163
Кейінді, төменді, езулік/кейінді, жоғарылы,
езулік
[асық]
сөзінің
құрамындағы құрақтардың жасалым сипаты (7.2-сурет)
8.2-
сурет.
[
Асық
]
сөзінің құрама желісі
7.2-сурет. [Асық]
сөзінің құрама желісі
Бірінші (дауысты) құрақ
А
– тілдің тік қалпына қарай –
төменді,
ерін қатысына қарай –
ашық езулік
, тілдің көлденең қалпына қарай –
кейінді
дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері:
төменді, ашық езулік, кейінді
дауыс-
ты дыбыс.
Екінші (буын) құрақ
С
ы
– тілдің тік
қалпына қарай
жоғарылы,
ерін қалпына қарай
қысаң езулік
, тілдің
көлденең қалпына қарай
кейінді
дауыссыз дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері:
жоғарылы, қысаң езулік, кейінді
дауыссыз дыбыс.
164
Ы
– тілдің тік қалпына қарай
жоғарылы
, ерін қатысына қарай
қы-
саң езулік
, тілдің көлденең қалпына қарай
кейінді
дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері:
жоғарылы, қысаң езулік, кейінді
да-
уысты дыбыс.
Үшінші (дауыссыз) құрақ
Қ
ы
– тілдің тік қалпына қарай
жоғарылы,
ерін қалпына қарай
қысаң езулік
, тілдің көлденең қалпына қарай
кейінді
дауыссыз дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері:
жоғарылы, қысаң езулік, кейінді
дауыссыз дыбыс.
Сөз құрамындағы құрақтардың үйлесім
әуезі біркелкі
кейінді
болғандықтан, сөздің өне бойына тән үйлесім әуез де
кейінді
болып
шығады.
Достарыңызбен бөлісу: