ЖадтаFы б1л1мд1 icKe косу

А кпаратты енд еу теориясы: еске TYcipy жене умы ту
байланыс негурлым кеп болса, 6ip аппарат бiрлiriнщ баска бiрлiктердi icKe косу 
ыктималдыгы да согурлым жогары. Мундай байланыстар желшердщ ш щ д е жэне 
арасында болуы 
mymkih
.
Баскаша айтсак, трансфер окушылардын окыту мен m ^ rn y i кажет контекст 
арасындагы ортак «терен» курылымдарды танып-бiлyiмен байланысты. Бул э«ре- 
се 
«сыртцы» ц^рылымы
езгеше болып келетiн жагдайга тэн (Chi & VanLehn, 2012). 
Жад желiлерiндегi терен курылымга ие акпараттарды окушылар жана контекспен 
байланыстыра бiлген жагдайда трансфер орын алады.
Процедуралык бш м мен енiмдiлiк/нэтиже трансферi кезiнде де осындай процесс 
iске асады (Brnning et al., 2011). ТYрлi мазмунга ие бiлiм мен енiмдiлiк/нэтиже ¥М Ж -да 
байланыскан кезде де трансфер керш с табады. Окушылар енiмдiлiктiн тYрлi жагдайда 
пайдасы барлыгына сенyi кажет. Мысалы, окушылар мэтiндi шолып окуга катысты даг- 
дыларды бiлyi мYмкiн. Бул тэсiл жадта баска да оку тэсiлдерiмен байланысады (мыса­
лы, непзп ойды табу, оларды байланыстыру). Оларды колданудын тYрлi жолдары жад­
та сакталган болуы мYмкiн (мысалы, непзп ойды тYсiнy ушш веб-бетп шолып шыгу, 
кездесyдiн ететiн уакыты мен орнын аныктау Yшiн меморандумдарга шолу жасау). 
¥М Ж -да негурлым кеп байланыс болып, шолуга катысты негурлым кеп тэсш есте сак- 
талса, трансфер де согурлым жаксы iске асады. Мундай байланыстарды окушылардын 
дагдыларын тYрлi ортада жаттыктырып, бiлiмнiн пайдасын туануге кемектесу аркылы 
калыптастыруга болады. вш м д ш к ережесiнiн ортак аспектiлерi («терен» курылымдар- 
га уксас) трансфердi арттырады (Taatgen, 2013). Окушылар тYрлi тапсырмалар аркылы 
жинактайтын тэжiрибеге катысты элементтердi бiрiктiре отырып, ортак аспектiлердi 
дамыта алады.
Трансфердi осылайша танымдык тургыдан тYсiндiрy езiмiзге таныс кептеген бь 
лiммен сэйкес келедг ¥М Ж-дагы байланыстарга кол жетшзу мYмкiндiгi кеп болган 
сайын, тYрлi жолмен акпарат алу мYмкiндiгi де арта туспек. Бiз Марта тэтей туралы 
ойлай отырып («Марта тэтей» желшерш iске косу), онын итiнiн атын есiмiзге тYсiре 
алмаганымызбен, ит тукымдары («колли») жайлы ойлаган кезде иттщ аты есiмiзге 
тYсyi мYмкiн. Бул кандай да бiр адам туралы накты бiр кезкарас тургысынан неме- 
се баска контексте ойламаган жагдайда онын атын есiмiзге тYсiре алмайтынымызды 
бiлдiредi.
Алайда бiз мундай байланыстардын калай пайда болатыны жешнде элi де кеп нэр- 
с е н бше бермеймiз. Окушыларга бiлiмдi калай колдана алатынын жай гана керсету 
аркылы немесе игерген дагдыларын тYрлi контексте колдануга мYмкiндiк беру аркы- 
лы гана байланыстарды автоматты турде куру мYмкiн емес (National Research Council, 
2000). Келеа белiмде тYрлi шарттар аркылы баскарылатын трансфердiн тYрлерi туралы 
сез еттледг

жүктеу/скачать 18,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: