Алимхан Жунисбек verstka 19 06 18 indd indd

163
Кейінді, төменді, езулік/кейінді, жоғарылы, езулік 
[асық]
сөзінің 
құрамындағы құрақтардың жасалым сипаты (7.2-сурет)
8.2-
сурет.
[
Асық
]
сөзінің құрама желісі
7.2-сурет. [Асық] сөзінің құрама желісі
Бірінші (дауысты) құрақ
А
– тілдің тік қалпына қарай – 
төменді,
ерін қатысына қарай – 
ашық езулік
, тілдің көлденең қалпына қарай – 
кейінді
дыбыс. 
Үйлесім жасалым белгілері: 
төменді, ашық езулік, кейінді
дауыс- 
ты дыбыс.
Екінші (буын) құрақ
С
ы 
– тілдің тік қалпына қарай 
жоғарылы,
ерін қалпына қарай 
қысаң езулік
, тілдің көлденең қалпына қарай 
кейінді
дауыссыз дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: 
жоғарылы, қысаң езулік, кейінді
дауыссыз дыбыс.

164
Ы 
– тілдің тік қалпына қарай 
жоғарылы
, ерін қатысына қарай 
қы-
саң езулік
, тілдің көлденең қалпына қарай 
кейінді
дыбыс. 
Үйлесім жасалым белгілері: 
жоғарылы, қысаң езулік, кейінді
да-
уысты дыбыс.
Үшінші (дауыссыз) құрақ
Қ
ы 
– тілдің тік қалпына қарай 
жоғарылы,
ерін қалпына қарай 
қысаң езулік
, тілдің көлденең қалпына қарай 
кейінді
дауыссыз дыбыс.
Үйлесім жасалым белгілері: 
жоғарылы, қысаң езулік, кейінді
дауыссыз дыбыс.
Сөз құрамындағы құрақтардың үйлесім әуезі біркелкі 
кейінді
болғандықтан, сөздің өне бойына тән үйлесім әуез де 
кейінді 
болып 
шығады.

жүктеу/скачать 10,2 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: