6ip-aK,Keiuipin, оныц дуниеге туракты кезкдрасьш кдлыптас-
тырганы журткд мэл
1
м. Бул буралацды тусшу эдебиет пен
эдебиетии творчествосындагы таптык, сипатты жоккд
шыгармайды, кдйта оныц тэж1рибе жузшде кездесе беретш
усйрт тусшйеген елдекдйда киын, кец, курдел1 екенше кепш.
Б
1
здщ эдебиет туралы гылымныц тарихында 6ip кезде
етек алган турпайы социология эдебиеттщ таптыгын танып,
тусшудеп осындай курделшкке кез жума кдрап, эдебиеттщ
когамдык-езгертушшк купон мулде жоккд шыгарды да, оны
эншешн автоматты турде эр таптыц идеялык, рупоры ретшде
керсегп.
Бул сеылдх курдел
1
мэселеш, асылы, ленинше тусшу
шарт. “Толстой — орыс революциясыныц айнасы” дегенде
ол улы жазушыныц революционер болгандышн айткдн жок.
оныц шытармасындагы шынайы шындык,ты тубегейл1
тусшш айткдн ед
1
. Эйтпесе, Ленин Толстойдыц дуниетаны-
мьшдагы солкылдактыкты ап-анык, керш отырды. BipaK, ол
ушш Ленин Толстойды айыптаган жок„ оныц саяси солкыл-
дакхыгыньщ себебш орыс шаруаларыныц ол туста ашык,
куреске дайын еместтнен деп бщда. Бул тужырым эдебиет-
теп таптык, категорияны схема турщде тусшуДен сакхандырады.
Осыныц 6epi — Кецес деу
1
рщдеп эдебиеттануда
мейлшше уагыздалган нэрсе. Уагыадау аз, “ эдебиеттщ
таптыгы” сол кездеп булжымас зац болды. Кецес жазушысы-
мын дегендер осы зацныц шецбершен шыкдауга тшс болды.
Бул зац келе-келе зацсыздыккд айналды: “шецберге”
симагандар кецес жазушылары кдтарынан аласталып,
кугын-сургхнге туей. Бугшп жаца замандагы “жацаша
31
ойлау” тургысынан “эдебиеттщ таптыгы” творчествоныц
еркщцЫне тусау ретшде танылып, кун тэрйбшен алынып
тасталды.
Дей турганмен, бул когамда да адамдар арасы эдетгеддей
ала-кула. Дуние-мулжтщ, кдзьша-байлыктьщ жекешелен-