Негіздері


  Кариокинез (ядроның бөлінуі)



Pdf көрінісі
бет86/228
Дата21.11.2022
өлшемі8,4 Mb.
#159250
түріОқулық
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   228
Байланысты:
tұңғyshbaeva-z.b.-czitologiya-zhәne-gistologiya-almaty-2015-274-bet.

1. 
Кариокинез (ядроның бөлінуі); 
2.
Цитокинезден (цитоплазманың бөлінуі).
Кариокинездің екі типі болады:
митоз
және
мейоз.
Әдетте ядроның
бӛлінуінен кейін жасушаның бӛлінуі жүреді, сондықтан бұл терминдерде
кариокинезді келесі жасушаның бӛлінуі деп санап, кең мағынада 
қолданады.
Әдетте, жасушаның бӛлінуі алдында, оның хромосомалық аппаратында 
орналасқан ДНҚ молекуласының синтезі жүреді. Бұл, прокариоттар және 
эукариоттар жасушалары үшін жалпы ереже.
Митоз процесі барысында хромосомалар жиынтығы диплоидты (2n)
болып келген аналық жасушадан ағзалардың ӛсуін, регенерациясын және
жыныссыз кӛбеюін қамтамасыз ететін екі жас жасуша дамып жетіледі, 
олардың хромосомалар жиынтығы (2n) диплоидты.


102 
1.8.5 Клеткалық цикл 
Тіршілік 
немесе 
клеткалық цикл
деп, белгілі уақыт аралығында
жасушаның құрылымдық және функциональдық сипаттарында жүретін 
заңды ӛзгерістерді айтады. 
Клеткалық цикл – 
аналық жасушаның бӛліну нәтижесінде пайда 
болған жас жасушаның келесі бӛлінуге немесе тіршілігін жоюға дейінгі 
аралықта ӛтетін кезеңдері. Жасушалық цикл келесі кезеңдерден тұрады: 
1. жасушаның кӛбею кезеңі (митоздық цикл); 
2. арнайы қызмет атқару кезеңі
3. тыныштық кезеңі.
Клетка типіне байланысты тіршілік циклындағы кезеңдердің ұзақтығы
жалпы ӛзгеріп отырады (47-сурет). Ұдайы бӛлінетін ұлпаларда, мысалы 
ішек эпителийінде және тері эпидермисінде жасушалар үнемі митоздық
бӛліну сатысында болады (80%). Ал қалғандары жіктеліп, арнайы қызметтер 
атқарады. Бауырдың және бүйректің тек ғана 5-10% жасушалары ұдайы 
бӛлінеді, ал қалғандары арнайы қызмет атқарады. Бұл мүшелердегі ұлпа
жасушалары жарақаттанған жағдайда, жасушалары қайта жіктеліп, 
митоздық жолмен бӛліне алады. Жүйке және бұлшық ет ұлпалары
эмбриональды даму соңында қайтымсыз жіктеліп, арнайы қызмет атқарады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   228




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет