Сакенова Р. Е., Батырбай Ә. Т., Жапарова М. С., Ботабаева Г. Б., Сакпанов Е. М

89 
газдардың молекуларының ӛлшемдері болады және олар бір-бірімен ӛзара 
әсерлеседі. Нақты газдардың күйін анықтайтын теңдеуді алу үшін голланд 
ғалымы Ван-дер-Ваальс Менделеев-Клапейрон теңдеуіне молекулаларды 
ӛлшемдерін және ӛзара әсерлесуін ескеретін түзету енгізді. Бұл алынған теңдеу 
нақты газдардың күй теңдеуі немесе Ван-дер-Ваальс теңдеуі деп аталады. 
Мӛлшері 1 моль нақты газ үшін Ван-дер-Ваальс теңдеуі келесі түрде жазылады:
, 
мұндағы:
-Ван-дер-Ваальс тұрақтылары, ӛлшем бірліктері 
, 
.
Бірінші жақша ішіндегі 
түзетуі молекулалардың арасындағы 
тартылыс күшінің әсерінен пайда болады. Оны кейде ішкі қысым деп атайды.
түзетуі молекулалардың ӛлшемдерін ескереді. Кез-келген мӛлшердегі нақты газ 
үшін Ван-дер-Ваальс теңдеуі 
екенін ескере отырып келесі түрде 
жазылады:
немесе
.
Нақты газдардың ішкі энергиясы 
ӛрнегімен анықталады, 
мұндағы 
- молекулалардың қосынды кинетикалық энергиясы, 
-
молекулалардың қосынды ӛзара әсерлесу энергиясы. 
энергиясын 
анықтайық. Ол үшін молекулалардың арасындағы тартылу күшінің жұмысы 
энергиясының кемуіне тең екенін ескереміз, яғни 
. Молекулалардың 

90 
арасындағы тартылу күші 
ішкі қысыммен сипатталады. Сондықтан 
және 
.
Молекулалардың қосынды 
кинетикалық энергиясы олардың 
қозғалысына тәуелді болады.
Сондықтан Ван-дер-Ваальс газының 1 молінің ішкі энергиясы
,
мұндағы: 
. 
 
 
 
 

жүктеу/скачать 2,44 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: