Əлеуметтік Кеңес, Қамқорлық туралы Кеңес.
Халықаралық қатынастардың түрлері:
саяси: құқықтық, дипломатиялық,
ұйымдастырушылық жəне т.б.;
экономикалық: қаржылық,сауда,
кооперативтік жəне т.б;
идеологиялық: келісім, декларациялар,
диверсиялар, психологиялық соғыс жəне т.б;
əскери – стратегиялық: блоктар,
одақтар жəне т.б.;
мəдени: əртістердің гастролі, ақпарат
алмасу, көрмелер жəне т.б.
Халықаралық жүйелерді биполярлық, көп
полярлық жəне бірполярлық немесе империялық
деп бөлу көрсетілген.
Биполярлық жүйеде, неғұрлым қуатты екі
мемлекет үстемдік етеді. Егер олармен
салыстыруға болатын күш-қуатқа басқа
мемлекеттер қол жеткізсе, онда
халықаралық жүйе көпполярлыққа
ауысады. Тепе-теңдік көпполярлық
жүйеде немесе күштер тепе-теңдігі
жүйесінде бірнеше ірі мемлекеттер бір-
біріне деген шамадан тыс талап-
тілектерге тыйым сала отырып, оқиғаның
барысына шамамен бірдей ықпал етуін
сақтайды.
Империялық типтегі халықаралық жүйеде өзінің тұтас күш-қуаты
қалған барлық мемлекеттерді əлдеқайда басып озған бірден-бір күшті
держава үстемдік етеді (мемлекеттің күш-қуатының көрсеткіштері
қарулану деңгейі, экономикалық əлеуеті, табиғи ресурс қорлары, жер
аумағының көлемі, халқының саны жəне т.б. табылатынын еске
саламыз).
Жаһандық немесе жалпы планетарлық,
халықаралық жүйелердің кеңістігі жөніндегі мəселе
күрделірек шешілуде.
Географиялық ортаның ықпалын, халықаралық саясатқа,
сондай-ақ халықаралық жүйенің құрылымы мен жұмыс
істеуіне басқа да табиғи факторлардың ықпалын
зерттейтін
геосаясат
қалыптасты.
|
