Кұралы. Орал: М.Өтемісов атындағы БҚм у бак, ж эне баспа орталығы, 2007

ш палдарын, кағазды, жиһаздарды мекендеп, закымдайды.
Фомес туысы - Fomes 
(трутовиктер) ағаш діңдерінде кездеседі. Жемісті 
денелерінің пішіні тұяқтәрізді, консистенциясы сүректі болып келеді. төменгі 
бөлігінде түтік тэрізді гименофорасы орналасады.
Далдиния саңыраукұлағы кайыңнын денесінде өседі. Далдиния закымдаған 
кайыннын сүрегі кызыл жиекті, өте әдемі болып көрінеді. 
Оны теріні бояу 
үшін пайдаланылады.
Гастеромицетгер катары - Gastrom ycetes
Гастеромицеттердің жемісті денесі тү.йык, 
1100 түрі белгілі. Бұл 
саныраукұлактар жаңбырдан кейін дамиды, сондықтан 
«жаңбыршылыктар» 
деп аталады.
Ж анбырш ылы қтар туысыны н 
бірнеше түрлері 
белгілі: 
Бовисто, 
Калватия, Ликопердон. Ж анбыршылардың мөлшері 50 см-ге жетеді, ал салмағы 
15-20 кг, миллиардтаған споралары болады.
Гетеробазидиомицеттер класс тармагы - Heterobasidim ycetes
Бүл класс тармағына базидиялары 4 бөлікке бөлінген саңыраукұлактар 
жатады. Г етеробазидиомицеттер қаракүйе жэне тат саныраукұлактар катарына 
бөлінеді.
Қаракүйе саны раукұлактар қатары - U stilaginales
Бүл саныраукұлактар астық дакылдарының паразиттері. 
Қаракүйе түскен 
астық тұкымдастары өнім бермейді, өйткені олардың масактары каракүйеге 
айналады (40% пайызға дейін өнімді төмендетеді).
Сүлы 
каракүйе 
саңыраукұлақтары. 
Қаракүйе 
спорасы 
4 
клеткалы 
фрагмобазидийден өсіп шығады, эрбір клетка өзінің белгісі бар споралар түзеді, 
споралар жерге түседі. Бүл 
споралар өсіп алғаш қы гаплоидты мицелийге 
айналады, сосын 2 мицелий косылып дикарионды мицелий пайда болады. 
Кейде екі спора косылуының нәтижесінде дикарионды мицелий түзілуі мүмкін. 
Дикарионды мицелий тұкымның перикарпы арқылы өсімдіктің өсу нүктесіне 
жетеді де, 
ар карай онымен бірге өсіп, өсімдіктің барлы қ ұлпаларын 
закымдайды, әсіресе масағында жаксы дамып, эндоспермін, ұрықты тесіп өтіп, 
хламидоспораларға ажырайды, масақ каракүйеге айналады.
Бидайдьщ каракү'йемен 
закымдануы гүлдеу кезеңінде жүреді. Қаракүйе 
саңыраукүлағы 
4
клеткалы 
фрагмобазидийға 
айналады, 
бірак 
оларда 
базидиоспоралар түзілмейді. Базидияның клеткалары жүптасып дикарионды 
мицелийлер түзеді. 
Мицелий гүлдеп түрған өсімдікке тозаң жолы аркылы 
түсіп, аналық жатынына енеді. Осымен мицелийдің дамуы күзге дейін 
токтайды. Күзде ұрығында саныраукұлак паразиті бар бидай дэнегін сау бидай 
дәнегінен ажырату киын. Келесі жылы дэнек өсіп дамиды, онымен бірге онын 
ішіндегі мицелий де дамиды. Ол гүлдің барлық бөліктерін закымдайды 
(масагын, күлте жапыракшаларын, тозанкабын, аналығын), ал содан кейін 
хламидоспораларға ыдырайды, жалаңаш өзек калады д а масақ қаракүйеге

жүктеу/скачать 3,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: