козгалысынын алга койган мурат-м 1 ндеттер!н, т.б. манызды мэселелерд) талдап, сипатын, мазмунын ашады. Э. Бэкейханов езшщ шыгармаларында казак мемлекепнщ калыптасуы мен дамуынын зандылыктары мен тарихи кезендерш манызды элеуметак- саяси процесс релиде карастырып, казактын уш жузшщ патшалык Ресейшн курамына енушщ мотивтер)не назар аударады. Хан Кенесары Кдсымулы бастаган улт-азаттык козгалысынын тупк« максатын. онын элеуметпк-са- яси манызын, женшу себептерщ карастырып, одан тагылым алады. Кене сары хан квтерш1сщ1н сэтс1зд!п Элиханды ез халкын еркшдхк пен теншкке жетк1зет1н курестщ жана жолдарын, эд1с-тэс1лдер1н 1здест1руге сеплпн типзда. Нэтижес1нде ол курестщ ею жолын аныктайды: онын бйршшю — саяси курестщ бейби жолы саналатын парламентпк курес элю! ед|. Е*анш 1
- С1 — дамыган халыктардын мэдениетш кабылдау жолы. Сонын непзщде казак халкынын енер| мен бшм1Н дамьггу, улттык жэне саяси санасын калыптастыру ед1. «Казактын улт болып еркениегп ел катарлы ем<р суру! ушш, — дейд1 ол, — ен алдымен, халыктын сана-сез1мш оятатын жагдай тудыру керек, казактын улттык тшн, эдебиепн еркггегу керек. вз эдебиепн калыптастыруда табыска жеткен халык кана азат ем1р суре алады»2. Осы жана стратегиялык багыт Алаш козгалысынын лидер! Э. Бекей- хановтын жэне де баска да казак зиялыларынын саяси тэуелс1зд!кке бур- жуазиялык-демократиялык денгейде кол жетюзуге болады деген тусш!пн калыптастырды. КеЙ1Н бул кезкарасты терендете кел!п, улт-азаттык коз- галыс жещске жетер болса, онда казак когамьшын мемлекетпк-саяси курылысы батыс елдер1ндепдей буржуазиялык-демократиялык курылыс болады деген корытынды жасайды. 1
кокеихин О.