~ 224 ~
Жасӛспірімдермен қатынасқа ерекше зейін қою керек. Бҧл жаста балада
айтарлықтай психикалық қайта қҧрылулар болады. Тҥзіліп келе жатқан
тҧлға ретінде ӛзіндік «Менін» саналы тҥсіне бастайды. Бҧл ҥрдіс ӛзіндік
«Менін» дәлелдеу талпыныстарымен жҥреді. Жиі бҧл ата-ана кеңестерін
елемеумен, олармен қатынаста керіскіштікпен және дӛрекілікпен
кӛрінеді. Мҧндай психикалық дисгармония жағдайы акселерация
қҧбылыстарымен асқына тҥседі. Акселерация кезінде кҥшті физикалық даму
және техникалық прогресс жағдайында қалыптасумен қатар жасӛспірімдер
ҥлкен кӛлемді ақпаратты игереді. Сонымен қатар жеке ӛмірлік
тәжірибесінің болмауы ӛздерінің іс-әрекеттерінің әлеуметтік мәнін бҧрыс
болжауға алып келеді. Бҧл жерде ӛсу дерті деп аталатын кезеңді ӛткеруге
кӛмектесетін, жасӛспірімдердің тҧлғалық дисгармониясын одан әрі тереңдетпес ҥшін
ата-ана мен ересектердің жасӛспірімдермен арасындағы қарым-қатынасының жақсы
ойластырылған жҥйесі қажет. Ата-анасының, педагогтардың және ересектердің
еңбектері қажет нәтиже бермеген жағдайда дәрігер - психиатрға кӛрінген дҧрыс.
Екіншілік,
ҥшіншілік
профилактика
деп
атауға
болатын
профилактиканың тағы бір аспекті тҧлға дисгормониясы кҥшеюнің,
декомпенсация дамуының алдын алуды, тҧлғалық ақауларды компенсациялауға
кӛмек беруді және максимальды әлеуметтік адаптацияны қамтамасыз етуді
кӛздейді. Психопатияның екіншілік және ҥшіншілік профилактикасын жҥргізу
бойынша шаралар арнайы білімді қажет етеді. Бҧл жерде тҧлғаның
дисгармониялық кӛріністерінің ерекшеліктерін және осы белгілердің
кҥшеюіне әкелетін жағдайларды анықтай білу керек. Алдын алушы
немесе сҥйемелдеуші психотерапия қажет. Соңғысының қҧрамында
жанҧялық психотерапия болуы керек, оның мақсаты - жанҧя ішілік
қарым-қатынастарды нормализациялау болып табылады. Науқастың
әлеуметтік реабилитациясында оның профессиональды бағдарына
негізгі рӛл беріледі. Науқастарға еңбектік кеңестер бергенде науқастың
тек білімін, профессиональды бағдарын ғана емес, сонымен қатар
мінез-қҧлық ерекшелігін де ескерген жӛн. Кейде адамның мінез
ерекшеліктері қызмет профилімен сыйымсыз болады. Мҧндайда
профилактикалық мақсатта науқасқа қызметін ӛзгертуге кеңес беру
керек.
Достарыңызбен бөлісу: