Қарағанды облысы топонимдері Нұр-Сұлтан, 2020 Т. Аршабеков

368
Түргүлүк шаты, 50 жыл, 1 құдықтан; №8 Омар Азна, Үштоған, 2 жыл, 
Қаражан бұлақ; №9 Оспан Азна, Бұзаутөбе, 60 жыл, Шілікті құдық; №10 
Шәріп Жанбет, Малқозы, 14 жыл, малқозы қайнар; №11 Сабанбай Бақжан, 
Жылқыайырған, 30 жыл, құдық; №12 Күмпейіс Бекболат, Сары оба, 40 жыл; 
№ 13 Жақып Тоқтауыл, Арамсары, 4 жыл, Бұлақ; №14 Баймақы Бекболат, 
Айнабұлақ, 25 жыл, Айнабұлақ; №15 Әмір Сәттібек, Алтуайт, 20 жыл, қайнар; 
№16 Сақы Бекбау, Сарыбұйрат, бұлақ; №17 Есім Қошқарбай, Қасқырқашқан, 
Сармантай, 37 жыл, бұлақ; №18 Жалмағанбет Сары Қойтас, Сармантай, №19 
Омарбек Нысанбай, Күзеушілік, Сармантай, құдық; №20 Жаппарберді Бейсен, 
Жолдыбай, Сармантай, 150 жыл, бұлақ; №21 Жақып Байқан, Күйгенкүйқау, 
құдық; №22 Есмағанбет Байқан, Әлменқонған, Сармантайдың 6 ұрпағы, 
құдық; №23 Әймет Қошқарбай, Нарбайқонған, Сармантай, 35 жыл, құдық; 
№24 Жанмырза Қошқарбай, Сарыоба, Сармантай, 70 жыл, құдық; №25 
Шақай Көшербай, Қараоба, 60 жыл, құдық: №26 Елубай Құлнияр, Қараоба, 
Сармантай, 50 жыл, құдық; №27 Бейсенбай Қойсоймас, Сарыбұйрат, 20 
жыл, құдық; №28 Байжігіт Бостан, Қараөзек, Сармантай, 15 жыл, құдық; 
№29 Ұзақ Дүйсенбай, Қия, Сармантай, 60 жыл; №30 Мұхамеджан Батысбай, 
Сарытұмсық, Сармантай, 20 жыл, құдық; №31 Қуаныш Бәймен, Жұрт, 
Сармантай, 30 жыл, құдық; №32 Жантілеу Бостан, Жамансары, Сармантай, 
8 жыл; №33 Иманбай Майыр, Шіліктіөзек, Сармантай, 30 жыл, құдық; №34 
Теже Сәбден, Жауырбиік, Сармантай, 5 жыл, құдық; №35 Сәбден Шолпанқұл, 
Жайлықуыс, Сармантай, 60 жыл, құдық; №36 Жантіле Есенқұл, Түйетас, 
Сармантай, 25 жыл, құдық; №37 Мырзатай Есенқұл, Қаражал, Сармантай, 60 
жыл, қайнар; №38 Нұрмағанбет Есен, Өгізтау, Сармантай, бұлақ; 39 Сәлім 
Сабалақ, Сарытұмсық, Сармантай, қайнар; №40 Ахмет Тінек, Сарыоба, 
Сармантай, 10 жыл, қайнар; № 41 Үстембай Жанарыс, Доғалай, Сармантай, 
бұлақ; №42 Қараменде Мәмбетақы, Ақбиік, Сармантай, 12 жыл, Талдыбұлақ; 
№43 Қожық Ес, Ақбиік, Сармантай, 12 жыл, Талдыбұлақ; №44 Мұхаммеджан 
Сәти, Есетқойған, Сармантай, құдық; №45 Баймолда Бітімбай, Қырықсала, 
59 жыл, құдық; №46 Мыңжасар Мұсаубай, Үшжашақ, Сармантай, 30 жыл, 
қайнар; №47 Төребай Мырзақұл, Машыкөл, Сармантай, 59 жыл, құдық; 
№48 Шорақай Татым, Ескіжұрт, Сармантай, 59 жыл, құдық; №49 Тұтқыш 
Мырзабек, Шат, Сармантай, 39 жыл, құдық; №50 Тілеген Амантай, Ұзынжал, 
Сармантай, 15 жыл, құдық; №51 Сұлтанкелді Тышқанбай, Бұзаутөбе, 
Сармантай, 15 жыл, құдық; №52 Қазылық Алтай, Сарыоба, Сармантай, 59 
жыл, құдық; №53 Досмағанбет Байқан, Қазмұрын, Сармантай, 12 жыл, 
құдық; №54 Көпіш Байкелді, Жарыққұдық, Сармантай; №55 Баймағанбет 
Бұзау, Үшқатын, Сармантай, 4 жыл, Көкпекті өзені; №56 Барғана Сапақ, 
Асылбектам, Сармантай, 11 жыл, Соқыр өзені; №57 Рысқұл Байқон, Соқыр, 
Сармантай, 25 жыл, Соқыр өзені; №58 Жампейіс Асылбек, Сораң, Сармантай, 

369
50 жыл, құдық; №59 Жәнібек Жаныбай, Ақшоқы, Сармантай, 50 жыл; №60 
Апақ Байжан, Үкі, Сармантай, 70 жыл, құдық; №61 Жаңбырбек Жанбек, 
Үкі, Сармантай, 50 жыл, құдық; №62 Жазыбай Ерімбек, Үкі, Сармантай, 60 
жыл, құдық; №63 Арыстанбек Жуасбай, Үкі, Сармантай, 40 жыл, құдық; №64 
Жылқыбек Байсымақ, құдық; №65 Есіқай Есім, Үкі, Сармантай, 15 жыл.
259
Бұл деректе №3 ауылға қарайтын 47 жеке шаруашылықтың бесеуінен 
басқасы жалпы атау – Алтай деп, №8 ауылдың 11 жеке шаруашылық ауыл 
тұрғындары Сарымұрат деп берілген. №3 ауылында Қошқардың бір атасы Өжет 
ұрпағына қарасты 1-5, 17-20 ауылдарында, ал №8 ауылдың 3, 9 ауылдарында 
– Қият атасы өмір сүрген. №3 ауылға қараған 47 жеке шаруашылықтың 42-сі 
Алтай деген жалпы атаумен аталған
№4 ауыл бойынша жеке шаруалар: №1 Мәшен Әлжан, Тасты Қарасу, 
Сәлия, 60 жыл, Көктал өзені; №2 Нүрпейіс Әлсей, Тұрсынбай, Қожағұл, 2 
жыл, Есіл өзені; №3 Тілеген Тоқай, Балықты көл; №4 Әбділдә Беке, Жартас, 
Баяу, Нұра өзені; №5 Тәшім Беке, Ботақара, Бояу, бесінші ұрпағы, Қоянды 
бұлағы; №6 Әбдірахман Құрақбай, Қаратүлкі, Бояу, 20 жыл, бұлақ; №7 
Мәмбет Сұлтанбек, Балабейіт, Бояу, 1 жыл, Тұзды Қарасу өзені; №8 Исабек 
Әли, Қаратұмсық, Бекайдардың жетінші ұрпағы, 60 жыл, Бұлақ; №9 Жантақ 
Тәтен, Жарық, Сиқымбай, 40 жыл, құдық; №10 Бұқабай Орымбай, Қызылжал, 
Сиқымбай, 50 жыл, құдық; №11 Жақыш Жұмабек,Түйеқонған, Сиқымбай, 
30 жыл, құдық; №12 Тынышмағанбет Тәшен, Аткескен, Сиқымбай, 5 жыл, 
құдық; №13 Үршім Шолақ, Тоқтытау, Сиқымбай, 50 жыл, қайнар; №14 Тамбек 
Елшібек, Оразалы, Сиқымбай, 70 жыл, құдық; №15 Балмағамбет Тәшен, Оңай, 
Сиқымбай, 70 жыл, құдық; №16 Жақып Танаш, Сүгірбай, Сиқымбай, 5 жыл, 
құдық; №17 Нарық Жәмши, Жарық, Сиқымбай, 4 жыл, құдық; №18 Ыбыш 
Қотраш, Қызылқурай, Сиқымбай, 30 жыл, Көктал өзені, құдық; №19 Қотраш 
Ақбан, Шұңқыркөң, Сиқымбай, 70 жыл, қайнар; №20 Бекмағамбет Едреш, 
Қаражал, Сиқымбай, 70 жыл, құдық; №21 Әбділдә Батраш, Құйғантұмсық, 
Сиқымбай, 70 жыл, құдық; №22 Жүсіп Батраш, Жалпақ, Сиқымбай, 20 жыл, 
құдық; №23 Тоқабай Жұлмасай, Сарыоба, Сиқымбай, 70 жыл, қайнар; №24 
Кенбай Борамбай, Шұңқырконг, Арық, 70 жыл, құдық; №25 Әбен Жарқымбай, 
Тоқтытау, Сиқымбайдың төртінші ұрпағы, қайнар; №26 Мүсәпір Бектас, 
Үкіатқан, Сиқымбай, 60 жыл, құдық; №27 Тәңірберген Бағай, Сарыжал, 
Сиқымбай, қайнар; №28 Бекмағамбет Мамаш, Сарыкөл, Қоблай көл; №29 
Жәкембай Төленгіт, Қойтас, Сиқымбай, 20 жыл, құжық, қайнар; №30 
Семизбай Көшібай, Тақтай, Сиқымбай, Қарасу.
260
Әлихан қазақ халқының тұрмыс-салтын, әдет-ғұрпын, сенім-нанымын, 
өнерін зерттеген, жазған, бұл туралы мол мұра қалдырған. Әлихан өмірбаянын 
259
170 бет
260
182 бет.

370
зерттеушілер, Әлекең «қазақ ұлтының жүздік, рулық-тайпалық құрылымын 
зерттеген, қазақтың шежіресін жазған тұңғыш адамдарының бірі. Мәселен, 
ол Павлодар мен Қарқаралы уездерін мекендеген қазақтардың және төре 
мен төлеңгіттердің шежіресін жазып, жариялаған, ал М.Тынышбайұлы мен 
Ш.Құдайбердіұлы құрастырған шежірелер әлдеқайда кеш жарық көрген» 
-деп көрсетіледі.
261
Расында да, жариялану реті жағынан кім бұрын баспадан 
шежіре, шежіре деректерін жария еткеніне зер салсақ, Әлихан шежірелері 
Щербина экспедициясы материалдарында 1903, 1905 жж. жарық көргені 
анық. Бұдан бұрын тек қана Шоқанның шежіре туралы зерттеулерін айта 
аламыз. Бірақ шежірелерді жинап жазу бар да, шежірелерді жариялау бар. Бұл 
тұрғыда Шоқан, Мәшһүр Жүсіп, Шәкәрім, Құрбанғалидің шежіре жазғаны 
ілгері болса керек. 
XX ғасыр басындағы материал бойынша Қайыптан - Итбол, Қожагелді, 
Жанбол және Бибол атты төрт ру атасы таралады.
XX ғасыр басындағы статистикалық жинақтың материалдары бойынша 
Ақмола облысы, Атбасар уезі, Теңіз болыстығындағы №7-әкімшілік ауылда 
53 шаруашылық ауыл болып, оның 41-інде Әлкенің Еңкеден тарайтын 
Қайып, Әйтімбет, Итбол, Жанбол, Бибол және Қожагелді аталарына қарасты 
отбасылар тұрған. 
Статистикалық жинақтың ауылдар бойынша берілген кестесінде 
Шерубай-Нұра болыстығының №3-әкімшілік ауылына қарайтын 30 ауылдың 
21-інде байболдылар тұрған делінеді.
262
Ал осы жинақтың шежіре-кестесінде 
осы 21 ауылдың кейбірінде биболдылар да тұрған деп жазылған. Нақтырақ 
айтсақ, 20, 21-ауылдарда - Қойгелді әулетіне (62 адам), 22, 25, 26-ауылдарда - 
Байсал әулетіне (77 адам), 27-ауылда - Шектібай әулетіне (27 адам) жататын 
отбасылар өмір сүрген.
263
XX ғасыр басындағы Ақмола уезі бойынша, жүргізілген зерттеу 
жұмыстарының материалдарында Спасск болыстығының №4 әкімшілік 
ауылына қарайтын 30, №5-әкімшілік ауылға қарайтын 33 шаруашылық 
ауылдардың көбінде Әлмәмбет тармағының Бегайдар, Сәлия, Қожағұл, 
Қожамсейіт, Бояу, Елібай атты ру аталары мен әулеттеріне жататын отбасылар 
өмір сүрген.
264
Бұл жерде Сәлия мен Бояу - Бегайдардың екінші және үшінші 
әйелдерінен тараған ұрпақтардың жалпы атауы екенін аңғару қиын емес.

жүктеу/скачать 7,57 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: