№ 1 тау жүйесі:
Осы таулы аймақ елінің шығысында орналасып, еліндегі ең
маңызды тау жотасы болып табылады. Әлемдегі тау жоталардың арасында ұзындығы
бойынша жоғары бестікке кіреді. Ол елдің солтүстік-шығысындағы түбектің солтүстік
шетіндегі бұғаздағы әйгілі Дауан аралынан 3500 шақырымнан астам қашықтыққа созылады,
содан кейін шығыс жағалауының бүкіл ұзындығынан өтеді. Валлий халқының отанының
құрметіне аталатын штат арқылы өтеді, содан кейін батысқа бұрып, ағылшын патшайымы
құрметіне аталған штатта Грэмпианс қаласының маңыңда бітеді. Бұл жотаның ені шамамен
160 км-ден 300 км-ге дейін өзгереді. Бұл аймақта үлкен көк таулар, Гондвананың
тропикалық ормандары және Дүниежүзілік мұраға жататын ылғалды тропиктер орналасқан.
№2 тау жүйесі:
Бұл жүйе әлемдегі ең ұзын континенталды тау жотасы болып
табылады, ол инктер елінің атамекенінің батыс шетінен өтіп, үздіксіз таулы елді құрайды.
Бұл жотаның ұзындығы 7000 км, ені 200-ден 700 км-ге дейін (ең кеңі 18° оңтүстік пен 20°
оңтүстік ендік аралығында) және орташа биіктігі шамамен 4000 м құрайды (13000 фут). Осы
таулар жеті ел арқылы солтүстіктен оңтүстікке қарай созылады. Ұзындығы бойынша тау
жүйесі аралық ойпаттармен бөлінген бірнеше жоталарға бөлінеді. Бұл жүйеде бірнеше биік
үстірттер орналасқан, олардың кейбірінде Кали, Арекипа, Медельин, Богота, Мерида
сияқты ірі қалалар орналасқан. Альтиплано үстірті әлемдегі Тибет үстіртінен кейінгі екінші
ең биік. Бұл жоталар өз кезегінде климатқа негізделген үш негізгі бөлімге топтастырылған:
тропикалық таулар, құрғақ таулар және ылғалды таулар.
№3 тау жүйесі:
Бұл тау жотасында сталактит үңгірлері өте көп. Олар алғаш рет
ордовикте 480 миллион жыл бұрын пайда болды. Табиғи эрозияға ұшырамас бұрын олар
Альпіге ұқсас биіктікке жетті. Тау тізбегі шығыстан батысқа қарай қозғалысқа кедергі болып
табылады - ол көптеген магистральдар мен теміржолдарға көлденең орналасқан бірқатар
өтпелі жоталар мен аңғарларды құрайды. Елдің геологиялық қызметі бұл таудың бірнеше
физикалық-географиялық аудандардан тұратындығын атап өтті. Олар: Акадия таулары,
Жағалау таулары, Нотр-Дам және Мегантик таулары, Көк Жоталар, Аңғар-Жота таулары,
Сент-Лоуренс алқабы, Ішкі Үстірт, Жаңа Англия провинциясы және Адирондак аудандары.
Достарыңызбен бөлісу: |