101
1.8.4 Клеткалардың пролиферациясы (кӛбеюі)
Клеткалар
пролиферациясының
онтогенез
және
гомеостаз
процестеріндегі маңызы ӛте зор. Ұрықтың ӛсуі, дамуы, ұлпалардың
дифференциялануы, ұрықтық жасушалардың кӛбеюіне байланысты. Ағзаның
бүкіл ӛмір бойы әртүрлі ұлпаларында жүретін жасушаның репарациясы
және физиологиялық регенерациясының негізінде пролеферация жатыр.
Жасушалар бӛлінуі бақылаудың бұзылуы түрлі
патологиялық процестерге,
мысалы, ісіктің ӛсуіне себеп болады. Пролиферация ерекшеліктері мен
митоздық белсенділіктің реттелуі гендік, жасушалық және ұлпалық
деңгейлерде зерттеу жасушалық
циклдың бақылау механизмін, қартаюдың,
физиологиялық регенерацияның, клондаудың және ісік ауруларының
пайда
болу механизмдерін түсінуге, оларды реттеу және емдеу үшін тиімді әдістер
табуға мүмкіндік береді. Жасушалық циклдің
реттелу заңдылықтарын білу,
бұл нәтижелерді қатерлі ісіктерді анықтауда және жараның жазылуын
тездететін препараттар және қатерлі ісіктерді емдеудің әдістерін табуға
мүмкіндік береді.
Клетканың кӛбеюі немесе пролиферациясы жасуша тіршілігінің
маңызды қасиеті. Кез келген жасуша басқа жасушаның бӛлінуінен пайда
болады. Жасушалардың бӛлінуі мүшелердің ӛсуін, ағзалардың кӛбеюін
және зақымдалған ұлпалардың регенерациясын қамтамасыз етеді.
Прокариоттардың жасушалары ДНҚ репликациясынан кейін теңдей екіге
бӛлінеді. Эукариоттарда ядро күрделі құрылымды және оларға
генетикалық ақпараттың жас жасушалар арасында теңдей бӛлінуін
қамтамасыз ететін ерекше бӛліну механизмі тән.
Эукариоттық жасушалардың бӛлінуі екі сатыдан тұрады:
Достарыңызбен бөлісу: