Білім. Ғылым. Инновация. Тілдік жүйе және норма
6-сабақ
Оқу мақсаттары
10.2.3.1 көпшілікке арналған очерктің құрылымы мен
рәсімделуін білу, жанрлық ерекшеліктерін талдау
Сабақ тақырыбы
Бүгінгі күннің білімі мен ғылымы
Сабақ мақсаттары
Жанрлық ерекшелікті сақтап, көпшілікке арналған очерк
жазу
Құндылықтарды дарыту
Әлемдік азаматтық, өмір бойы білім алу.
Пәнаралық байланыс
Технология, мәдениет,
информатика
Тірек сөздер
Очерк түрлері, очерк құрылымы, жолжазба очеркі,
клондау әдісі, т.б.
Сабақтың жүргізілу барысы
Оқылымалды тапсырмасы.
1-тапсырма.
Очерк. Публицистикалық жанрлардың ішіндегі ең қиын да күрделісі.
Оны тілдік
қызметіне қарап екі жанрға жақындастыруға болады. Бірі – публицистикалық, екіншісі –
көркем әдебиет, очерктің портреттік, жолсапар, проблемалық деген түрлерінің барлығы
белгілі. Жалпы алғанда «Очерк публицистикалық жанр ретінде үлгілі оқиғаны,
құбылысты, оның кейіпкерлерін насихаттайды. Басқа жанрлардан ерекшелігі очерктің
бойында көркем әдебиеттің элементтері көптеп кездеседі. Ал,
көркем-әдебиет
жанрларының ерекшелігі – нақтылық, фактіні қолдану және публицистикалық
элементтердің болуы. Өмір құбылыстарын терең зерттеп, сырына ерекше мән бере
отырып, очерк түрлі проблемаларға барлаушы ретінде араласып, ескілікпен күресіп,
болашақты насихаттайды».
Қазіргі очерктерде авторлық баяндаудың үш
негізгі типі көп тараған, олар өздерінің
атқаратын функцияларымен ажыратылады. Баяндау типтері бір-бірімен баяндауды
құрудағы авторлық белсенділікпен ерекшеленеді. Очерктегі
баяндаудың ең көп тараған
түрінде объектіні сипаттау үшін 3-ші жақ формасы қолданылады. Автор, баяндаушы
құбылысты, оқиғаны өзі қатыспай-ақ объективті түрде суреттейді. Бұл суреттеу өткен
шақтағы етістіктің 3-ші жағының жекеше немесе көпше формаларының көмегімен
келтіріледі.
Достарыңызбен бөлісу: 
