Оқулық Жалпы редакциясын басқарған профессор Т. М. Досаев
жүктеу/скачать 3,69 Mb. Pdf көрінісі
|
Досаев Анатомия
- Бұл бет үшін навигация:
- ЖҰЛЫН НЕРВТЕРІНІҢ АЛДЫҢҒЫ ТАРМАҚТАРЫ Жұлын нервтерінің алдыңғы тармақтары да
- МОЙЫН ӨРІМІ Мойын өрімі
- Терілік тармақтар.
|
Нуржігіт Алтынбеков терісі мен аутохтонды бұлшықеттерін нервтендіреді. Жұлын нервінің әр артқы тармағы медиалды және латералды тармақтарға бөлінеді. Латералдық тармақтардың кейбірінің арнайы атауы бар: шүйде-омыртқа, бастың ұзын және жартылай қылқанды бұлшықеттерін нервтендіретін шүйдеасты нерві (n.suboccipitalis) (C 1 ); шүйде аймағына тармақ беретін үлкен шүйде нерві (n.occipitalis major) (C 2 ); бел және сегізкөз нервтерінің сезімтал талшықтары болып келетін бөксенің жоғарғы (n.gluteus superior) (L 3 -L 5 ) және ортаңғы нервтері (nn. gluteus medii) (S 1 -S 2 ). ЖҰЛЫН НЕРВТЕРІНІҢ АЛДЫҢҒЫ ТАРМАҚТАРЫ Жұлын нервтерінің алдыңғы тармақтары да (rami anteriores) аралас, артқы тармақтарға қарағанда жақсы жетілген, ІІ-ХІ кеуде тармақтарынан басқасы бір-бірімен қосылып өрім түзеді. Адам денесінде басқада сүтқоректілердегідей мойын, иық және бел- сегізкөз өрімдерін ажыратады. Өрімдердің түзілуі ерте эмбриогенезде қол-аяқ түзілуімен байланысты болатын күрделі құбылысқа байланысты. Сонымен қатар, әр сомит элементтері айтарлықтай жылжиды (миотомдар, склеротомдар, дерматомдар), нәтижесінде дененің нервтендіретін сегментімен байланысын жоғалтпайтын нейриттер де жылжиды. Нерв өрімдерінен терілік және бұлшықеттік нервтер шығады. Әдетте олардың әрқайсының түзілуіне жұлынның бірнеше сегменттері қатысады. МОЙЫН ӨРІМІ Мойын өрімі (plexus cervicalis) жоғарғы төрт мойын нервінің алдыңғы тармақтарынан түзіледі. Ілмектері сыртынан төс-бұғана-емізік бұлшықетімен жабылған мойын өрімінен терілік, бұлшықеттік тармақтар мен аралас көкет нерві шығады. Терілік тармақтар. Кіші шүйде нерві (n.occipitalis minor) (C 2 -C 3 ) мойын мен бастың артқы-латералды бетінің терісін нервтендіреді. Үлкен құлақ нерві (n.auricularis magnus) (C 3 ) құлақ қалқаны мен сыртқы есту өтісінің терісіне барады. Мойынның көлденең нерві (n.transversus colli) (C 2 -C 3 ) мойынның алдыңғы бетінің терісін нервтендіреді. Бұғанаүсті нервтері (nn.supraclaviculares) (C 3 -C 4 ) көп, бұғанаүсті және бұғанаасты шұңқырлары аймағының, дельтатәрізді аймақтың және жауырынның жоғарғы-латералды бөлігінің терісін нервтендіреді. Мойын өрімінің барлық терілік нервтері мойынның беткей қабатында, төс-бұғана-емізік бұлшықетінің орта тұсының артқы жиегінде орналасады. Мұны мойынның өткізгіш анестезиясында ескеру керек. |