С. В. Кожанова Жалпы иммунология
КОМПЛЕМЕНТ ЖҮЙЕСІНІҢ БҰЗЫЛЫСТАРЫНА
жүктеу/скачать 19,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы иммунология оқулық
| КОМПЛЕМЕНТ ЖҮЙЕСІНІҢ БҰЗЫЛЫСТАРЫНА
БАЙЛАНЫСТЫ ДАМИТЫН АУРУЛАР Бүгінгі күні комплементтің кейбір факторларының генетикалык тапшылығы сипатталған және олардың бактериялы жұқпаларға, қабыну үдерістеріне және иммунды кешенді ауруларға сезімталдыктын жоғарылуымен байланысы бар екендігі аныкталған. Комплементтің жетіспеушілігі кезінде пиогенді микроорга- низмдердін белсенділігі жоғарылайды. Олар, негізінен, фагоциттер- де жасушаішілік киллинг нәтижесінде деструкцияға ұшырайды. Бүл үдеріс антидене түзілуі мен комплемент жүйесінің жетіспеушілігі және фагоциттердің дисфункциясы кезінде бүзылады. Әсіресе, комплементтің классикалык жолмен белсенуін тудыратын алғашкы компоненттері жетіспеушілітінін манызы өте зор, себебі иммун- ды жабысу (СЗЬ) кызметі бұзылады және фагоциттердің хемотаксисі төмендейді. 8-Тарау. Комплемент жүйесі және оның туа біткен және адаптивті иммунды... 121 Нейссерияларға сезімталдык ( N. тепіп£ІІісІі$, N. $опоггһоеае) мем- брананы закымдаушы кешендерді түзетін компоненттердін, сонымен катар альтернативті каскадтын компоненттері жетіспеушілігі кезінде күрт жоғарылайды. Иммунды кешенді патологиялардын алдын алу — комплемент жүйесінің ен негізгі кызметтерінін бірі. Комплемент жүйесі мен им- мунды кешендер арасында ерекше жағдай бар. Бір жағынан, компле- мент иммунды кешенді кабынудын дамуына катысса, екінші жағынан классикалык жолдын алғашкы компоненттерінін генетикалык жетіспеушілігі бар наукастарда аутоиммундык иммунды кешенді пато- логия дамиды. Себебі иммунды жабысуды (СЗЬ) және фагоциттердің хемотаксисін (СЗа) камтамасыз ететін фрагменттердінжетіспеушілігіне байланысты иммунды кешендердін фагоцитозы төмендейді. Иммунды кешендердін жинакталуы кезінде дамитын комплемент жүйесінін шамадан тыс белсенуі тіндердін закымдалуына алып келуі мүмкін. СЗа мен С5а нәруыздары хемотаксисті ынталандыру аркылы кабыну ошағында нейтрофилдердің жиналуына ыкпал етеді. Соны- мен катар, СЗа ме С5а фрагменттерінін анафилаксиялык белсенділігі әсерінен гистаминнің бөлінуі кабыну үдерісін күшейтеді және кантамырларының өткізгіштігін жоғарылатады. Грамтеріс бактериялар коздыратын сепсис кезінде комплементтің жедел активтенуі байкалады. Бүл кезде наукастардын канында айналымдағы иммунды кешендердін концентрациясы жылдам жоғарылайды. Комплемент жүйесінін созылмалы түрде активтенуі персистентті антигендерге (созылмалы жүкпалар) карсы бағытталған иммунды жауап кезінде және аутоиммундык немесе аллергиялык генездегі иммунды патологиялар кезінде байкалуы мүмкін. Қанайналымы бүзылған жағдайларда (ишемия, инфаркт) мембрана- ны закымдаушы кешендер түзілісі жоғарылауы салдарынан тіндердін закымдалу үдерісі күшейеді. Орталык жүйке жүйесіндегі кан плазмасында комплемент нәруыздары шектелген. Олардың түзілуі кабынуалды цитокиндері әсерінен ынталануы мүмкін. Тіндік макрофагтарға жататын астро- циттер комплемент компоненттерін және олардын рецепторларын түзу қабілеті бар. Комплемент нәруыздарының жергілікті активтенуі ОЖЖ қабыну және дегенеративті аурулары кезінде (Альцгеймер ау- руы, мидын ишемиясы мен жаракаттары) байқалады. Шашыранды склероз кезінде комплементтің активтенуі олигодендроциттердін бетінде тікелей жүреді, ал Альцгеймер ауруы кезінде 3-амилоидтар комплементтін жергілікті активтенуін болдыру аркьшы нейрондардын 122 II Бөлім. Туа біткен иммунитет закымдануына әкеледі. Комплементтің фрагменттері аркылы миға кейбір вирустардын жұғуы мүмкін. Олардын катарына адамнын иммундык тапшылык вирусы, Эпш тейн-Барр вирусы, кызылша ви- русы және баскалары жатады. Қазіргі кезде комплемент жүйесінін жүйке ауруларының дамуындағы рөлі зерттелуде. жүктеу/скачать 19,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|