«Қазіргі білім берудің даму тенденциялары» халықаралық ғылыми конференцияның материалдар жинағЫ
жүктеу/скачать 2,19 Mb. Pdf көрінісі
|
| Development trends of modern education
56 жарыс, аударыспақ, жамбы ату, аламан бәйге және т.б. жарыс түрлеріне салыстырмалы талдау жасалады. Қазақстанда және жақын республика елдерінде дене шынықтырудың ұлттық түрлері жөніндегі ғылыми түсініктер жаңаруда. Бұл жағдай ұлттық түрдің ішкі мүмкіншіліктерінің интенсивті дамуы мен пайдалануынан байқалады. Мысалы, ұлттық спортта және дене шынықтыруда ескірген, архаикалық қимыл-әрекеттер алынып тасталып, оның орнына осы аяда бар жаңа қимыл қозғалыс, жарасымды әрекет, әдіс-тәсілдер қосылады. Басқаша айтқанда, ескі ұлттық бөлшектер жаңаша ұлттық прогрессивті іс-әрекетпен ауыстырылады. Қазіргі уақытта Шығыс халықтарының дене шынықтыруы мен спорттық ұлттық ойын түрлерінің барлық байлығын игеруге мүмкіндік туып отыр. Мысалы, бүгінгі қазақша күрес ойынына классикалық күрестің элементтері енгізілгендіктен, ол әлемдік сипат алып отыр. Немесе, тоғыз құмалақ ойыны ертеде қазақтар арасындағы ермегі болған ойын түрі болса, қазіргі уақытта ол көрші елдердің бәріне ортақ интернационалдық дәстүрлі ойын түріне айналуда. Бұл мысалдар ұлттық ойын түрлерінің даму сатысында біртіндеп жетіліп, мазмұны мен тәлімдік мәні жағынан байып, интернационалдық сипат алатынына айғақ бола алады. Ұлттық спорт және ойын түрлері өзінің даму, жетілу дәрежесінде халықаралық спорт аренасына спорттық ойынның жетілген жаңа түрі ретінде қосылып, әлемдік классикалық спорт түрлерін байыта түседі. Сөйтіп, ұлттық спорттың озық үлгілері халықаралық аренада мазмұны және түрі жағынан интернационалдық сипатқа ие болып орнығады. Осы мәселенің барлығы тарихи зерттеулердің арқасында жүзеге асып отыр. Дене тәрбиесі және спорт жаңа мәдени ортаны, соның ішінде көркем ортаны құрды, өйткені, спорттық ғимараттар – стадиондар, спорт сарайлары, манеждер, алаңдар, тректер, бассейндер және т.б. – сәулет өнерінің маңызды нысандарына айналып қана қоймай, елді мекендердің бүкіл ұйымдастырылуы мен орналасуына айтарлықтай әсер еткені жасырын емес. Мысалы, Олимпиада ойындарын немесе басқа да ірі халықаралық жарыстарды өткізу миссиясын өз мойнына алған қалаларды атап өтуге болады. Өткен дәуірлердің мәдени өмірінде спорттық мерекелер, демонстрациялар, шерулер және т.б. олар өздерінің ерекше экспрессивті құралдарын жасады. Дене шынықтыру және спорт белгілі бір жолмен біздің заманымыздың көркем мәдениетіне еніп, өнерге, жалпы уақыт стиліне, соның ішінде көркем өнерге айтарлықтай әсер ете бастады. Сонымен қатар, спорттың өзі тікелей көркемдік құндылықтар шығаратын салаға айналды. Дене тәрбиесі мен спортқа қоғамды адамгершілік жағынан жетілдіру тұрғысынан үлкен үміт артылды. Әрине, ешкім спорттан абсолютті тазалық пен мінсіздікті күткен жоқ. Бірақ жарысқа қатысушылардың достық қарым-қатынасы, күрестің немқұрайлылығы және оның асыл ережелері спорттық қатынастарды көбірек анықтайды және олар арқылы жалпыадамзаттық құндылықтар мен қарым-қатынас нормалары ретінде таралады деген үміт болды. Қазіргі білім берудің даму тенденциялары 57 Спорт қазіргі қоғамның өміріне айтарлықтай әсер етеді, сонымен бірге, қоғамның өзі өз мүдделерін пайдалану үшін өз позициясын нығайту үшін барлығын жасайды. Қазіргі заманғы халықаралық спорт қозғалысы тек спортты дамытуға мүдделі адамдар мен ұйымдардың белгілі бір тобынан тыс қалды. Онда таза спорттық проблемалар білім беру, ұйымдастырушылық, құқықтық, әлеуметтік-экономикалық және саяси мәселелермен тығыз байланысты болды. Бұл, бір жағынан, спортты бір жағынан адамның жаңа мүмкіндіктерін, екінші жағынан, адамның үйлесімді дамуы, мемлекеттер мен халықтар арасындағы бейбітшілік пен өзара түсіністікті нығайту үшін тиімді ынтымақтастық мүмкіндіктерін ашатын әмбебапты құбылыс етіп келеді. Спорт тарихын зерделеу арқылы осы бір маңызды мәселелер бойынша дене тәрбиесінің жүйелі саласын алға бастыра аламыз деген ойдамыз. жүктеу/скачать 2,19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|