228 Стандарттау, сертификаттау және метрология пегидері
асыруға кететін шығындарды талдауға негізделеді. Міндетті ретте
өлшеудің дэлдігі, дұрыстылық, еңбек сыйымдылығы, бақылау
құны, қосымша параметрлер - бақылаудың көлемі, периодтылығы,
жалғасымдылығы, толықтылығы есепке алынады.
Сызықтық өлшеу (СӨҚ) жэне бақылау (СБҚ) құралдарын
контактілік (К) жэне контактсіз (Б), автоматты (А) жэне автомаггық
емес (Н) деп бөледі. Сызықтық өлшеу үшін өлшеу аспаптарына
өлшеу жэне орнату базалары, есептік құрылғысы бар өлшеу
түрлендіргіштері жатады. Орнатылған есептік қүрылғысы бар
алынбалы өлшеу түрлендіргіштерін эдетте өлшеу басшалары деп
атайды. Осы түрғыда автоматты өлшеу қүрылғыларында өзі жазатын
немесе сан басып шығаратын сандық есептер болуы мүмкін.
Автоматты бақылау қүралдарын бақылау - өлшеу, бақылау
өлшеу - саралау автоматтарына және жартылай автоматтар
мен активті (басқарушы) өлшеу бақылау қүралдарына бөледі.
Автоматты емес өлшеу қүралдарын есептік құрылғылардың
(штрихтық, сандық, тілшелік және түстік) типтеріне қарай
бөледі. Шкалалар сызықтық, бүрыштық және дөңгелектік болуы
мүмкін. Бақылау және өлшеу қүралдары бір өлшемді (бұйымдағы
бір өлшемді өлшейді) және көп өлшемді (бүйымдағы бірнеше
өлшемді өлшейді) болады. Барлық өлшеу қүралдарын олардың
тағайындалуына сәйкес әмбебап және арнайыландырылған деп
белуге болады.
Өлшеу
қүралдарын
таңдаудағы
маңызды
қорытынды
мэліметтер мыналар болып табылады - өнімділігі, рүқсат
етілетін қателігі, өлшеу шегі, өлшенетін бөлшектің механикалық
сипаттамалары (массасы, көлемі, беттің қаттылығы, қүрылымының
қатаңдығы,
беттің
кедір-бүдырлығы,
бақыланатын
беттің
қолжетімді болуы), эксплуатациялау шарттары.
Бақыланатын бүйымдардың үлкен партияларына автоматты
өлшеу қүралдарын қолдану қажет. Бүл компьютерлендірілген
бақылау - өлшеу қүралдары (БӨҚ).
Достарыңызбен бөлісу: