Сондай-ақ Қазақстан ономастикасыны ң тарихи-әлеумөттік мәселелері қарастырылады. Кітап қалың оқырман қауымға арналған
жүктеу/скачать 5,42 Mb. Pdf көрінісі
|
myrzakhmetov m kazak kalai orystandyryldy
- Бұл бет үшін навигация:
- Төртіншіден
| Қазақ қалай мәңгүрттенді?
Үшіншіден, қазақ жұртының сан ғасыр бойын- да қалыптасқан тұрмыс болмысының өзегі (ядро- сы) - бір атаның баласынан құралатын 10-15 үйлі отбасы бір ауыл болып, ұйыған қатықтай емір кешетін. Ол ауылды жатқызып-тұрғызатын ақылгөй ақсақал болатын. Бүкіл шаруашылық пен рухани тұтастық мәселесі сол ақсақалдың ақыл-кеңесімен шешілетін. Қазақ халқын ғасырлар бойы сақтап келген осы тұрмы сты қ өзегін (ядросын) жойып, дәстүрінен жаңылдыруды отаршылдар ерте қолға алған еді. Бұл қазақы өзекті (ядроны) бұзбайынша, қазақты шоқындырып, орыстандырудың, мәңгүрттік жолға бұрудың аулы алыс еді. Осы себепті, бұл кедергіні бұзып, ыдыратудың айла-амалдарын алдын ала қарастырды. Бірақ бұл қастандық әрекет ауыл ядросының тірегін солқылдатса да, түпкілікті деңгейде бұза алмады. Ал кеңес үкіметі тікелей тізеге басып, зорлықпен колзоздастыру, ұжымшар- ларды ірілендіру, кеңшарлар құру арқылы қазақы ауылдық ядроның түбіне жетті. Міне, осындай саяси мақсатты көздеген жауыздық әрекеттер, яғни қазақ елінің тұрмы стық болмысынан туындаған өзегін (ядросын) жою саясаты қазақ халқын мәңгүрттік жолға бұрудың шешуші құралына айналып жүре берді. Мәскеудегі билік ешқашан да қазақ елінің өзіне тән қайталанбас ұлттық, тұрмыстық ерекшелігімен санасып, әділетті саясат жүргізген емес. Төртіншіден, Ресей патшалығының отарланған ұлан-байтақ қазақ жерін материалдық және руха- ни жағынан меңгеру жолында ұстанған саясатының бір елеулі буыны водворение саясатында (қазақ арасына славян тектес халықтар мен орыс тілді Мекемтас Мырзахметұлы «Қазақ қалай орыстандырылды?: 229 шоқындыларды көптеп енгізу саясаты) жататын. Мүндағы мақсат - қазақ жері 1891 жылдан бастап ресми түрде мемлекет меншігі деп жарияланды. Қазақтардан тартып алынған сулы, нулы жерлерге Ресейде жерсіз қалған келімсектерді орналастыру- мен бірге, қазақтар арасына сұғындыра араласты- рып отыруды да қолға алды. Мұндағы басты мақ- сат - келімсектердің саны басым түсіп, қазақтардың шоқынып орыстануына қолдан жағдай жасау. Қазақ- орыстар аралас-құралас отырған жерде бұратана халықтарға арналған түземдік орыс мектебін ашуға негіз жасалып, қазақ-орыс балаларын бір сыныпта оқытып, бүкіл дүниетанымын орыстандырып жібе- руге бағыттау болатын. Мұндай мектептер біздің заманымызда жүктеу/скачать 5,42 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|