СайдулдинТілеуберді, ветеринарил ғылимілның докторы, профессор, ҚР Үлттық ғылым академиясының академигі. Шығыс Қэзақстан облысы, Зайсан ауданоі, Шалқар ауылында туған (1943). Семейдің зооветинститутын (1965), Москва ветеринария ака- демиясының аспирантурасын (1970) бпірген. Семей зооветинститутындг. ■ ассистент, доцент, кафедра менгерушісі, проректор (1970-і987), Алматы зооветинстит) тында эпизо отология кафедрасілның меңгерушісі (1987- 1997), Қазақ ¥АУ-нщ эр түрлі кафедрала- рының құрамындағы эпизоотология пэні бойынша профессор (1997 жылдан). Негізгі ғылыми зерттеулері - серологияның теориялық мэселелері мен эдістері. Лнтиген мен антиденелердің бір кешенге бір ігумен шектелмей, бұл кешендердің эр> қарай да өзара эрекеттесетіндігін ашты. Бір текті жэне эр текті иммундік кешендердің эрекеттесуіне негізделген конглютиндеуші кешенді &айлаяыстыру, иммунцік кешендердің агрегация лануы р« акцияларын, жэне олардын жетілдірілген 'тур1 Сайдулдин реа.щиясын ұсынды. Серологиялық реакциялардың эрбір компонентінің бір-біршсн эрекеттесу меха- низмін зерделеп, оларды негізп жэне қосымша факторларға. ал реакцик.шң нэтижегін бірінші жэне екінші агрегациялану цеген топтарға ажыратып, сероло иялық реакциялар- дың классификациясын жасады. Бұл жіктеме серологиялық реакцияларды жүйелеп, механизмдерін түсіндірумен қатар, жана зерттеулерге жол ашты. Соның непзінде қан айналымындағы иммундік кешендерді анықтауға мүмкіндік беретін әдютерді қолданьіска енгізді. Бруцеллез, туберкулез, трипанозомоздардың диагностикасын, күресу шараларын жетілдіріп, биопрепараттары мен қалыпта?
