғана мүмкін болады; олар бүгілген кезде 
керіледі дс, бүйір козгалыстарына кедерп жасайды. Бүлардан баска 
саусак едәуір кен көлемде тағы айналма козғалыс жасай алады.
6. 
Б у н а к т а р а р а л ы к б у ы н д а р , art. 
i n t e r p h a l a n g e a e m a n u s , к ө р ш і
б у м а к т а р д ы ц б а с ы м е н н е г із і а р а с ы н д а о р н а л а с а д ы , к ө л д е н е и ( ф р о н -
т а л д ы ) б і л ік а й н а л а с ы н д а б ү г у , ж а з ы л у ғ а м ү м к ін д ік б е р е т і н т и п т ік
ш ы ғ ы р ш ы к т ә р і з д і б у ы н б о л ы н т а б ы л а д ы .
Қосалқы байламдар, 
ligg. collateralia,
буын бүйірлерінсн өтеді. Қол 
үшының алақан жағынан жасалган рентген суретіндс оны түзуге 
қатысатын барлык сүйекгер мен олардың бөлшектері көрінеді. 
“Рснтгендік буын саңылаулары” сәйкесті сүйектердің буын беттері 
арасында ақшыл жолақтар түрінде бейнеленген.
Кәрі жілік-білезік буынының “рентгендік саңылауы” медиалды 
болігінде осы жерде орналасқан, рентген сәулелерін түтпайтын буын 
дискісіне (үш бүрышты шеміршекке) сәйкес кеңейген.
Қол үшы қаңқасының негізгі сүйектерінен баска, суреттерде 
қосымша немесе комплектіден тыс, түраксыз сүйектер кездеседі: 1. os, 
centrale carpi - жануарлардагы аттас сүйектің рудименті, ossa trapezium, 
capitatum et scaphoideum арасында орналаскан; 2. os styloideum III 
алақан сүйегінің processus styloideus дербес дамуы, 3. os trapezoideum 
sccundarium - os trapezoideum-нің екі еселенуі сиякты; 4. os triangulare - 
кәрі жіліктің processus styloideus-інің бітісіп-өспеген бөлігі. Бүл түрак- 
сыз сүйектердің әсерінен диагноз қойғанда қате жіберуге болады.
Жануар ататектерінен өте ертедегі адам түқымдастарга (гоминид- 
тсрге) түқым қуалай берілген қол үшы каңқасы адам эволюциясы 
үрдіссінде еңбектің әсерімен өзгеріске үшырады.
Соның нәтижесінде қазіргі кездегі адамға тән мынадай ерек- 
шсліктер пайда болды:
1. Бас бармақ сүйектерінің абсолютті және салыстырмалы (басқа 
саусақтармен салыстырғанда) шамаларының үлкеюі.
2. Бірінші білезік-алақан сүйек буынының ертоқым тәрізді пішіні.
3. Бас бармақ басқа саусақтар жазықтығынан алақан бағытында 
орын ауыстыруы, соның әсерінен оның баска саусақтарға қарсы койылу 
қабілетінің артуы.
4. Бас бармақпен байланысқан білезік сүйектерінің және қайык- 
тәрізді сүйектердің сол алақан бағытында ығысуы.
5. Бүл сүйектердің ығысуы салдарынан сіңірлер, нервтер мен 
тамырларға арналған, retinaculum flexorum астында орналаскан науа- 
ның тереңдеуі.
6. II-V саусактар бунактарының кыскарып, тіктелуі, бүл кол үшы мен 
оныц жеке бөліктерінің әр алуан козгалыстар жасауына көмегін тигізеді.
199

Сүйектер мен буындардың бұл аталған қайта кұрылуларымен қатар 
қол ұшының нерв-бұлшықет аппараты да өзгереді. Еңбек әрекеті мен 
түсінікті сөз сөйлеуге байланысты орталық нерв жүйесінің жалпы 
дамуының нәтижесінде қол, әсіресе оның ең басты бөлігі қол үшы, 
еңбек мүшесі, сипап сезу ағзасына және ішінара қатынас құралына (қол 
қимылдары) айналады.

жүктеу/скачать 23,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: