2.1-сурет. Электр энергиясын тасымалдаушы (электр энергиясын өндіруші) және тарату
желілері арасындағы бөлудің қағидалық сұлбасы
.
Тарату желілері тұтынушыға тікелей қосылған болғандықтан, олар электрмен жабдықтау
сапасын қамтамасыз ететін негізгі элементтер болып табылады. Олар келесі сипаттамаларға ие: [2]
1)
Тұтынушылар сынайтын электр энергиясының көптеген ажыратулары тарату желілерімен
байланысты. Қорек көзінің сенімділігі статистикасына сәйкес, тарату желілерінен туындаған электр
энергиясын беруде іркілістер электр энергиясын ажыратудың жалпы санының шамамен 95% - ын
және электр энергиясын жеткіліксіз өндіруден туындаған іркілістерді қоспағанда, орташа және төмен
кернеулі тарату желілерінен шамамен 90%-ды құрайды. Жоғары вольтты тарату және түрлендіру
желілерінен туындаған электр энергиясын ажырату 1.6.-суретте көрсетілгендей 5%-ға жуықты
құрайды.
2)
Электр желілерінде тарату кезінде электр энергиясы ысырабының жартысынан астамы
орта және төмен кернеулі тарату желілерінде болады.
3)
Тарату желілеріндегі қорғаныс және басқару құралдары салыстырмалы түрде қарапайым.
Мысалы, қорғаныс жабдығының іске қосылуын кідіртуге тарату желілерінің ақаулары кезінде жол
беріледі. Ал тарату желілерінің кез келген жағдайында ақау болған кезде жылдам қорғаныс талап
етіледі.
4)
Орташа кернеудің тарату желілерінде әдетте ашық тізбектегі жұмыс режимі бар бұрмалы
желінің радиалды конфигурациясы немесе конфигурациясы қолданылады. Көптеген t тармақтарымен
байланысты. Төмен кернеулі тарату желілері үшін әдетте радиалды желі қолданылады.
5)
Әдетте, тарату желісі жабдығының жұмыс тиімділігі төмен. Статистикалық деректерге
сәйкес, АҚШ-тың электр желілеріне түсетін жүктеме шамамен 55% құрайды. Дегенмен, барлық
желінің 75% құрайтын тарату желісінің активтерін пайдалану коэффициенті одан да төмен. Орташа
жылдық жүктеме 44%-ға жуық. Қытайда жағдай одан да нашар. 10 кВ тарату желілері мен
трансформаторлар жүктемесінің жыл сайынғы орташа деңгейі қалалардың көпшілігінде шамамен
30% - ды құрайды.
6)
Тарату желілік жабдығы қалалық және ауылдық аудандарда қоғамдық инфрақұрылымның
бір бөлігі ретінде кеңінен таралған. Муниципалдық құрылыстың дамуымен және тұтыну
жүктемелерінің өсуімен желі құрылымы мен жабдықтары жиі өзгереді.
Нәтижесінде тарату желілерін пайдалану шарттары тұтынушыларды электроэнергиямен
жабдықтау сенімділігіне тікелей әсер етуі мүмкін. Сапасын жақсарту бойынша одан әрі жұмыс істеу
үшін электрмен жабдықтау және электр желілері жұмысының тиімділігі техникалық инновацияларды
күшейту және тарату желілерін басқаруды жақсарту өте маңызды.