Оқулық Жалпы редакциясын басқарған профессор Т. М. Досаев

69 
 
 
 
Нуржігіт Алтынбеков 
Қанаттәрізді өзек, 
canalis pterygoideus 
- сыртқы бассүйектің негізі 
-basis crania externa 
Сынатәрізді-қанат 
тесігі, 
foramen 
sphenopalatinum 
- мұрын қуысы (ортаңғы мұрын 
жолы) 
- cavitas nasi (meatus nasi 
medius) 
Үлкен таңдай өзегі, 
canalis palatinus major 
- ауыз қуысы 
- cavitas oris 
Қанат-жоғарғы 
жақсүйектік саңылау, 
fissura 
pterygomaxillaris 
- самайасты шұңқыр 
- fossa infratemporalis 
19
кесте. Қанат-таңдайлық шұңқырдың қатынастары мен түзілістері 
Қатынас 
атауы 
Түзілістер 
артериялар 
веналар 
нервтер 
Дөңгелек тесік, 
foramen 
rotundum 
-n. maxillaries 
(V- 
жұптың 2 тармағы) 
Төменгі көзұялық 
саңылау, 
fissura 
orbitalis inferior 
- а. infraorbitalis 
(a.maxillaris-
тeн
) 
-v. infraorbitalis 
(
pl.venosus 
pterygoideus-
тің 
құйылысы) 
- n. zygomaticus et n. 
infraorbitalis 
(V- 
жұптың 
n.maxillaris- 
інен) 
Қанаттәрізді өзек, 
canalis pterygoideus 
- а. canalis pterygoidei 
(a.maxillaris-
тің 
a. 
palatina descendens- 
інен 
) 
- v. canalis pterygoidei 
(
pl.venosus 
pterygoideus-
тің 
құйылысы) 
- n. canalis 
pterygoidei (n. 
petrosus major 
мен 
n. petrosus minor-
дің 
қосылыуынан 
) 
Сынатәрізді-қанат 
тесігі, 
foramen 
sphenopalatinum 
- а. sphenopalatina 
(a.maxillaris-
тeн
) 
- 
v. 
sphenopalatina 
(
pl.venosus 
pterygoideus-
тің 
құйылысы) 
- rr. nasalis 
posteriores 
superiores mediales 
et laterales 
Үлкен таңдай өзегі, 
- a. palatina descendens - vv. palatinae 
- n. palatinus major 

70 
 
 
 
Нуржігіт Алтынбеков 
canalis palatinus major 
(a.maxillaris-
тeн
) 
(
pl.venosus 
pterygoideus-
тің 
құйылысы) 
et nasales posteriores 
inferiores (ganglion 
pterygopalatinum- 
нен
) 
Қанат-жоғарғы 
жақсүйектік саңылау, 
fissura pterygomaxillaris 
-
 
a.maxillaris 
-
 
aa. palatinae minores 
(a.maxillaris-
тің 
a. palatina descendens- 
інен 
) 
- plexus venosus 
pterygoideus 
(
v. 
retromandibularis
-тің 
құйылысы); 
- nn. palatini minores 
(ganglion 
pterygopalatinum- 
нен
) 
Жаңа туылған нәресте бассүйегі 
 
Нәресте бассүйегінің клиникалық тәжірибеде нақтылы ескерілуі қажет 
ересек адам басүйегімен салыстырғанда бірқатар маңызды ерекшеліктері бар. 
1.
Нәресте бассүйегінің өзіне тән белгісі еңбектердің болуы (16-сурет) 
Бассүйек күмбезі сүйектерінің аралығындағы дәнекертіндік аймақтар 
еңбектер, 
fonticuli, 
деп аталады. 
Барлығы 6-еңбектерді ажыратады. Арасындағы ең үлкені, маңдай мен 
шеке сүйектерінің аралығында орналасқан, өмірінің 2-жылының басында 
бітісетін алдыңғы (маңдай, үлкен) 
fonticulus (occipitalis, minor) , 
шүйде және 
шеке сүйектер арасында орналасып туылған нәрестенің 2 айлығында 
толығынан жабылады. Бүйір: сынатәрізді және емізіктәрізді еңбектер жұп, 
оларды сипап анықтау мүмкін емес, туылған нәрестенің 2 жетілігінде 
бітіседі. Сынатәрізді еңбек, 
fonticulus sphenoidalis, 
шеке сүйектің сынатәрізді 
бұрышы аймағында, ал емізіктәрізді еңбек, 
fonticulus mastoideus, 
шеке 
сүйектің емізіктәрізді бұрышында орналасқан. 
2.
Сүйекаралық жіктер кең, жалпақ. Өмірінің 3-жылында тісті жіктер
, sutura 
serrata, 
қалыптаса бастайды. 
3.
Бассүйектің мисауыт бөлігі беттік бөлігінен 8 есе көлемділеу (ересектерде 
4 есе) 

71 
 
 
 
Нуржігіт Алтынбеков 
4.
Бассүйек негізі сүйектері бір-бірімен кең шеміршектік және дәнекертіндік 
қабаттар арқылы қосылған. 
5.
Көзұяға кіреберіс кеңдеу. 
6.
Шеке және маңдай төмпелерінің күшті дамуының әсерінен 
поrта 
verticalis, 
төртбұрышты болып қалыптасады. 
7.
Жақсүйектердің толық дамымағанынан бассүйектің беттік бөлігі аласалу 
болады. 
8.
Бассүйек сүйектеріндегі бұлшықеттер бекитін нүктелер әлсіз айқындалған 
(сызықтар, төмпелер, өсінділер және т.б.) 
9.
Бассүйектерде диплоикалық зат, 
diploe, 
мүлдем жоқтың қасы. 
10.
 
Сүйектердің милық бетінің бедері анық емес 
(impressiones digitatae, juga 
cerebralia, sulci arteriosi) 
11.
Мұрын қуысы көлемінің салыстырмалы қысқа және тарлау болуы 
балалардағы мұрындық тыныс алудың жиі бұзылуы. Себептерінің бірі болып 
табылады. 
12.
Сыртқы есту өтісі қысқа және кең, төменгі қабырғасында (дабыл 
табақшасы) тесіктердің болуы оның жиі қабыну үрдісіне (отит) ұшырауының 
бір факторы. 
19-кестеде Кейбір бассүйек сүйектерінің арасындағы қомақты 
айырмашылықтар ұсынылған. 
20
кесте. Жаңа туылған нәрестенің бассүйек сүйектері құрылысының ерекшеліктері 
және олардың бөліктерінің синостоздану мерзімдері 

жүктеу/скачать 3,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: