Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е
жүктеу/скачать 2,62 Mb. Pdf көрінісі
|
Таубаева Ш.Т., Иманбаева С.Т.,Берикханова А.Е.Педагогика Оқулық. 2018 (1)
| тәрбиелік өлшемнің көрсеткіші
әр сыныпта өзгеріп отыратындықтан, педагогикалық тұрғыдан субьек - тивтік баға беріледі. М.И.Шилова тәрбиелік жүйеде тұлғаны диагностикалауда негіз - гі сапалық өлшеміне оның тәрбиелігі, білім, білік, дағды, эрудициясы, әлеуметтік ортамен қарым қатынасы, тұлғалық рухани қасиеттері, еңбекке қатынасы, эстетикалық талғамы, өзін - өзі тануы, бағалауы, жетілдіруі т.б. алынады. Диагностика - объектіге алынған тұлғаға, педагогикалық жүйе - ге талдау, оның дамуына, жетілу және қалыптасу үдерісін бақылай отырып, нәтижесін айқындау. Педагогикалықдиагностика тұлғаның даму үдерісін зерттеу, білімге деген қатынасын, тәрбиелік деңгейлерін мінез - құлқын, іс - әрекетін, тұлғаралық қарым - қатынастарына талдау жасау. Тәрбие диагностикасыдегеніміз тұлғаның білімдік жә - не тәрбиелік деңгейлерінің сапалық және сандық деңгейде жетілуіне, дамуына сипаттама бере отырып, өсу деңгейлерін айқындайды. Мектепте диагностика жүргізудің негізгі мақсаты тұлғаның өсуі мен жетілуін айқындау. Тұлғаны диагностикалауда біз оның әлеумет- тенуін,тәжірибесін,зиялылық және туа біткен қасиеттерін негізге аламыз. Әлеуметтенуі - дүниетанымы, адамгершілігі, эстетикалық құндылықтары, еңбекке қатынасы, ұйымдастырушылығы, қоғамдық белсенділігі; тәжірибелік - ғылымилық, шеберлік, зиялылық - қа - былдауы, ақылы, есте сақтауы, ерік - жігері, туа біткен қасиеттер - жүйке жүйесі, мінезі, бейімділік қасиеттері. Педагогикалық - диагностикалық эксперимент құрылымы мен шарттары. Педагогикалық - диагностикалық эксперимент құрылы-мына бастапқы зерттеу, анықтаушы, қалыптастырушы, бақылау, са - лыстыру, қорытындылау, бекіту қамтылады. Диагностикалаудың әдіс - темесіне, әдіс - тәсілдеріне сүйене отырып , бақылау әдісі, сауалнама әдісі, әңгіме, әңгімелесу, интервью, тест, контект талдау т.б. әдістер негізінде эксперименттік жұмыстар жүргізу көзделеді. 224 Педагогикалық - диагностикалық зерттеуде ең маңызды әдіс - тердің бірі контент - талдау әдісі, зерттеуге алынған объектіден жазбаша шығарма, хат, эссе жазу арқылы оқушының іс - әрекетіне мазмұнды талдау жасалады. Жиі жүргізілген контент - талдау әдісінде оқушыға жекелей тұлғалық сыпаттама бере аламыз. Мәліметтерді алу және жинақтауға байланысты аз уақыт ішінде тест жүргізу арқылы тұлғаның қабілеті мен көңіл - күйін айқындауда тест әдісінің көптеген бағыттарын пайдалануға болады: тұлғаға бағыт - талған, жобалау, интеллектіні айқындау, сыни тұрғыда ойлау, крите - риалдық - бағытталған т.б. Н.М.Борытко тұлғаның тәрбиелігі мен білімділігіне диагнос - тика жүргізуде төмендегі шарттарды ескеру керектігін ұсынады: - сапалық және сандық сипаттама жасау ( жасы, әлеуметтік жағ - дайы, мекен жайы, оқуы, медициналық - биологиялық жағдайлары); - зертелушініңсапалық және сандық сипаттамасын бағалау кри - терийлерін құрастыру; - айқындалған критерийлер зерттеу барысында қаншалықты жиі кездесетінін айқындау; - сипаттамадағы анықталған мүмкін болған себептерді жіктеу; - зерттеу барысында айқындалған кемшіліктерді жоюдың жол - дарын көрсету; - зерттеу барысында айқындалған жағымды тәжірибені наси - хаттаудың қажеттілігін негіздеу. Тәрбие жұмысы тиімділігінің психологиялық-педагогикалық диагностикасының әдістері. Педагогикалық – психологиялық диагностикалық эксперимент барысында әдістердің кешенін: анализ, син - тез, жобалау, индукция, дедукция, идеалдау, ойша эксперимент, са - лыстыру, жинақтау, маңызына қарай талдау, топтастыру т.б. қамтиды. Нақты жүргізілген педагогикалық - диагностикалық экспери - мент педагогикалық үдерісті жандандыруға үлкен ықпал етеді. Мек - тептегі педагогикалық эксперимент тұлғалық қатынасқа, жас ерек - шелікке, анатомиялық - физиологиялық, психологиялық, әлеуметтік жағдайларға аса мән берілуі керек. Зерттеушілер мектепте диагнос - тика жүргізгенде мектепке дейінгі, кіші мектеп жастындағы, балалық шақ, жоғарғы мектеп жасындағы аралықтарды нақты белгілеп жас ерек - шелігін негізге ала отырып жүргізгенде дұрыс нәтижеге жетеді. Тәрбие жүйесінде сапа критерийлеріне жүйенің қойылған мақ - сатқа жақындау дәрежесі, мектептің жалпы психологиялық климаты, оқушылардың тәрбиеліктерінің деңгейлік көрсеткіштері т.б. Мектептің алдына қойған мақсаты мен міндеттеріне сәйкес ұйымдастыру жұмыс - тарының нақты іске асуы, оның тәрбиеленушілердің тәрбиелік деңгей - лерінің өсуіне ықпалы, жақсы нәтиже алуға бағытталуы, яғни, тұлға - ның дарындылығы мен қабілетін, зиялылығын аша білу. Көптеген ғы - лыми 225 зерттеу жұмыстарында оқушылармен жүргізілген тәрбиелік - диагностикалық зерттеулерде тәрбиелік деңгейлерін төмен, орта, жоғары деп үш деңгейлерге бөліп қарастырылады. Педагогикалық диагностика барысында тұлғаның бойында ада - ми құндылықтарды қалыптастыру, тәрбиенің кешенді жүргізілуі , мақсаты , міндеттері, мазмұны, әдіс пен формалардың өзара әрекеттестікте іске асуы көзделеді. жүктеу/скачать 2,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|