1 Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі
«ІЛИЯС МҰРАСЫ ЖӘНЕ АЛАШТАНУ МӘСЕЛЕЛЕРІ»
жүктеу/скачать 1,97 Mb. Pdf көрінісі
|
2-2018
| «ІЛИЯС МҰРАСЫ ЖӘНЕ АЛАШТАНУ МӘСЕЛЕЛЕРІ»
атты республикалық ғылыми-тәжірибелік студент жастар конференциясының материалдары 27 Кесте 1 - Кредиторлық берешектің негізгі түрлері. Бүгінгі күні қарыздарды бөліп беру әдеттегідей: 1 Мердігерлер мен жеткізушілер 2 Мүліктің сақтандыру құрылымына сәйкес салымдарды аудару 3 Қызметкерлердің жеке сақтандыруға сәйкес салымдарды аудару 4 Төлеуге болатын вексельдер 5 Құрылтайшыларға табыс төлеу бойынша және тағы басқалар Заңды сипаттағы және құқықтық режимге байланысты кредиторлық берешек үш топқа төмендетілуі мүмкін: 1. Ұйым бюджетіне және әлеуметтік қорларға берешегі; 2. Ұйымның персоналының алдындағы берешегі: қызметкердің денсаулығына келтірілген зиянды өтеу немесе жұмыс орнында қызметкердің қайтыс болуына байланысты жалақы, өтемақылар, төлемдер бойынша қызметкерлерге төлемдер бойынша берешек; 3. Келісімшарттық және кооперативтік міндеттемелер бойынша серіктестер мен мердігерлерге берілетін берешек: жеткізілген тауарлар үшін жеткізушілерге төлемдер бойынша қарыздар, мердігерлер алынған, бірақ өңделмеген аванстарды қайтару, шоттарды төлеу үшін жасалған жұмыстар үшін. Төлем пайда болған кезде кредиторлық берешек: мерзімі өткен және мерзімі өткен емес болуы мүмкін. Бірінші – бухгалтерлік баланс кезінде өтелетін міндеттемелер бойынша қарыздар. Құрамында кредиторлық берешектің екі түрі бар: кредиторлық берешек, өтеу мүмкіндігі қайтарылмағанына қарамастан, компания аман қалды; кез келген нақты себептер бойынша өтеу ақылы болып табылмайды. Мерзімі өткен берешектің өтелмеуі, мысалы, қарызды мәжбүрлеп өндіріп алу бойынша шектеулердің жарамдылық мерзімінің аяқталуына байланысты болуы мүмкін. Қарыздардың нақты және нақты емес өтеуін нақты жағдайларды есепке ала отырып, қарыз алушы ұйым өзі бағалайды. Мерзімі өтелмеген кредиторлық берешек - бұл міндеттемелер бойынша кәсіпорынның қарызы, баланстың жасалуы кезінде өтеу мерзімі өтелмеген шарттар. Осылайша, кредиторлық берешек - субъектінің (кәсіпорынның, ұйымның, жеке тұлғаның) қарызы басқа тұлғаларға төлеуге міндетті. Бұл өтеу мерзімдері бойынша, контрагенттердің заңды сипатына және құқықтық режиміне байланысты төлеудің пайда болуы жағдайында ерекшеленеді. Кесте 2 - Пайда болу жағынан берешектердің бөлінуі: ұйымның негізгі қызмет процестеріне байланысты берешек; басқа мәмілелер бойынша берешек Пайда болу жағынан дебиторлық және кредиторлық берешек |