Монография \ 3 «санат» а л м п и 1


шшде ж урт, Абай эркдшан эке  Ti3eci



Pdf көрінісі
бет149/267
Дата03.02.2023
өлшемі12,37 Mb.
#167286
1   ...   145   146   147   148   149   150   151   152   ...   267
Байланысты:
kabdolov zeinolla soz oneri

1
шшде ж урт, Абай эркдшан эке 
Ti3eci 
баткдндардьщ арызы орынды, эдш екенш уга бередь 
Ол байтак, даланыц ез экесш е наразылыгын, к,арт 
жыраудын, оны кара кэргага тецеп айткан ащы сатиралык
елещн естидь 0з 
QKeci 
салдыртан меииттщ парадан 
тургызылганын, 
TinTi, 
езше 
aKeci 
эперген Дшданьщ да 
жургтан алынган парага келген туткьш екенш бшедь

М.Эуезов.
“Абай” романыньщ жазылу жайынан. “Эдебиет жене 
искусство”, 1955, 
И
3, 97-бет.
174


Осылайша, Абай ез экесше деген балалык, сез'шнен 
айырыла бередо, 
6ip 
ретте ол жыласа, енда 
6ip 
жолы терец 
ойга калады, тейренедо, ана сезш тыцдайды, кедей кауымныц 
тй рлерш е кулак, туредь Ол сатылап вседь.. Терещрек 
байыптап караса, бар кцянаттыц 
ry6i 
сол ез экесщде жатыр: 
юрбщ! кеп 
Kipixrrap 
ана, крргансыздан жетгмареп влген 
йшкене себибебек, rim i элдеймге ершлз уйленгел! огырган 
Абайдыцез xam... — 
6api 
сол еке лацы. Мунымен де бшгейда, 
эдолетшднс шецбер1 Шрте-бфте улгая бередг. семъядагы жеке 
адамдардьщ кез жасы осынау кдращы далада кедейлж азабын 
шеккен мыц сан адамныц кдсфет тещзше барып косылып 
жаткдндай. Мше, дала 
ampiuici 
Кунанбайга карсы Абайды 
ашык тартыска, бш маз куреске екелген осы жайларедо. Бул
— эке мен бала арасындата элдекдлай араздыкемес. Бул — 
таптык сипаттагы ipi тартыс, дуниеге ей удай квзкарастыц, 
есй мен жацаныц тартысы”*.
Осыныц 6epi — сюжет аркдуьшдагы курдел1 тартысты 
занды дамытып жаткдн кеп-кеп психологиялык деделдщ 
Kefl6ip купля сырлары гана; оны жэне езге емес, эпопея 
авторыныд 63i талдап, тарата тусйадрш отыр.
Будан шыгатьш корытьшды: сюжеттщ жаны мен журеп
— тартыс. Ал тартыстан сюжет курап, кдлыптастыратын — 
композиция.
Композиция (латынша composite — курастыру, кцыстыру) 
6ipep сезбен айткднда, керкем шыгарманыц курылысы. 
Алайда муны курылыс деген сезге карал тек шшшге гана 
байланысты угым деуге болмайды, композиция мазмунмен 
тжелей байланысты нерсе: ол — эдеби шыгарманыц сыртщи 
туртц гана симметриясы емес, сонымен катар hum сырыныц 
да гармониясы.
внер туындысында бутшдис болуы шарт. Ал кез келген 
керкем шыгарманыц утымды басталып, занды дамып, жаксы 
аякталганын туйсшу, оныц идеялык-такырьштык непзшде 
немесе мазмуны мен шшшшдеп сыр мен сымбатшц табищ 
ундесттн сезшу — окырманныц жан дуниесше сол шыгарма 
дарыткдн эмоциялык жылылыкуьщ, эстетикалык сулудык- 
тыц 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   145   146   147   148   149   150   151   152   ...   267




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет