Оқулық «Білім беруді дамытудың федералдық институты»

212 
2 
14.2
 
-сурет. 
Белсенді жүктемесі бар бір жартылай периодты түзету схемасы (а) 
жəне уақытша диаграммалар (б) 
трансформатор орамдарының белсенді жəне реактивті кедергілері 
нөлге тең деп есептейміз. 
Трансформатордың қосалқы орамындағы кернеудің бірінші 
жартылай периоды кезінде, диодтың анодындағы 
VD
потенциал 
катодқа қатысты оң болса, диод ашық болады. Трансформатордың 
қосалқы орамындағы кернеу 
U
2 
тікелей жүктемеге салынады, жəне 
оның ішінде тоқ 
I
2 
пайда болады (14.2, 
Б
-сурет), 
ол 
трансформатордың қосалқы орамындағы кернеудің пішінін 
қайталайды, себебі трансформатор идеалды. Екінші жартылай 
период бойы 
VD 
диодтың анодында теріс потенциал болады, диод 
жабық, ал жүктемедегі тоқ нөлге тең болады. Жүктемедегі 
түзетілген кернеудің, яғни период шегінде оның тұрақты 
құраушысының орташа мəні төмендегідей анықтауға болады: 
Яғни, 
U
0 
= 
U
2
/π = 0,45U
2
. 
U
2 
= πU
0 
= 2,22U
0
, 
яғни трансформатордың қосалқы орамының қолданыстағы 
жүктемедегі түзетілген кернеуден 2,22 есе артық болады. 
Схеманың жұмысынан диод жабылған кезде жартылай 
циклдарда трансформатордың қайталама орамасындағы кернеуге 
тең кернеу қолданылады жəне бұл кернеу диодқа («-» арналған 
анодқа) ауысқан полюстерге ие. Осы кернеудің ең жоғарғы мəні, 
кері кернеу U
обр 
деп аталады, біздің жағдайда трансформатордың 
қайталама орамасындағы кернеу амплитудасына тең: 
U
обр
= 
U
2m
= 3,14U
0
. 
2 

213 
Осылайша, диодтың максималды кері кернеуі жүктемедегі 
түзетілген кернеуден 3 есе асып түседі. 
Бір жартылай периодты түзеткіштерді жобалау кезінде осындай 
схемада қанағаттанарлық жұмыс істейтін диодтың түрін дұрыс 
таңдау қажет. 
Бір жартылай периодты түзету схемасында жұмыс істеу үшін 
диодты таңдағанда, U
обр
> 3,14U
0 
теңсіздікті сақтау қажет. Егер 
мұндай диод таңдалмаса, онда бірнеше диодтар дəйекті түрде 
қосылады. 
Жүктемедегі кернеу лүпілдері лүпілдеу коэффициенті бойынша 
бағаланады; бір жартылай периодты схема үшін k=1.57, яғни 
бірінші гармоника амплитудасы түзілген кернеуден 1,57 есе көп 
Лүпілдердің 
үлкен 
коэффициенті, 
трансформатордың 
орамаларының 
нашар 
пайдаланылуына 
байланысты 
үлкен 
өлшемдері, диодтың үлкен кері кернеуі оның қарапайымдылығына 
қарамастан бір жартылай периодты түзету схемасын қолдануды 
шектейді. 
Үлкен лүпілдеулер себебінен бұл схеманы сыйымдылықты 
сүзгімен бірге пайдаланады. 

жүктеу/скачать 5,26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: