Электроника

50 
Эмиттері ортақ болса, 
ортақ эмиттерлі (ОЭ), 
ал коллекторы ортақ болса, 
ортақ коллекторлы (ОК) 
сұлба болып саналады. 
1.30 сурет - Ортақ база арқылы қосылған тразистордың кіріс сипаттамасы 
1.31 сурет - Ортақ база арқылы қосылған тразистордың шығыс 
сипаттамасы 
1.3 кесте - Күшейткіш каскадтарда биполяр транзисторының қосылу 
сұлбаларын салыстыру 
Қосылу 
сұлбасы 
Кіріс 
кедергісі 
Шығыс 
кедергісі 
Ток 
беру 
коэффициенті 
Кернеу 
коэффициенті 
Қуат 
күшейту 
ОБ 
Төмен 
(ондаған 
Ом) 
Өте 
жоғары 
(ондаған 
МОм) 
0,92 – 0,999 
жоғары 
жоғары 

51 
ОЭ 
төмен 
Жоғары 
(жүздеген 
кОм) 
жоғары 
өте 
жоғары 
ОК 
жоғары 
Төмен 
жоғары 
10 -1000 

1 
жоғары 
 
1.5 Өрістік транзисторлар 
 
1.5.1 Өрістік транзисторлардың түрлері. 
Өрістік транзистор электр өрісімен (токсыз) басқарылады. Кіріс кедергісі 
өте жоғары болғандықтан сигнал көзінен токпен қуат жұмсамайды. 
Өрістік транзистордың негізі шалаөткізгіштен жасалған екі шығарғышы 
(электроды) бар n немесе p типті электр өткізгіштік қасиеті бар арна болып 
келеді. 
Арна
деп транзистордың орталық облысын атайды. 
Өрістік (униполярлы) класқа жұмыс принципі тек бір белгінің заряд 
тасымалдаушыларын (электрондар немесе кемтіктер) пайдалануға негізделген 
транзисторлар кіреді. Өрстік транзисторлардағы токты басқару электр өрісінің 
әсерінен транзистордың тогы өтетін арнаның өткізгіштігін өзгерту арқылы 
жүзеге асырылады. Нәтижесінде униполярлы транзисторларындағы өріс 
эффектісі деп те аталады. 
Арнаны құру әдісіне сәйкес 
p-n
-өткелі бар өріс транзисторлары, 
кіріктірілген канал және индукцияланған канал ерекшеленеді. Соңғы екі түрі 
МДШ (метал-диэлектрик-шалаөткізгіш) транзисторларының түрлеріне жатады. 
Бұл құрылғыларға деген қызығушылықтың артуы олардың жоғары 
өнімділігіне, қажетті параметрлердің жақсы көбеюіне, сондай-ақ биполярлы 
транзисторлармен салыстырғанда арзан болуына байланысты. Электр 
параметрлерінен өріс транзисторлары жоғары кіріс кедергісімен ерекшеленеді. 
Негiзгi заряд тасымалдаушылар кiретiн электродтты 
бастау
(исток) деп, ал 
оларды арнадан шығаратын электродты 
құйма
(сток) деп атайды. Каналдың 
көлденең қимасының ауданын реттеу үшін қолданылатын электрод 
тиек 
(затвор) 
деп атайды. 
Өрістік транзистордың екі түрі бар: 
р-n
ауысуы бар өрістік транзистор және 
оқшауланған (изоляцияланған) тиекті өрістік транзистор. 

52 
 
Аспаптың атауы 
Белгіленуі 
Басқарылатын 
p-n 
ауысуы бар 
n
-арналы өрістік транзистор 
Басқарылатын 
p-n 
ауысуы бар 
р
-арналы өрістік транзистор 
Оқшауланған тиекті қондырылған 
n
-арналы өрістік транзистор 
Оқшауланған тиекті қондырылған 
p
-арналы өрістік транзистор 
Оқшауланған тиекті индукцияланған 
n
-арналы өрістік транзистор 
Оқшауланған тиекті индукцияланған
p
-арналы өрістік 
транзистор 

53 

жүктеу/скачать 2,72 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: