Кафедрасы
жүктеу/скачать 1,66 Mb. Pdf көрінісі
|
| маңызды сипаттамаларына
жылдың ең жылы және ең суық айының орташа температурасы, абсолюттік максималды және минималды ауа температурасы, жауын-шашынның жылдық, маусымдық мөлшері, желдің басым бағыты және күндізгі жарық уақытының ұзақтығы жатады. Интег ралды көрсеткіштер экономиканың жекелеген салаларының талаптарына байланысты климаттық ерекшеліктерді сипаттауға қызмет етеді. Мұндай көрсеткіштерге Селяниновтың гидротермиялық коэффициенті (ГТК), Колосковтың ылғал индексі (W), Шишконың буланудың жалпы коэффициенті (fc) және Сапожникованың потенциалды өнімділік индексі (Ку) жатады. Ауылшаруашылық өнімділігінің ажырамас көрсеткіші Нбкп биоклиматтық потенциал (әлеуеті) болып саналады (бұл көрсеткіш облыстың ауылшаруашылық әлеуетін көрсетеді). Климаттық ресурстардың маңызды құрамдас бөлігі - күн радиациясы. Жерге жылына түсетін күн радиациясының мөлшері шамамен 1,2 х 10 17 Вт (1 х 10 18 кВт / сағ) құрайды. Бұл энергия әлемдік энергия тұтынудың қазіргі деңгейінен шамамен 2000 есе жоғары. Күн радиациясының орташа тәуліктік мәні 9 МДж/м 2 -ден (Антарктидада) тропикалық шөлдерде (Сауд Арабиясы, Австралия) 25 КДж / м 2 -ге дейін өзгереді. Климат экономиканың көптеген салаларына (ауыл шаруашылығы, энергетика, көлік, коммуналдық қызметтер) айтарлықтай әсер етеді, ал ауа-райы жағдайындағы ауытқулар жалпы ұлттық өнімнің бірнеше пайызға өзгеруіне әкелуі мүмкін. Қосымша шығындарсыз климаттық және ауа-райының ауытқуларының алдын-ала болжамы бюджет қаражатын едәуір үнемдеуге мүмкіндік береді. Климаттың экономиканың жекелеген салаларына әсерін зерттеу қолданбалы климаттық пәндер жиынтығымен (көлік климатологиясы, агроклиматология, медициналық) жүзеге асырылады. Аймақтың табиғи-ресурстық әлеуетінің бөлігі ретінде климаттық ресурстарды зерттеу үшін климатологияның арнайы бағыты - экономикалық климатологияны жүзеге асыратын кешенді тәсіл қажет. |