Спецификациясы

 
 
 

44 
Балл қою кестесі 
Сұрақ 
Жауаптар
Балл Қосымша ақпарат 
1
(а) А – митоз 
В – мейоз
1 
(b) митоз әрекеті өсу мен регенерация барысының 
маңызды кезеңі. Аналық жасушадағы митоз 
барысында пайда болған генетикалық материал жас 
жасушаларға тең бөлінеді. Жас жасушалардағы 
генетикалық ақпарат аналық жасушадағы 
генетикалық ақпараттың көшірмесі болып табылады.
1 
Мағынасы 
бойынша дұрыс
басқа да жауаптар 
қабылданады 
2
(а) Қарапайым амеба – жыныссыз көбею 
Маса – жынысты 
Тұщы су гидрасы – жыныссыз 
Үйрек - жынысты 
1 
(b) жыныстық көбею ұрпақтардың генетикалық 
өзгергіштігіне мүмкіндік береді. 
1 
Мағынасы 
бойынша дұрыс
басқа да жауаптар 
қабылданады 
3
(а) суретте 2n немесе 1,2,3 сандар 
1 
(b) спорофит - өсімдік немесе балдырдың тіршілік 
циклындағы диплоидты көпжасушалы кезең. Ол 
гаплоидты жұмыртқа гаплоидты сперматозоидтармен 
ұрықтанған кезде пайда болатын зиготадан пайда 
болады. Гаметофит - спорадан зиготаға дейінгі 
тіршілік айналымы дамуының жыныстық кезеңі. 
1 
Мағынасы 
бойынша дұрыс
басқа да жауаптар 
қабылданады 
4
(а) А - бластула 
1 
(а)(і) 1. мезодерма 2. эктодерма 
2 
(а)(іі) Жүрек, бүйрек, жыныс мүшелері, т.б. 
2 
5
Қолдан сұрыптау нәтижесінде адам мақсатты түрде 
өсімдіктер мен жануарлардың жаңа сорттары мен 
тұқымдарын шығарады. Табиғи сұрыпталуда тіршілік 
үшін күресте қоршаған ортаның өзгерісіне 
бейімделген түрлер қалыптасады. 
2 
Мағынасы 
бойынша дұрыс
басқа да жауаптар 
қабылданады 
6
(а)Карта дұрыс белгіленген орталықтар. 
(а)(і) 
1 
2 
басқа да дұрыс
жауаптар 
қабылданады 
орталықтың аты 
мәдени өсімдіктер 
Анд (оңтүстік америка) картоп,қызан 
,жержаңғақ 
Абиссиния 
Банан ,бидай, арпа 
Жерота теңізі 
Зәйтүн, 
беде,көкеністер,жон
ышқа 

45 
7
Компонент 
Көл 
экожүйесі 
Орман 
экожүйесі 
Биотикалық
Балдыр, 
балық, 
бактериял
ар, 
фитоплан
ктон, 
зоопланкт
он 
Ағаш, бұта, 
шөптесін 
өсімдіктер, 
бунақденелі
лер, құрттар, 
құстар, 
кемірушілер, 
бактериялар 
Абиотикалық
Су, су 
түбі 
Топырақ
2 
Мағынасы 
бойынша дұрыс
басқа да жауаптар 
қабылданады 
8
К-стратегия артықшылықтары: 
бәсекеге қабілетті, 
өмір ұзақтығы жоғары, қоршаған орта жағдайы 
тұрақты, тұрақты мекен ету ортасы болады. 
Кемшілігі: 
баяу дамиды, аз ұрпақ береді. 
r-стратегия артықшылығы: көп ұрақ береді, 
жыныстық жетілуі тез жүреді, тез таралуға қабілетті. 
Кемшілігі: бәсекеге қабілетсіз, ерте жасында өлім-
жітім саны көп, тұрақты мекен ортасы болмайды. 
2 
Мағынасы 
бойынша дұрыс
басқа да жауаптар 
қабылданады 
9 
(а) 
1 
Қисықтар 1944 
жылға қарай 
максималды өсіп, 
кейін күрт 
төмендеу қажет 
(b) құрбандар саны көп болғанда, жыртқыштардың 
қорегі жеткілікті болып, олардың арасындағы 
бәсекелестік төмендейді, алайда бұл құрбандар 
санының азаюына алып келеді. Құрбандар күрт 
азайғасын қорек үшін бәсекелстік артып жыртқыштар 
саны азаяды, жыртқыштар азайса, құрбандар саны 
арта бастайды. 
1 
Мағынасы 
бойынша дұрыс
басқа да жауаптар 
қабылданады 
10 
Ағаш тамырлары мен саңырауқұлақ жіпшелері 
арасындағы симбиоз – міндетті болып табылады, яғни 
екі ағза немесе біреуі симбиозсыз тіршілік ете 
алмайды. 
Шаян 
мен 
актиния 
арасындағы 
симбиоз 
факультативті, яғни міндетті емес, екі ағза да бір-
бірінсіз жеке дара тіршілік ете алады.
2 
Мағынасы 
бойынша дұрыс
басқа да жауаптар 
қабылданады 

46 
 
11 
Биоалуандылық 
өсімдіктердің, 
жануарлардың, 
саңырауқұлақтардың, микроорганизмдердің түрлерін, 
сондай-ақ олардың бір бөлігі болып табылатын 
экожүйелер мен экологиялық процестерді қамтиды. 
Ол сондай-ақ генетикалық әртүрлілікті қамтиды. 
Биоалуантүрлілікті сақтау және тұрақты пайдалану 
адамдардың 
ауыл 
шаруашылығы 
өнімдеріне, 
медициналық 
препараттарға, 
эстетикалық 
қызметтерге және т.б. қажеттіліктерін қамтамасыз ету 
үшін маңызды. 
3 
Мағынасы 
бойынша дұрыс
басқа да жауаптар 
қабылданады 
12 
Шпицберген 
жері 
мәңгі 
тоң 
жағдайында, 
тұқымдардың сақталуын қамтамасыз ету жеңіл 
1 
Өсімдік тұқымдары апат, соғыстан кейін елдің 
өсімдіктер 
алуантүрлігін 
қалпына 
келтіреді; 
аштықтан сақтайды; жаңа іріктемелерге генетикалық 
өзгергіштікті қамтамасыз ете алады. 
2 
Мағынасы 
бойынша дұрыс
басқа да жауаптар 
қабылданады 
Барлығы
30