«Ежелгі дәуір әдебиеті» «Алып Ер Тұңға» дастаны


кесі қызбағанын, сол 10 жылдың ішінде Талды өзенінің сағасында Қарқа-



Pdf көрінісі
бет170/248
Дата18.09.2024
өлшемі3,69 Mb.
#204595
1   ...   166   167   168   169   170   171   172   173   ...   248
Байланысты:
Әдебиет пәнінен барлық шығарма талдау (1)

кесі қызбағанын, сол 10 жылдың ішінде Талды өзенінің сағасында Қарқа-
ралы бекінісі, Қызылжар бекінісінің жанында Көкшетау бекінісі, Семей
бекінісінің тұсында Аягөз бекінісі, Омбы қаласынан төмендеу Ақмола
бекінісі, Жәміш бекінісінің қасынан Баянауыл бекінісі, Аманқарағайдан
жоғары Құсмұрын округі, Омбының оңтүстік саласында Үшбұлақ округ-
тері құрылып, бүкіл Арқа жеріне тырп еткізбейтін темір тор жабылғанын,
қарамағындағы елі түгіл, туған інісінің баласын арашалауға күші жетпей
қалғанын
ашына баяндайды.
Сегіз округке бөлінген Орта жүздің әр округіне 15–20 болыс, әр болысқа
10–12 ауыл кіреді, әр ауылда 100 шақты үй.
Ауылды үш жылға жұрт сайлаған
– старшын, ал болысты Шыңғыс төренің тұқымынан шыққан сұлтандар басқа-
рады. Округке үш жылға сайланған сұлтандар ие.
Патша үкіметінің озбыр саясаты: 
«бөліп ал да, билей бер»
.
Сейтеннің қатты ашынуының себептері: І Николай патшаның 1825 жылы
11 ақпан(февраль, қазақша тауық жылы)күнгі жарлығы 
бойынша қазақ
қыздарын 15 сомға сатып алып, шоқындырып, Сібірдегі әйел жынысына
мұқтаж үйлерге тапсыратындығы, 
інісі Тайжанның патшаға қарсы ереуіл ұй-
ымдастырғаны үшін өлім жазасына кесілген
і, оның ержетіп қалған 
үш ұлы-
ның Сібірге айдалуын, ал кәмелетке толмаған қызы Алтыншаштың қолға
түскендіг
і, осының бәріне көмектесуге шамасы жетпегені.
Алғашында Сейтеннің көңіліне Ожар туралы күмән кіргенімен, ол өзінің де ба-
сынан тура осындай жағдайлар өткендігін айтып, күмәнді сейілтеді.
Сейтеннің жалғыз арманы: артынан ерген көпшілікті діттеген жерге жет-
кізу.
Арманда кеткен батырды жау қолына ұстап берген Ожар өзінің тыңшы екенін
сездірмеу үшін «мені де байлаңдар» деген бұйрығын Сейтен ап-анық естиді.
Бірақ бәрі енді кеш. Құрылған торға мықтап ілінген Сейтен абақтыда мерт бола-
ды.
Сейтен мен Ожардың сөзін естіп қалған Таймас жалғыз өзі қарулы топқа қарсы
шыға алмайды. Кейіннен Ожар абақтыдан қашып шығыпты, Тайжанның қызы
Алтыншашқа үйленіпті дегенді естіген Таймас мән-жайды Кенесарыға айтады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   166   167   168   169   170   171   172   173   ...   248




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет