Бағдарламасы студенттері үшін шымкент, 2023 2

84 
Электролит ерітінділерінің концентрация өсуі иондардың санын онан әрі еселей 
көбейтеді. Әрине, иондар мұндай жағдайда тек өздеріне ғана кедергі келтіріп қоймай, 
аралары тығыздалғандықтан өзара әсерлесіп, токтың өтуіне кедергі келтіреді. Сондықтан 
меншікті электр өткізгіштік төмендейді. Ал, әлсіз электролит ерітінділерінде 
концентрация өскен сайын диссоциациялаиу дәрежесі төмендейтіндіктен, иондардың 
қозғалысы мен жылдамдығы концентрацияға тәуелсіз. Сондықтан да әлсіз 
электролиттердің меншікті электр өткізгіштігі дәл сол концентрациядағы күшті 
электролит ерітіндісінікінен әлдеқайда төмен. 
Әлсіз 
және 
күшті 
электролиттердің 
эквивалента электр өткізгіштігі сұйылту артқан 
сайын біркелкі шекті артады (27-сурет) суретте 
көрсетілгеніндей, күшті электролиттер үшін ол 
әуелі күрт артып, сосын бір-келкі өзгереді. Ал, әлсіз 
электролиттер үшін эквивалентті электр өткізгіштік 
жай 
және 
біркелкі 
жоғарылайды. 
Шексіз 
сұйытылғандағы, яғни өте аз концентрациядағы 
эквивалентті электр өткізгіштікті шекті өткізгіштік 
дейді және оны 

° деп өрнектейді. Жалпы күшті 
элетролиттердің әлсіздерден негізгі айырмашылығы 
олар тәжірибе негізінде тұжырымдалған Кольрауш 
заңына бағынатындығы. 

= 

° — A
C
(6) 
Мұндағы 

және 

° берілген концентрация 
C
мен шексіз сұйытылған 
концентрациядағы ерітінділердің эквивалента электр өткізгіштігі; А — берілген 
температурадағы константа. Берілген температурадағы ерітінді үшін, электролит 
молекулалары ыдырағанда иондардың заряды көбейген сайын, бұл константаның мәні де 
жоғарылайды. 
Кейбір электролиттердіц судағы ерітінділерін әзірлеп, олардың эквивалентті электр 
өткізгіштігі мен концентрация (
C
) арасындағы тәуелділікті 28-суреттегідей көрсетуге 
болады. Мұндағы НС1, NaOH және КСІ ерітінділері күшті, ал сірке қышқылы мен аммиак 
ерітінділері — әлсіз электролит. Тәжірибе кезінде алынған нәтижелерді экстрополяциялау 
арқылы шексіз сұйытылған ерітіндінің эквивалента электр өткізгіштігін және шекті 
өткізгіштікті (

°) табуға болады. Бұл әдісті әлсіз электролиттерге қолдануға болмайды. 
Суретте күшті электролиттер (а) мен әлсіз электролиттер үшін (б) жеке көрсетілген. 
(6) теңдеуді күшті электролит ерітінділеріне қолдану нәтижесінде олардың 
әрқайсысына тән 

° мәнін анықтауға болды. Ал мұндай нәтижелерді біріктіріп, 
топтастырып зерттеген Кольрауш шексіз сұйытылған ерітінділердің электр өткізгіштігіне 
ондағы электролит иондарының әсері барын және осы әсердің электролиттің түріне, 
иондардың табиғатына байланысты емес екендігін көрсетті. Осы негізде тұжырымдалған 
Кольрауш заңынан
0
0
0







(101) 
яғни шексіз сұйытылған электролит ерітінділерінің эквивалентті электр өткізгіштігі бір-
бірінен тәуелсіздік жағдайында, емін-еркін қозғалатын иондардың электр 
өткізгіштерінің қосындысына тең екенін көреміз.

жүктеу/скачать 4,58 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: