I. Қыс өтіп, күлімдеп көктем, жарқырап жаз келгенде, шұрқырап жатқан қалың
жүктеу/скачать 2,71 Mb. Pdf көрінісі
|
ОКУ САУАТТЫЛЫК база (1)
| 4. Сазсырнай
A) бір ішекті аспап B) көп ішекті аспап C) шертпелі аспап D) үрмелі аспап E) ұрмалы аспап 6.8-мәтін 1. Қазақтың өзіне ғана тән салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпы жылдар бойы халықпен бірге жасасып келеді. Біз келінін қамқорлығына алатын енелердің берер тәлімі мен үлгі-өнегесі жайлы айтқан едік. Әңгіме барысында Зейнеп апайдан өз келінін қалай күткендігін, салт-дәстүрді өзі қаншалықты ұстанатынын сұрағанбыз. 2. -Қазақ халқының бала дүниеге келгеннен кейінгі атқаратын жөн- жоралғысының барлығы - жеке адамның басына тиесілі нәрсе емес, бұл ұлттың келешегіне байланысты өнеге. Бұған немқұрайлы қарауға болмайды. Мұның барлығы жиналып келіп ұлттық қадір-қасиетгі құрайды. Ал ол қасиетті кейінгі ұрпаққа жалғайтын бүгінгі біз емес пе? 3. Біздің басты кемшілігіміз өзіміз жастарға ештеңе көрсетпей тұрып, үйретпей жатып, оларды кінәлайтынымызда. Өзіміз көзіне көрсетіп, қолына ұстатпаған соң, жастарға «ештеңе білмейді» деп орынсыз өкпе артатынымыз да дұрыс емес. 141 Мысалы, өз келінімді босанған соң, екі немеремді де қырық күннен асырып күттім. «... Қозғалма, сенің жұмыс істейтін кезің алда. Қазір мен саған қызмет етейін, балам, есесіне, сенің денің сау болады. Сенің денің сау болса, немерем де аман, менің де көңілім шат, біз де марқайып жүреміз. Сондықтан сен мені дұрыс түсінгін. Бірақ қазіргі міндет менікі. Бұл - менің ата-бабамнан қалған салт. Менің әжем, менің анам істеген салт, мен соларды көргенмін. Сондықтан мен осыны істеуім керек», - дедім келініме. Бұл жерде мен алдымен немереме қамқорлық жасап тұрмын ғой. Анасы арқылы өз немеремнің аман- есен өсуіне ықпал етіп тұрмын. 4. Бұрынғы әжелер өмір есігін жаңа ашқан жас нәрестені құйрық маймен ауыздандырған. Алғаш аузына алып татқан дәмі май болғандықтан да, қазақ баласының асқазаны ауырмаған екен. Кейде ер балаларды «қасқырдай қайсар болсын» деген ниетпен қасқырдың қылымен ауыздандыратын болған. «Қара суға қарап қалады» деген сеніммен еш уақытта сумен ауыздандырмаған. Біздің қазақ ежелден-ақ өмірге келе салысымен нәрестені анасының бауырына салған. Баланы өзгелер қанша кұтіп бақса да, ананың мейірімі мен ақ сүтіне ештеңе жетпейді. 5. Күнделікті өмірде «уызына жарымаған...» дегенді естіп жатамыз. Осы сөздің астарында не жатыр? Нәресте бүкіл өміріне жететін иммунитетті екі күн еметұғын уыздан алады. Қазақта «уызына жарымаған» дейтін сөз бар. Мысалы, уыз ембеген жетім қозылар тез өліп қалады. Тіпті тірі қалған күнде басқа қозылармен салыстырғанда, шөкімдей болып, өспей қалады. Адам баласы да сондай. Біз ананың екі-үш күн ғана болатын уызында тектік қасиет болатынын біле бермейміз. Ал тектік қасиет дегеніміз - ұлттық қасиет. Мейіріммен берілген сүт баланың бойына дәрумен болып, шипа болып сіңеді. Ата- бабаларымыздың уызға аса қатты мән бергенінің себебі - осы. Тіпті мұның астарында үлкен тәрбие жатыр, бұл негізсіз емес. ...Кез келген жөн-жоралғы рухани күшке ие. «Әжелер тәлімі - тәрбиенің қайнар көзі» Зейнеп Ахметова жүктеу/скачать 2,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|