Осындайларга кдрама-кдрсы ецщ6ip угым — эдебиеттщ
таптыгы дегещц тым саяз, шолак, тусшу, жалац, жайдак
уагыздау. Мундай угымдагылар эд е б и е т де, эдеби шыгар-
маны да эстетикалык, табигаты мен керкемдйс кдсиетшен
журдай гып, жап-жалацаш идеяга жаршы етш кряды. Бул
— турпайы социология. Муныц зияны да, жогарыда
айткдндай, кертартпа идеалистерден кем деуге болмайды.
Ойлап турсак, адамзат басынан кешкен алуан-алуан
когамда эр турл1 таптыц болуы, тап тартысыныц болуы тым
киын, ойы-кыры, кия-кдлтарысы кеп, коск^ртыс нэрсе
емес пе? Айталык, феодализм тусында тап эр турл
1
когамдык,
топ (сословие) кшмш к и т журедо. Кдзак, топырагында,
мысалы, топ-топ, жж-жйс рулар болды. Булардыц арасын
дагы алыс-жулыс, мэселен, капитализм тусындагы ал-ашык,
тап тартысынан езгеше, белек. Демек, бул шындыкшц
керкем эдебиеттеп сэулеа де езшше окшау. Осы ерекше-
лжп ескермеген жагдайда турпайы социологая жащы-
рыктары кулак, тундырары сезаз.
1953
жылы баспасез бетшен Мухгар Эуезовтщ “Абай”
романы хакында” деген макдла окыганымыз бар. Макала
сол туста етек алган “ур да жык,” сынныц улпа болатын.
Макалада эйгш жазушымызга айтылмаган айып, тагылмаган
юнэ кдлган жок. Ал классикалык, эпопеяньщ “тас-талкдны”
шыккдн. Онда, ец жецип, Абай неге “бай-феодал жастары-
ныц ортасында, максатсыз, кдрекетаз, уакытын боскд
епазш жур” , “бай ауылдыц молшылыгы, Бежейдщ асы неге
керкем суреттелген” , “есй ауылдыц кыздары ылги сулу
болатыны
Достарыңызбен бөлісу: