H e ri3 ri
багыттарынын
6ipi. Ата-аналардын педагогикалык мэдениетш кетеру - 9p6ip пе-
дагогтын кэаб и мшдетг
Бул жумысты нэтижел1 жузеге асыру yuiiH оньщ езш дж ерек-
шелнш бшу кажет. Ата-аналардыц педагогикалык мэдениетш кете
ру м эселеа максатты турде белгш
6 i p
багытпен жузеге асырылуы
керек. Ата-аналардыц педагогикалык сауаттылыгын кетерудщ пак
ты мазмуны мен формаларын, эдю-тэсшдерш тацдап алу ушш
алдымен кай ата-ананыц кандай сала бойынша педагогикалык мэ
дениетш кетеру кажеттшгш, олардыц тэрбие кызметше даярлык
децгешн алдын ала аныктап алу кажет. Сонымен катар, ата-
аналардыц бала тэрбиесше кажетп бш мге, практикалык кемекке
деген суранысын канагаттандыру уш^н, ата-ананыц
6 m i M i
мен мэ-
дени децгешн, тэрбие кызметше деген кезкарасын, ем1рлж уста-
нымдарын, отбасылык дэстурлерш жэне т.б.
6 m y i
шарт. Соган бай
ланысты накты ата-анага, отбасы мушесше кецес беру мазмуны мен
формалары, куралдары мен амалдары аныкталады. Кеп жагдайда
педагогикалык агарту жумыстарыныц сэтп болуы осы жагдайларга
тжелей байланысты.
Ата-аналардыц педагогикальж сауаттылыгын ж еттд!рудеп бш м
беру уйымдарыныц акпарат куралдарынан артьжшылыгы оныц
Kepi
байланыс орната алуында. Педагог ата-аналар диалогка тарта
отырып, олардыц бала тэрбиесше катысты бшмдер1 мен кезкарас-
тарын аньжтауга, кажет болган жагдайда кецес беруге, олардыц
Kepi
пш рлерш тузетуге, сешмдерш калыптастыруга мумющип
бар. 0зара диалог кезшде ата-аналардыц тэрбиелж ic-эрекет тура
лы мотивтерш калыптастыруга, езш щ ic-эрекетше талдау жасай
отырып, бала тэрбиеЫ туралы педагогикальж позициясын езгертуге
кемектесуге мумкшдж т>7ады.
Б ш м беру уйымдары накты отбасыныц педагогикальж мэде
ниетш жетшд1ру максатында баланыц жасерекшел1п, тэрбие мен
окытудыц заццылыктары мен устанымдары туралы бшмдерд1
игертуге жэне сол бш мдерш eMip барысында пайдалана битуге
тырысады.
194
Ата-аналардын, баланыц даму ерекшел1ктер1 туралы алган гы
лыми бЫмдер1 коптеген практикалык мэселелерд1 сауатты шешуге
кемектеседг Мысалы, . отбасындагы басты мэселелердщ
6 ip i -
баланыц
Tipuim iK
эрекетш уйымдастыру: баланыц
T9pTi6i,
мшдет-
Tepi,
койылатын талаптар, оныц уй ецбепне катысуы, оку-эрекет1,
бос уакытын уйымдастыру. Бала OMipiH жэне ic-эрекетш уйымдас-
тыруда
H eri3 ri
жагдайлардыц
6 ip i
- утымды кун ыргагын жасау.
Кун
T9pTi6i - ©Mip TspTi6 i,
ецбек пен демалыстыц парасаттылыкпен
кезектес1п
OTyi,
баланы жинакылыкка, тшалгыштыкка, дэлджке,
мукияттылыкка уйретедй денсаулыгын ныгайтады, ецбек кабшетш
жаксартады. Дурыс уйымдастырылган кун ыргагы белгЫ дагдыга
уйретед1, дагды эдетке айналады. Одет келешекте бала кажеттшнш
канагаттандырады. Кун тэрт1бш жасауда ата-ана баланыц жасын,
уй жагдайын, денсаулыгын мугал1мдер мен сынып жетекшшершщ
кецес1н, отбасы мен мектеп ыргагыныц б1рлнш еске алуы тшс. От
басында кун тэрт1бшщ непзп курамды болжтер1 - ецбек, демалыс,
ойын, сабакка дайындалу, тамактану, уйкы, т.б. дурыс алмасып оты
руы кажет. Балалардыц кун T9pTi6i жумыс кабшетш толык сактау
yuiiH
ецбек пен демалыстыц кезектесш
o T y i n i n
кажет екенднш
KopiHeTiH И. П. Павловтыц ггпмше непзделедк
Педагогтыц мшдет1 теориялык бш мге практикалык сипат беру.
Бул ретте ата-аналарды оз ю-эрекет1не талдау жасауга уйретудщ,
баска ата-аналармен пшрлесу, тэж1рибе алмасуды уйымдастыру-
дыц, жалпы ата-аналардыц педагогикалык мэдениетш кетерудщ
эртурл1 формаларын 1здест1рудщ M3Hi зор.
Педагогикалык эдебиеттерде ата-аналардыц педагогикалык
мэдениетш жетшд1рудщ кептеген формалары керсетшген. Олар:
ата-аналар жиналысы, семинар-практикумдар, ашык
eciK
кундерк
дэрютер, жеке кецес беру, ата-аналар конференциялары, децгелек
устелдер, сурак-жауап кештерк тренинг сабактар, «Жылжымалы
папка», эссе жаздырту жэне тагы баска. Педагогикалык дэрютер
кептеген кекейкест1 такырыптарды карастырады жэне ата-аналар
дыц ез балаларын тэрбиелеуде кептеген сурактарына жауап алуга
кемепн типзедг
Ата-аналардыц педагогикалык мэдениетш кетерудщ басты
формасы - ата-аналар жиналысы. Онда кунделжт1
eM ip,
ецбек,
демалыс, окушылардыц бос уакыты, кэсштж багдар, оку жэне
тэрбие жумысы, т.б. талкыланып, оларды одан 9pi жетшд1рудщ
195
накты жолмен карастырылады. Сынып ата-аналары жиналысында
ата-аналар комитет!, олардыц терагасы саштанады. Мектептщ ата-
аналар комитет! мугал1мдерге, ата-аналарга кемектесш, балалардыц
демалысын, киын отбасыларын камкорлыкка алып, балалардыц
турган жершдеп жумыстарды уйымдастыруга катысып, ата-аналар
жиналыстарын, конференцияларын, пшрталастарды, балалар мере-
кeлepiн етюзуге арналган дайындык жумыстарына катысады.
Ата-аналардыц педагогикалык мэдениетш кетерудщ тагы 6ip
формасы - педагогикалык насихат, ягни ата-аналарга педагогика
лык б ш м беру. K,a3ipri ата-аналар жэне букара арасында психо
логиялык жэне педагогикалык бшмд1 насихаттаудыц мацызы ете
зор. Насихат жумысы окыту мен тэрбие мшдеттерш шешуге эсер
етедг Н. К. Крупская ата-аналарды педагогикалык минимуммен
каруландырудыц кажет екенш 6ipiHuii рет айткан болатын. Тэрбие
удер1с1нде жеке адамныц калыптасуына ата-аналардыц ыкпалы,
олардыц жалпы жэне педагогикалык мэдениетше байланысты. Осы
тургыдан педагогикалык-психологиялык б ш м непздер1мен ата-
аналарды каруландыру б ш м беру уйымдарыныц алдында турган
непзп мшдеттердщ 6ipi.
Сонымен катар ата-аналарды ез балаларыныц жетют1ктер1мен
таныстыру максатында «Бала т ш - бал» такырыбында арнайы топ
газетш шыгарып, балалардыц кызыкты сэттер1 мен ез киялдарымен
жазган эцпме, ертегшершен арнайы ютапша курастырып, бала
лардыц ез колдарымен жасаган буйымдары, салган суреттершен
кермелер уйымдастырудыц да мацызы зор.
Кей жагдайда ата-аналармен жумысты шагын топтарда жузеге
асырган тшмдг Мысалы, бала тэрбиес1 жайлы тэж1рибелер1, кез-
карастары уксас 3-4 отбасымен б1рлесш, турл1 тэрбие мэселелерш
кетеру орынды. Мундай жагдайда олар бала тэрбиесшде, окыту
барысында туындаган киыншылыктары туралы ез ойларын ортага
салады,
6 ip iH - 6 ip i
тыцдайды, толыктырады, езара карым-катынаска
туседг
K,a3ipri кезде орын алып отырган кемшшктердщ 6ipi - бала
тэрбиесше тек ата-ананыц 6ipeyimn гана кецш белуг Кебше
жиналыстар мен кездесулерге анасы барады да экелер1 б ш м
беру уйымдарымен ынтымактастыкка сирек туседг Сондыктан
соцгы жылдары баланыц ата-анасыныц екеушщ, сондай-ак бала
196
тэрбиеЫмен айналысып отырган баска отбасы мушелершщ де пе
дагогикалык мэдениетш котеру кажеттипп туындауда.
Тэж1рибеде ата-аналардын педагогикалык мэдениетш кетерудщ
жогарыда аталган турлершен баска да формалары кездеседг Мыса
лы, ата-аналар, балалар жэне бЫ м беру уйымдарыньщ кызмет-
керлер1 бipлeciп етюзетш мерекелер, спорттык шаралар, концерттер,
жарыстар жэне т.б. Бул формалардьщ артыкшылыгы отбасыньщ бос
уакытын уйымдастыру мазмунына ыкпал етедг Ата-аналар бала-
ларымен б1рлесш эрекет етедг 0 з балаларын баска кырынан тануга
мумюндж бередг
Ата-аналардын педагогикалык мэдениетш кетеруге багыттал-
ган жумыс турлер1 мен формаларын тандап алумен катар, оньщ
мазмунына, ондагы кетершгел1 отырган мэселелерге, оньщ отбасы
ушш каншалыкты манызды екендпше де мэн 6epmyi керек.
Такырыптар мен олардьщ мазмуны ата-аналардын тэж1рибесь
не, сураныстары мен каж еттш пне, балалардын жас ерекшелжте-
piHe
сай тандалып алынуы кажет. Сондай-ак ата-аналарды бала
тэрбиесше катысты кандай мэселелер ойландырып жургенднч ту
ралы сурап, бала тэрбиесше, езара карым-катынас жэне тагы баска
мэселелерге байналысты накты такырыптарды да усынуга болады.
К,аз1рге кезде байкап жургешм1здей, ата-аналар жиналысында
тек балалардын
Достарыңызбен бөлісу: |