Дейл Шнук. Оқыту теориясы indd
жүктеу/скачать 18,62 Mb. Pdf көрінісі
|
Дейл Шунт
| Трансфер турлер1
Трансфердi бiртутас кубылыс деуге болмайды, ол ете кYрделi (Barnett & Ceci, 2002; 6.2-кесте). Олардын негiзгiлерi репнде жакын жэне алыс трансфердi айтамыз (near and far transfer) (Royer, 1986). Жацын трансфер жагдайлардьщ, айталык, сабак тусш- дiрy кезiнде тiтiркендiргiштердiн мазмунынын тогысуын бiлдiредi. Мысалы, белшек- тердi тYсiндiрiп бергеннен к е и н окушылардан тура сол форматта, калай тYсiндiрiлген болса, сол тэсiлмен бакылау жумысын алу. Ал алыс трансфер дегенiмiз - Yйретiлyi кажет контекстен н епзп окытудан мYлдем белек болуы. Мысалы, белшекке катысты 261 6 -Т А Р А У 6.2-кесте Трансфер TYрлерi TYpi Сипаттамасы Жа^ын Жагдайлар б1р-б1р1не у^сайды. Непзп жэне тасымалдануы ^ажет б1л1мдер ете у^сас Алыс Жагдайлар б1р-б1р1не аса уксамайды. Нег1зг1 жэне тасымалдануы ^ажет контекст белек ^арапайым/Literal Бастапкы дагды мен тапсырмаларды жаца б1л1мге |уэлданады Астарлы/Figural Баламаны немесе метафораларды ^олдана отырып, на^ты б1р проблема жайлы ойлап, б1л1м алу ушш жалпы бт1мнщ кейб1р аспекттерш ^олдану Теменг1 жол/ Low road Жа^сы ^алыптас^ан б1л1мд1 автоматты турде тасымалдау Жогаргы жол/ High road Бас^а жагдайлармен байланыс жасауга мумк1нд1к берет1н б1р жаг дайга катысты абстракцияныц на^ты да саналы тужырымдамасы- ныц кемег1мен б1л1мд1 тасымалдау Апга жылжу О^ыту контекс1ндег1 эрекет пен танымды б1р немесе б1рнеше рет тасымалдау/трансфер контекс1не катысты ^олдану Арт^а жылжу Бурын уйренген дагдылар мен б1л1мдерд1 б1р1кт1руге мумк1нд1к берет1н жагдайларды трансфер контешне сай ^олдану дагдыларды мYлдем баска жагдайда колдану. Демек, тапсырма берген кезде окушы- ларга тапсырманыц белшекке катысты екендЫн айтпайды. Ал окушылар суйыктык- тьщ келемiн аныктау Yшiн рецепт'iдегi заттардьщ кейбiрiн бiр-бiрiне косады (1/2 кесе сут жэне 1/4 кесе су). Карапайым жэне астарлы трансфер бiр-бiрiне уксамайды. К^арапайым транс фер деп бастапкы бiлiм мен дагдыны жаца тапсырмага колдануды айтамыз (Royer, 1986). Окушылар белшектер женiндегi бiлiмдерiн мектепте де, мектептен тыс та колданган кезде карапайым трансфер орын алады. Астарлы трансфер деп жалпы бiлiмiмiздщ кей аспектiлерiн накты бiр мэселе жайлы ойлап немесе ол жайында бiлу Yшiн колдануды айтамыз. Астарлы трансферте баламаларды, метафоралар- ды, салыстыруларды колдануды жаткызуга болады. Трансфердщ бул тYрi окушы лар жаца бЫ м алу барысында осы салага катысты алдыцгы бiлiмiн игеру кезiнде колданган тэсшдерше CYЙенгенде орын алады. Астарлы трансфер е с к жэне жаца жагдайлардыц арасын байланыстырып, жалпы бiлiмiн жаца жагдайга катысты кол дануды талап етедi. Кейбiр уксастыктар болганымен, трансфердщ бул тYрлерi тYрлi бiлiм салаларын камтиды. Жакын трансфер мен карапайым трансфер, непзшен, декларативтж бiлiм мен н епзп дагдыларды игеруден турады. Алыс трансфер мен астарлы трансфер дек- ларативтж, процедуралык жэне бiлiмдi пайдалы деп танитын жагдайларга катысты шартты бiлiмдi камтиды (Royer, 1986). жүктеу/скачать 18,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|