Құрсақтағы дамуға сәйкес гипоталамус екі бөлімге бөлінеді:
а) алдыңғы бөлім, regio hypothalamica anterior, бұған сұр төмпе, tuber сіnereum; құйғыш,
infundibulum; мидың төменгі қосалқысы, hypophysis cerebri, көру қиылысы, chiasma
opticum, көру жолы, tractus optici біріктіріледі; ә) артқы бөлімге corpora mammilaria мен
regio hypothalamica posterior жатады.
Гипоталамус-
гипофиз жүйесі-жүйке жүйесінің де, эндокриндік жүйенің де
функцияларын орындайтын гипофиз және гипоталамус құрылымдарының бірігуі.
Гипоталамус-
гипофиз жүйесі гипоталамустың қарыншалық аймағында басталатын
гипофиздің аяқтарынан және гипофиздің екі үлесінен тұрады: аденогипофиз (алдыңғы
үлес) және нейрогипофиз (артқы үлес). Барлық 2 үлес жұмысын гипоталамус арнайы
нейросекреторлық жасушалардың көмегімен басқарады. Бұл жасушалар арнайы
гормондарды шығарады —рилизинг гормондары, сонымен қатар "артқы үлес"
гормондары-окситоцин және вазопрессин.
Рилизинг факторларының екі түрі бар.
1.босату-либериндер (олардың әсерінен аденогипофиз жасушалары гормондар шығарады)
2.тоқтататын статиндер (олардың әсерінен аденогипофиз гормондарының секрециясы
тоқтайды)
Нейрогипофиздің гормондары супроарбитальды ядроның (негізінен вазопрессин) және
паравентрикулярлық ядроның (негізінен окситоцин) орталық бөлігінің
пептидохолинергиялық (ірі жасушалы) нейросекреторлық жасушаларымен бөлінеді.
Окситоцин мен вазопрессин нейрогипофизге гипоталамонейрогипофиздік жолды
құрайтын аксондар арқылы тасымалданады. Аксондардың соңында гормондар бүкіл
денеге таралатын қан капиллярларымен синапстарды құрайтын Херинг денелері бар. Бұл
синапстар нейрогемальды деп аталады. Нейрогипофизде гормондар түзілмейді, тек
жиналып, белсендіріледі.
Достарыңызбен бөлісу: