Көшпенділер



Pdf көрінісі
бет225/316
Дата30.11.2023
өлшемі2,53 Mb.
#194198
1   ...   221   222   223   224   225   226   227   228   ...   316
Әдеби KZ
 
 
Жыршы, жыр баста!» деген әмірді естігенде, қарт жырау түркі жырын аңыратып 
қоя береді. 
Ол: 
«Теңіз башынан бұлғанды 
Кім тұндыра, а ханым? 
Терек түптен жығылды 
Кім тұрғызар, а ханым?» 
дейді. Сонда Шыңғысхан: 
«Теңіз баштан бұлғанса, 
Тұндырар олым Жошы дұр 
Терек түптен жығылса, 
Тұрғызар олым Жошы дұр». 
дейді. Сонда Ұлы Жыршы алғашқы өлеңін тағы қайталайды, бірақ бұл жолы 
көзінен жасы парлап ағады. Ананың жылап отырғанын көрген Шыңғысхан: 
«Көзің жасын төгілтер, 
Көңілің шерлі болғай ма? 
Жырың көңіл үркітер 
Жошы өлген болғай ма? 
деп сұрайды. Сонда Ұлы Жыршы түркі жырымен: 
«Сөйлемеске еркім жоқ, 
Сен сөйледің, а ханым!» 


242 
Iлияс Есенберлин. «Алмас Қылыш» (Көшпендiлер – 1)
© «I. Есенберлин атындағы қор», 2004 
Әдеби KZ
 
 
Өз жарлығың өзіңе 
Жөн ойладың, а ханым!» 
деп Жошының өлгенін естіртеді. Сонда жаратылғалы көзінен жас шықпаған 
Шыңғысхан еңкілдеп жылап: 
Құлын алған құландай 
Құлынымнан айрылдым! 
Айырылышқан аққудай 
Ер ұлымнан айрылдым!» 
деп теріс қарап, бүк түсіп жатып алады. 
Қарт Қотан бұл жырды сонау Ұлы Жыршы мен әлем әміршісі Шыңғысханның 
дәл сол күндегі күйін отырғандардың көз алдына елестеттіргендей, кәрі қобызын 
боздата, кәрі даусын қарлықтыра шығарып, зар жылап отырып айтты. Жырау 
өнері жұрттың көңілін бөлгені соншалық, отырған адамдар ана жақта болғалы 
тұрған ұрысты ұмытып та кетті. 
Қотан қарт енді жыр үстіне жырды тоғытты. Ол бір мезет Орақ толғауын 
бастады. 
«Артуда арту тау келсе, 
Атан да тартар бүгіліп. 
Алыстан қара көрінсе, 
Қарақұла жатар үңіліп...» 
Орақ толғауының адамның құйқа тамырын шымырлатып, өн бойыңды дірілдетіп
алып кететін қасқырдың ұлығаны тәрізді өзіне дербес бір ескі әуені бар. Осы 


243 
Iлияс Есенберлин. «Алмас Қылыш» (Көшпендiлер – 1)
© «I. Есенберлин атындағы қор», 2004 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   221   222   223   224   225   226   227   228   ...   316




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет