Дұрыс айтасыздар, «Сегіз аяқ» өлеңінде ақын өз кезіндегі өмір шындығын көрсетуден туған өлеңдерінің бірі,мұнда
бір жағы –сын, сықақ болса ,екінші жағы- өсиет,ғибрат беру.
Слайдтан «Сегіз аяқ» өлеңі 1 шумақ
«Алыстан сермеп,
Жүректен тербеп,
Шымырлап бойға жайылған.
Қиуадан шауып,
Қисынын тауып,
Тағына жетіп қайырған-
Толғауы тоқсан қызыл тіл,
Сөйлеймін десең, өзің біл
4.
Балалар, бұл өлең біз бұрын өткен Абай өлеңдерден өзгеше екенін көріп отырсыңдар .Себебі «Сегіз аяқ » өлеңіне
Абай тыңнан қосқан шумақ өрнегін көріп отырмыз.Өлеңнің әр шумағы сегіз жолдан тұрады.Өлеңнің ырғақтық
құрылысы өзгеше өрнектелген .
Шумақ 5-8 буынды , тармақтары жүйелі түрде үйлесіп, араласып түзілген.Алдыңғы 6 тармақ тезис есебінде болса,
соңғы 2 тармақ ақындық ой қорытылады. Бұл өлең қазақ поэзиясында жаңа туынды.
«Сегіз аяқ» өлеңінің өлшемін, шумақтың өрнегін Ш.Құдайбердиев, А.Байтұрсынов т.б. ақындар да қолданған.
«Сегіз аяқ» өлеңі- өз заманындағы өмір шындығы көрсетілген өлеңдерінің бірі.
Абай өзінен бұрын ешкім таппаған қиын ұйқасты шебер түрлендіріп, әдейі арнап ән де шығарған.
7.Ән тыңдау. Жүсіпбек Елебековтың орындауында «Сегіз аяқ».
Бұл әннен өлеңнің мазмұны мен мақсатына ақынның ерекше зер салғанын көреміз.
8.Дәптермен жұмыс.
Абайдың «Сегіз аяқ» өлеңіндегі қанатты сөздерді теріп жазу.Жұмыс дәптері 26-бет,5-тапсырма.
1.Өткірдің жүзі ,
Кестенің бізі
Өрнегін сендей сала алмас.
2.Білгенге маржан ,
Білмеске арзан,
Надандар бәһра ала алмас.
3.Тамағы тоқтық ,
Жұмысы жоқтық,
48
Аздырар адам баласын .
4.Еңбек етсең ерінбей ,
Тояды қарның тіленбей.
5.Тамағы тоқтық,
Достарыңызбен бөлісу: |