78
адамның, сондай-ақ бүтіндей қоғамның өте кең көлемдегі қарым-
қатынастық қажеттілігін өтейтіндігін көреміз. Адамның түрлі
салаларындағы іс әрекетіне байланысты -өндірістегі, білімдегі,
ғылымдағы, мәдениеттегі, саудадағы, тұрмыстағы т.б. – тілдің
әртүрлі қолданылу салаларын саралап көрсетуге болады. Біз осы-
ны мысал ретінде Алматы облысының тілдік ахалы негізінде мем-
лекеттік тіл – қазақ тілінің кейбір өмір салаларындағы қолданыс
аясы тұрғысынан қарастырып көрейік.
Жалпы Алматы облысының аумағында қазақ кездеспейтін жер
жоқ десек, соған сәйкес облыста қазақ тілі қолданылмайтын өмір
саласы да жоқ. Бұған облыс көлемінде тіл дамыту барысында
атқарылып жатқан жұмыстарды айтуға болады.
Облыстағы тілдік жағдайға мониторинг пен талдау жүргізетін
автоматтандырылған жүйесін қолдану арқылы облыстық және
жергілікті атқарушы органдарындағы кіріс-шығыс құжаттарына ай
сайын мониторинг жасалады. Соның нәтижесінде облыс бойынша
мемлекеттік тілдің қолданылу көрсеткіші 97 пайызды құрап отыр.
Облыстағы тілдік ахуалды үнемі назарда ұстау мақсатында
зерделеу, тексеру, сауалнама жүргізу жұмыстары жоспарлы
түрде жүргізіліп келеді. Жалпы облыста тіл мәселесі бойын-
ша атқарар жұмыстардың ауқымы кең. Мемлекеттік тілді оқыту
стандарттарын жетілдіруге, ономастика мәселесін біріздендіруге,
көрнекі ақпаратты заң талаптарына сәйкестендіруге, сондай-ақ
нәтижелердің тиімділігіне мониторинг жүргізу жүйесін енгізу-
ге бағытталған жұмыстар ұйымдастырылуда. Мемлекеттік тіл
мәселесімен айналысатын құрылымдар мамандарының жауап-
кершілігі мен талаптары күшейтіліп, мемлекеттік тілді оқыту
орталықтарының материалдық-техникалық базасын жақсарту,
әдістемелік көмек көрсету жұмыстары жүзеге асырылуда.
Мемлекеттік тіл – әлемдегі елдердің қай-қайсысында бол-
масын
Достарыңызбен бөлісу: