Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

132
ге, байдан қайыр кеткен соң, мал біт-
кенмен не пайда?!») Ол қатал қайы-
рымсыздықты, пейілі тар малжанды 
сараңдықты сынайды, адамдардың 
мұндай жаман қасиеттерден аулақ 
жүріп, олардың кең пейіл, елгезек, 
қайырымды болуын тілейді. Баймын,
батырмын деп мақтанба, айналаң-
дағылармен санас, бір-біріңмен тату-
тәтті өмір сүр дейді.
БІЛІМ
(ағылш. 
knowledge
) 
– 
тұл-
ғаның белгілі бір жүйемен қалыптас-
қан ұғымдарының, деректері мен па-
йымдарының т.с.с. мәселеге немесе 
құбылысқа байланысты нәтижесінің 
жиынтығы. Б.- ақыл-ойдың іс-әре-
кетін объективті шынайылықты тә-
жірибе арқылы бейнелеп дәлелдеуге 
жетелейді. Б. сана, танымдық үрдіс-
тер, ақиқат, ғылым т.б. күрделі де те-
рең ұғымдармен тығыз байланысты, 
әрі солар арқылы анықталады. Б-ді 
танымдық деңгейіне қарай, шындық-
ты жан-жақты қамтуына, терең мә-
ніне, жете бейнеленуіне, дәйектілігі 
мен дәлдігіне қарай мынадай түрлер-
ге бөледі: тұрмыстық Б., ғылымға 
дейінгі Б., ғылыми Б., эмпирикалық 
Б. және теориялық Б. Б-нің қай 
түрі болсын, адамзат тәжірибесінің 
негізінде дамиды. Б-ді психология-
лық тұрғыдан зерттеген ғалымдар: 
Т.Куни, М.Полани, М.Лютер, И.Фих-
те, Б.Еникеев, А.Пятигорский (1966), 
Н.Мусхелишвили мен Ю.Шрейдер 
(1998), В.П.Зинченко т.б.
БІЛІМ БЕРУ
– тұлғаның шы-
ғармашылық мүмкіндіктері мен қа-
білеттіліктерін дамытатын, дағдылар 
мен танымдық үйренулерді қарас-
тыратын ғылыми – білім жүйелерін 
меңгеру үрдісі мен нәтижесі – түрлі 
деңгейлер мен бағыттылықтағы мем-
лекеттік стандарттар және білім бе-
ру бағдарламалары мен оларды іс
жүзіне асыратын жүйелерінің жиын-
тығы. Б.б. тұлға психикасының жан-
жақты дамуын қалыптастыратын 
дағдылар, үйренулер және білімнің, 
шығармашылық жұмыс тәжірибеле-
рі, эмоционалдық-еріктік қатынастар 
тәжірибесінің психологиялық-педа-
гогикалық бейімделген жүйесі; оқы-
ту кезінде оқушының меңгеруге тиіс-
ті тәжірибелік үйренулер мен дағ-
дылардың, ғылыми білімнің, әдеп-
эстетикалық идеялардың жүйесі, яғни
психиканы дамытудың негізгі жол-
дарының бірі.
БІЛІМДІ МЕҢГЕРУ
– белгілі уа-
қыт аралығын талап ететін үрдіс.
Б.м. арқылы тұлға психикасы және 
дене тәрбиесінің мазмұнын жан-
жақты, әрі терең ұғынады. Б.м-ге ұм-
тылдыратын түрткілер (мотивтер) адам-
ның жас ерекшелігіне байланысты 
өзгеріп дамып отырады. Жасы өскен 
сайын мотивтерінің түрлері мен маз-
мұны да дамиды. Б.м. адамның та-
нымдық әрекеттерін ұйымдастыруға 
да тәуелді.

жүктеу/скачать 11,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: