2.
МҰНАЙДЫҢ ЖӘНЕ МҰНАЙ ӨНІМДЕРІНІҢ ҚҰРАМЫ
2.1.
Мұнайдың элементтік құрамы
Мұнайдың толық химиялық құрамын қазіргі белгілі әдістермен анықтау
іс жүзінде мүмкін емес.
Мұнайдың құрамына кіретін негізгі химиялық элементтерге C, H, S, N
және О жатады. Көміртектің мөлшері орташа алғанда 82-87%, ал сутектің
мөлшері – 11-14% құрайды. Көміртек пен сутек мұнайдың құрамына кіретін
барлық химиялық қосылыстардың негізі болып табылады. Барлық табиғи
отындардың ішінде жану жылуының ең жоғарғы мәнін көрсететіндері мұнай
газы мен мұнай болып табылады, себебі бұлардың құрамында сутектің
мөлшері бәрінен көп.
Құрамындағы күкірттің мөлшеріне қарай мұнайды 3 классқа бөледі:
күкірті аз – 0,5%, күкіртті – 0,51-2,0% және күкірті көп –
2,1%. Мұнайдағы
азот пен оттектің мөлшері сәйкесінше 1,8 және 3,0% дейін болады. Мұнайдан
30 жуық металорганикалық қосылыстар табылған, олардың ішінде кең
тарағандары құрамында V, Ni, Fe, Zn, Cu, Mg, Al металдары бар қосылыстар.
2.1-Кестеде кейбір мұнайлардың элементтік құрамы берілген.
Кесте 2.1. Кейбір белгілі мұнайлардың элементтік құрамы
Мұнай
,
кг/м
3
Элементтер құрамы, % (мас.)
Металл,
мг/кг
C
H
S
N
O
V
Ni
Туймазинская
Арланская
Солт. Бозащы
Доссор
Жаңажол
Жетібай
Забурунье
Қаламкас
Қараарна
856
892
939
867
818
855
895
908
964
85.55
84,42
84,33
85,08
85,15
85,91
86,10
84,45
85,29
12.70
12,15
11,93
13,31
13,24
13,18
13,44
12,70
11,18
1.44
3,04
2,00
0,21
0,67
0,45
0,40
2,17
2,750
0.14
0,33
0,20
0,09
0,05
0,15
0,06
0,42
0,17
0.15
0,06
0,04
0,21
0,89
0,31
0,17
-
0,61
18
150
69,2
-
-
-
-
-
3,2
7
49
6,9
-
-
-
-
-
1,2
18
Қаражамбас
Кенқияқ
Теңіз
942
892
789
84,09
86,75
86,23
12,20
12,10
12,70
,39
0,72
0,70
2,14
0,27
0,10
0,88
0,16
0,25
-
-
-
-
-
-
Достарыңызбен бөлісу: |