149
3.8 Электромагниттік индукция
Тұйық контурды тесіп ӛтетін магнит ағыны ӛзгергенде
контурда электр
тогы пайда болу құбылысын электромагниттік индукция деп атайды.
Мысалы суретте кӛрсетілген тұйық тізбектің
катушкасына тұрақты
магнитті енгізгенде немесе шығарғанда тізбекте электр тогы пайда болады.
Электромагниттік индукция құбылысы кезінде
пайда болатын электр
тогын индукция тогы деп атайды, ал электр қозғаушы күшін индукция электр
қозғаушы күші деп атайды.
Фарадейдің электромагниттік индукция заңы
Тұйық контурды тесіп ӛтетін магнит ағыны ӛзгергенде
контурда пайда
болатын индукция электр қозғаушы күші осы контурды тесіп ӛтетін магнит
ағынының ӛзгеру жылдамдығына тура пропорционал.
.
Индукция тогының бағыты Ленц ережесімен анықталады:
Индукция тогы ӛзін тудырған себептерге қарсы бағытталады.
1)
2)
СИ жүйесінде к=1, сонда
150
Егер тізбекті тесіп ӛтетін магнит ағыны бірқалыпты ӛзгеретін болса
Тұйық контурда пайда болатын индукция электр қозғаушы күші магнит
ағынының ӛзгеру жылдамдығына тең.
Электромагниттік индукция құбылысы келесі жағдайда байқалады:
1) Магнит ӛрісіндегі контур деформацияланғанда
немесе контурдың
ауданы ӛзгергенде.
2. Контур сыртқы магнит ӛрісінде жиілікпен айналғанда.
3. Контур айнымалы магнит ӛрісінде орналасқанда.
151
Айнымалы магнит ӛрісі ӛзін қоршаған кеңістікте құйынды электр ӛрісін
тудырады. Ӛз кезегінде айнымалы электр ӛрісі ӛзін
қоршаған кеңістікте
құйынды магнит ӛрісін тудырады.
Достарыңызбен бөлісу: 
