246
8 -ТА РА У
Бір ғасыр бұрын Азиядан қоныс аударған иммигрантар үшін нэ-
сілшілдік мәселесі көкейкесті болған. Қазір азиялық үлттарға
қатысты
зорлық-зомбылық көрсету мәселесі азайса да, кейде мүндай жағдай бо-
лып жатады. Кейбір ақ нәсілді америкалықтармен салыстырғанда, аме-
рикалық азиаттар арасында жоғары білім алған, медициналық және
қүқықтану саласында гылыми дәрежесі бар адамдар саныныц пайызы
жогары (Le, 2006). Білімі жогары америкалық
азиаттарга қытайлықтар
мен жапондықтар жата^ы. Бүлар - үзақ жылдар бойы АҚІН-та бірнеше
буын үрпағы өмір сүріп келе жатқан америкалық азиаттар. Сонымен ка
тар Азияиың жоғары білімді халықтарыныц қатарына азиялық үнділер
мен филипиндер де кіреді. Бүлар - АҚШ-қа жогары білім алу үшін келген
немесе қолдарында жоғары білімін растайтын қүжаттарымен келген им-
мигранттар. Мәліметтерге сүйенсек, Оңтүстік-Шыгыс
Азиядан келетін
иммигранттар ағымы дәл осы жолмен іске асырылады. Мысалы, 1975-
1984 жылдар аралығында Оңтүстік-Шығыс Азиядан қоныс аударған бос-
қындар алғашқы кезде жәрдемақы көмегімен өмір сүрген. Ал 20-24 жас
аралыгындағы екі есе көп вьетнамдық жастар ақ нәсілді америкалык
жастармен бірге оқу орындарына түскен.
Өзекті мәселелер
Америкалық азиаттардың жогары білімі олардың жақсы маман бо-
луына, жоғары басқарушы орындарында қызмет етуіне және ақ нәсіл-
ділерге қарағанда қомақты қаржы табуына мүмкіндік береді.
Бірақ
дискриминация әлі де бар. Бейресми саясат америкалық азиаттардыц
жоғары дәрежелі колледждер мен университеттерде оқуға жолдама
алуын қиындатып жіберген. Америкалық азиаттардың білімі,
білік-
тілігі және еңбек өтілі ақ америкалықтармен бірдей бола түра еңбек-
ақысы аз, басқарушы орындарга жетуі сирек.
Америкалық азиаттар әдетте қызметтік мансапта көтеріле ал-
майды. Өйткені ақ нәсілді жүмыс берушілердің ойынша олардың
даралығы,
әлеуметтік білімі жегкіліксіз, тіпті «келбеті келіспеген».
Сонымен қатар азиялық америкалықтар бос жоғары жұмыс орында-
ры туралы біле алмайды, себебі кәсіби тәлімгерлік ететін «бүрыннан
істеп, барлыгын білетін қызметкерлер қатарына» жіберілмейді.
Ақыр аяғы, америкалық азиаттардың
аргы аталары иммигрант
болып келіп, осы жерде үрпагын өрбітсе де оларды «таза америка-
лықтар» деп қабылдамайды. Осыған қатысты америкалық жапондар-
дың үшінші үрпағы болып саналатын бір адам былай дейді:
«Кейде б ір еу л ер м а г а н ж а қ ы и д а п : «С ізд ің а ғ ы л ш ы н т іл ін д е сөй леген і-
ң із н е т к е н т а м а ш а » д е г е н д е а ш у ы м к е л е д і. Олар: «Сізде еш б ір ак ц е н т
ж о қ . А гы л ш ы н т іл і н қ а й д а н ү й р е н д іц із ? » деп т а ң г а л а д ы . « Қ ай д ан үй-
р е н д ім ? Ә рине, о с ы н д а , А м е р и к а д а . Мен с о л ар с е к іл д і осы ж ер д е дүн и е-
ге к е л д ім . Б ір а қ а д а м д а р м е н і к өре с а л а и м м и г р а н т д еп қаб ы л д ай д ы »
(Zhou & G atew ood 2000, 18).
Достарыңызбен бөлісу: