4.4 Деректердің реляциялық моделі Иерархиялық және желілік модельдердің жетіспеушіліктері деректердің
реляциялық моделінің пайда болуына әкелді. Реляциялық модель әрекеті
деректер базасының құрылымын оңайлатты. Мұндағы барлық мәліметтер
жолдар мен бағандардан құралған қарапайым кесте түрінде көрсетілген.
Реляциялық деген ұғым (ағыл.relation - қатынас) деректер базасы
жүйелерінің маманы белгілі американдық ғалым Е.Коддтың есімімен
байланысты.
Бұл
модельдер
деректер
құрылымының
қарапайымдылығымен,
пайдаланушыға ыңғайлы кесте түрінде сипаттайды және бұл модельде
қатынастардың және деректерді өңдеуде реляциялық есептеулердің формальды
алгебралық аппаратын қолдану мүмкіндігі бар.
Реляциялық модель деректерді екі өлшемді кесте түрінде ұйымдастыруға
бағытталған. Әр
реляциялық кесте екі өлшемді массив түрінде беріледі де,
мына қасиеттерге ие болады:
-
кестенің әр элементі деректердің бір элементі; -
кестедегі бағандардың барлығы біркелкі, яғни бағандағы барлық элементтер бір типке (сандық, таңбалық т.б.) және бәрінің ұзындығы бірдей; -
әр бағанның өзіне тән аты бар; -
кестеде бірдей жолдар жоқ; -
кестеде жолдар мен бағандардың орналасу тәртібі әркелкі. Қатынастар
кесте түрінде беріледі. Кестедегі
жолдар мен
кортеж немесе
жазба деп, ал
бағандар қатынастар
атрибуты немесе
домен ,
өрістер Роза
Асем
Қалам
#11296
Клиенттер
Қызметкерлер
Товарлар
Тапсырыстар
19
деп аталады. Бір мәнді жазбаны анықтайтын өрісті –