Кафедрасы

Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия 
ұлттық университеті 
Пәннің оқу-әдістемелік кешені 
Басылым: алтыншы 
неміс ғалымы Генри Потоние ұсынған болатын. Ол каустобиолиттерді шығу тегі бойынша 
3 топқа бөлді: битуминозды, көмір («гумустық») және липтобиолиттер. 
Битумдар
(латын тілінен шыққан битум - тау шайыры, «асфальт») - қатты немесе 
шайырлы өнімдер, олар көмірсутектердің қоспасы болып табылады және олардың азотты, 
оттекті, күкіртті және құрамында метал бар туындылар. 
Көмір (қазба көмір)
- шөгінді тау 
жынысы, минерал, химия және басқа салалар үшін отын мен шикізаттың ең құнды түрі. 
Липтобиолиттер 
(грекше липтос) - қалдық, қалдық) - липоидолиттер класына жататын 
және гумификацияға төзімді өсімдік компоненттерінен: споралық қабықшалардан, 
кутикулалардан, қабықтың тығын ұлпаларынан және шайыр денелерінен тұратын қазба 
көмірлері. Осы минералдардың қасиеттерін, пайда болу және пайда болу жағдайларын, 
сондай-ақ оларды алу мен өңдеу проблемаларын зерттейтін ғылым 
каустобиолит 
геологиясы
деп аталады. 
Мұнайдың негізгі тұтынушылары жоғары дамыған елдер болып табылады, 
айтарлықтай экспорттық өндіріс дамушы және өтпелі кезеңдегі елдердің салыстырмалы 
түрде аз тобына шоғырланған. Осылайша, АҚШ-тың әлемдік мұнай тұтынудағы үлесі 
25,4% құрайды, ал оның әлемдік өндірістегі үлесі небәрі 9,9% құрайды. Ал солтүстік-
шығыс Азияның дамыған елдері (Жапония, Оңтүстік Корея, Тайвань), мүлдем мұнай 
өндірмейді, дүниежүзілік өндірістің 11% тұтынады.
Кезінде мұнай көмірді ығыстырып, 
әлемдік энергетикалық баланста бірінші орынға шықты. Бүгінгі таңда табиғи газ мұнайды 
ығыстырып, оны екінші орынға түсіруі мүмкін деген болжам бар. Шынында да, егер 
мұнайға негізделген энергия өндірісіндегі ластаушы заттар көмірді немесе шымтезекті 
қолданғаннан 2есе аз болса, онда табиғи газ өз кезегінде мұнайға қарағанда үш есе таза 
болады. Газ мұнаймен бірдей географиялық диспропорциямен сипатталады. Осылайша, 
Америка Құрама Штаттары газ өндірісі бойынша әлемдегі екі көшбасшының бірі 
болғанымен (әлемдік көлемнің 21,7%), одан көп тұтынады (26,3%).
Еуропалық Одақтың 
15 елі одан да көп табиғи газ импортына тәуелді, олар 15,2% тұтынады, дегенмен олар 
әлемдік деңгейдің тек 8,3% -ын өндіреді. 
Әлемдік энергия тұтыну болжамы 2050 жылға қарай болжануда. Мұнда, мұнай мен 
газдың үлесі 2020 жылы сәйкесінше 29% және 26% болса, ал 2050 жылға қарай - 20% және 
27% болады. 

жүктеу/скачать 1,66 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: