А. Соловьева, Б. Ибраимова
жүктеу/скачать 11,94 Mb. Pdf көрінісі
|
Биология 8 сынып. Оқыту әдістемесі
| А. Соловьева, Б. Ибраимова Жалпы білім беретін мектептің 8-сынып мұғалімдеріне арналған Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі ұсынған Алматы «Атамұра» 2018 ӘОЖ 373 КБЖ 74.262.8 С 64 Соловьева А. Р. және т.б. С 64 Биология. Оқыту әдістемесі: Жалпы білім беретін мектептің 8-сынып мұғалімдеріне арналған/ А. Р. Соловьева, Б. Т. Ибраимова. – Алматы: Атамұра, 2018. – 331 б. ISBN 978-601-331-208-8 ӘОЖ 373 КБЖ 74.262.8 ISBN 978-601-331-208-8 © Соловьева А. Р., Ибраимова Б. Т., 2018 © «Атамұра», 2018 КІРІСПЕ Бұл курсқа 7–9-сыныптағы биология курсының тақырыптары (модульдер) кіреді. Бұл білім берудің шоғырлас (концентрлес) принципі бойынша құрылған жаңартылған бағдарлама талаптарымен түсіндіріледі. Осылай оқылатын курстың барлық тақырыптары қандай да бір түрде оқушыларға таныс және бұрын меңгерген базалық пәндік білімге сүйену керек. Оқыту әдістемесінде ұзақмерзімді, ортамерзімді, қысқамерзімді жоспарлар үлгісі берілген. Жоспарлау кезінде мұғалім оқу мақсатын айқындауда оқушылар «Нені үйренеді?», «Нені біледі?» деген сұрақтарға жауап береді. Қысқамерзімді жоспарлау барысында оқушылардың тіл үйренудегі оқылым, айтылым, тыңдалым және жазылым дағдыларын арттыру да қарастырылған. Сонымен, ұсынылып отырған үлгілер жоспарлауда төмендегі мақсаттарға жетуді айқындайды: әрбір сабақтың оқу мақсаттарын белгілеу; барлық оқушының жеке қажеттіліктеріне қарай дамуын жоспарлау; оқушылар білім алуда кездесетін барлық кедергілерді жою, ынтасын арттыру, қызығушылығын ояту тәсілдерін қарастыру; оқушылардың терең ойлануына ықпал ету; оқыту мен оқу нәтижелерін бағалау құралдарын айқындау. Оқулық мазмұны негізгі 14 бөлімге топтастырылған. Әр бөлім оның мазмұнын ашатын тақырыптардан тұрады. Қалыптастырушы бағалау үшін сабақта ауызша және жазбаша сұрақтар қолданылады, үй тапсырмасын орындау, сабақ айту сапасы тексеріледі. Бірақ жаңа талаптар бойынша қорытынды бағалау жүргізу керек. Ол әрбір тақырып қорытындысы бойынша жүргізіледі және міндетті болып табылады. НЗМ жүйесінде дайындалған қорытынды бағалауға арналған сұрақтар сайтта берілген. Бірақ оқу практикасында ҚР Білім және ғылым министрлігі бекіткен міндетті, қорытынды бағалауға арналған бақылау-өлшеу материалдары әзірше қабылданбаған. Әрбір педагог өздері дайындаған өлшеу материалдарын қолдануына болады. Оқулық материалын меңгеру қорытынды бағалау сұрақтарын барынша табысты қолдануға мүмкіндік береді. Құрметті ұстаз, Сіздің қажырлы еңбегіңізге шығармашылық табыс тілейміз. 3 Сабақтардың ұзақмерзімді жоспары Сабақтың мазмұны Сағат саны, өтілетін күні Сабақтың мақсаты Оқып-үйренудің негізгі мақсаты Оқып-үйренудің нәтижесі Оқытудың белсенді стратегиялары Жоспарлы бағалау Оқуда қолданатын әдіс-тәсілдер § 1. Кіріспе 1 8.1.1 - 8 сынып оқулығының мақсаты мен мазмұнын таныстыру 8-сынып оқулығының мақсаты мен міндеттері айқындалады. Зерттеу объектілерін нақтылайды. Биология ғылымдарына шолу жасайды. Алдын ала биология пәнінен алған білімдерін еске түсіреді. Оқулықтың мақсаты мен міндеттерін түсінеді. Зерттеу объектілерін оқып-үйренеді. Биология ғылымдарын еске түсіреді, оларды бір- бірінен ажыратады. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер Көтермелеу Топпен жұмыс 1-бөлім. Жасушалық биология 2. Прокариот және эукариот жасушала- рының құрылысы 1 8.4.2.2. - прокариот және эукариот жасушалардың құрылысын салыстыру Тірі ағзалардың құрылымдық, қызметтік бірлігі жасуша екендігін біледі. Прокариоттар мен эукариоттарды ажыратады. Прокариоттар мен эукариоттардың құрылысын салыстырады, органоидтерін жіктейді. Әрбір органоид құрылысын талдайды, қызметтерін нақтылайды. Жасуша, прокариот, эукариот, анцит, цитология, органоид терминдеріне анықтама бере алады. – Прокариоттардың эукариоттардан ерекшеліктерін ажырата алады. – Прокариот жасушасының органоидтерін жіктейді, қызметін негіздейді. – Эукариоттар және прокариоттарға жататын ағзаларды жүйелейді. – Эукариоттардың органоидтерін, олардың қызметін нақтылайды. – Прокариоттар мен эукариоттарды салыстыра алады. – Жасуша үшін Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау Оқытуды бағалау АКТ-ны пайдалану Форма- тивті бағалау, жеке бағалау Жаңа білімді меңгерту Топпен жұмыс, бірлескен жұмысты қорғау, топ арасындағы көшбасшы §1 4 органоидтерінің маңызына баға береді. 3. Өсімдіктер және жануарлар- дың ұлпаларын жіктеу №1 зертханалық жұмыс. Өсімдік ұлпаларын жіктеу. №2 зертханалық жұмыс. Жануарлар ұлпаларын жіктеу 1 8.4.2.1- өсімдіктер мен жануарлардың ұлпаларын классифика- циялау 8.4.2.1 - өсімдіктер мен жануарлардың ұлпаларын классифика- циялау Тірек сөздер мен жетекші сұрақтар арқылы мәтіндегі негізгі ойды анықтау, өсімдіктер мен жануарлардағы ұлпаларды ажырату, ерекшеліктерін сипаттау. Өсімдік және жануарлар ұлпаларын зерттеу, салыстыру, ерекшеліктерін айқындау Мәтіннің негізгі мазмұнын әңгімелей алады. Мәтінде айтылған ұлпаларды өсімдіктер мен жануарлар бойынша жіктейді. – Ұлпалардың құрылысын зерделейді. – Ұлпалардың қызметін сипаттайды, ерекшелік- терін табады. – Ұлпалардың қызметіне баға береді. Өсімдік және жануарлар ұлпаларын біледі. Бір-бірінен ажыратады. Ерекшеліктерін зерделейді. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау Оқытуды қалыптастыру- шы бағалау, жиынтық бағалау, АКТ-ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Қалып- тастырушы бағалау «Төрт сөйлем», «Суреттер сөйлейді», «Буриме» стратегия- лары Зертханалық жұмыс §2 2-бөлім. Молекулалық биология 4. Жасушаның органика- лық заттары. Полмимер- лер мен мономерлер 8.4.1.1. - биологиялық мысалдарды пайдаланып полимерлер мен мономерлер арасындағы айырмашылықты сипаттау Жасушаның органикалық заттардың түрлерін, мономерлер мен полимерлерді ажырату, жүйелеу Мономерлер мен полимерлерді сипаттап бере алады, ажыратады, ерекшеліктерін зерделейді. Полимерлер түрлеріне сипаттама бере отырып, қызметтеріне баға береді Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. Пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Формативті бағалау өлшемдері арқылы өзара бағалау «Жіңішке және жуан сұрақтар кестесі». «Синквейн» §3 5. Көмірсулар мен липидтер. Олардың қасиеттері мен қызметі 1 8.4.1.2 - көмірсулар мен липидтің құрылымы мен биологиялық қызметтерін сипаттау Көмірсулар мен майлардың құрылысын анықтау. Көмірсулар мен майларды ажыратады, жүйелеу, қасиеттерін негіздеу, маңызына баға беру – Көмірсулар мен майлардың құрылысын анықтайды, топтары бойынша жүйелейді. – Көмірсулар мен майлардың қасиеттерін тұжырымдайды. – Көмірсулар мен майлардың көп кездесетін өкілдерін сипаттайды. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау Оқытуды бағалау АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Бағалау өлшемдері арқылы қалыптастыру шы бағалау «Блум түймедағы», «Салыстыру кестесі», §4 5 6. Нәруыздар. Олардың қасиеттері мен қызметі 1 8.4.1.3- нәруыздардың биологиялық құрылымы мен қызметі Нәруыздардың құрылымын, топтарын анықтау, ажырату. Нәруыздардың ағза үшін қызметіне баға беру Нәруыздың органикалық зат, оның биополимер, мономері аминқышқылдары екендігін біледі. Нәруыздардың әртүрлі қызметіне сипаттама бере алады. Ағза үшін нәруыздың маңызына баға береді Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Әр топтың тәуелсіз бақылаушы- лары бағалап қорытынды- сын айтады «Джигсо», «Үш қадамды сұхбат» §5 3-бөлім. Тірі ағзалардың көптүрлілігі 7. Өсімдік бөлімдерінің ерекше белгілері №3 зертханалық жұмыс. Өсімдіктер бөлімдерінің ерекше белгілерін анықтау 1 8.1.1.1 - балдырлар, мүктер, қырықжапырақ- тәріздестер ашық және жабықтұқымды- лар мысалында өсімдіктердің ерекшеліктерін сипаттау Өсімдіктер мен жануарларды жүйелеудің айырмашылықтарын білу. Мәтіндегі өсімдік бөлімдерін талқылау. Бөлімдердің өздеріне тән ерекшеліктерін анықтау. Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктерді сипаттау. Споралы және тұқымды өсімдіктердің мүшелер жүйесінің қызметін тұжырымдау. Балдырлар, мүктәріздестер, қырықжапырақ- тәріздестер, ашықтұқымдылар, жабықтұқымдыларды салыстыра отырып, ерекшелік белгілерін анықтау, ерекшелік белгілерді тізімдеу. Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктерді біледі, өсімдіктерді жүйелеуге қолданылатын таксондарды қолдана алады. Өсімдік бөлімдеріне сипаттама береді, бөлімдердің ерекшеліктерін анықтай алады. Өсімдіктер үшін көбеюдің маңызын тұжырымдай алады. Балдырлар, мүктәріздестер, қырықжапырақ- тәріздестер, ашықтұқымдылар, жабықтұқымдылардың негізгі ерекшеліктерін талдайды, анықтайды. Өсімдік бөлімдеріндегі негізгі ерекшелік белгілердің тізімдемесін жасайды, кестені толтырады. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Формативті бағалау өлшемдері арқылы өзара бағалау «INSERT» кестесі, «Кластер» стратегиясы, «Синквейн”. Зертханалық жұмыс §6 6 8. Саңырауқұлақтар – тірі ағзалардың ерекше патшалығы 1 8.1.1.2 – саңырауқұлақ- тардың негізгі белгілерін сипаттау Саңырауқұлақтардың ерекше патшалық өкілдері екенін түсіну. Саңырауқұлақтардың жануарларға, өсімдіктерге тән ерекшеліктерін анықтау. Саңырауқұлақтардың құрылысын талдау. Саңырауқұлақтардың топтарын сипаттау. Саңырауқұлақтардың табиғаттағы маңызына баға беру Саңырауқұлақтардың ерекше патшалықтар өкілдері екендігін біледі, құрылысын талдайды. Саңырауқұлақтардың топтарын сипаттай алады, топтарға жататын саңырауқұлақтарды жүйелейді. Саңырауқұлақтардың табиғаттағы маңызына баға береді. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Формативті бағалау өлшемдері арқылы өзара бағалау «Қазына іздеу», «Жұбын тап», «Жіңішке және жуан сұрақтар кестесі» §7 9. Даражарнақты және қосжарнақты өсімдіктер №4 зертханалық жұмыс. Даражарнақты және қосжарнақты өсімдіктер класының белгілерін зерттеу 1 8.1.1.3 - даражарнақты және қосжарнақты өсімдіктерді негізгі белгілеріне қарай ажырату Гүлді өсімдіктердің екі класы – даражарнақтылар мен қосжарнақты өсімдіктердің құрылысын анықтау Даражарнақтылар мен қосжарнақтыларды ажырата білу, жүйелеу, маңызына баға беру. Зертханалық жұмыс арқылы даражарнақты және қосжарнақты өсімдіктердің кеппешөптерін зерттеу арқылы екі кластың белгілерін зерттеу Гүлді өсімдіктердің ашық тұқымдылардан ерекшелігін біледі, гүлді өсімдіктердің кластарын анықтайды. Даражарнақтылар мен қосжарнақтылардың құрылыс ерекшеліктерін талдайды, суретке қарап екі класс өкілдерін жүйелейді. Даражарнақты және қосжарнақты өсімдіктердің тұқымының құрылысы, жапырақтарының жүйкеленуі, тамыр жүйесін ажыратады, кестені толтырады. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Формативті бағалау өлшемдері арқылы өзара бағалау «Кестемен жұмыс», «Фишбоун» Зертханалық жұмыс §8 10. Жануарлардың басым типтері мен олардың кластары 1 8.1.1.4 - буынаяқтылар мен хордалы жануарлар Эволюция барысында түр саны бойынша және дамыған Жер бетінде басымдылық көрсететін жануарларды біледі. Буынаяқтылар мен Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- Бағалау өлшемдері арқылы бағалау «Суреттер сөйлейді», «Ыстық орындық», §9 7 кластарын ерекше белгілері бойынша тану жануарлардың рейтингісін жасау. Буынаяқтылар және хордалылар типтерінің кластарын жүйелеу, ерекшеліктерін айқындау, құрылысын талдау. Буынаяқтылар мен хордалылардың басымдылық көрсету себептерін болжау хордалылар типтерінің кластарын жүйелейді, олардың ерекшеліктерін айқындайды, класс өкілдерінің құрылысын сипаттап береді. Эволюция барысында буынаяқтылар мен хордалылардың басымдылық көрсету себептерін болжайды. ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы «Шындық детекторы» 4-бөлім. Қоректену 11. Жануарлардың асқорыту жүйесі №1 модельдеу. Адам, сиыр, жауынқұрттың асқорыту жүйесінің құрылысын салыстыру 1 8.1.2.1. - омыртқасыз /жауынқұрт/, күйіс қайыратын /сиыр/ жануарлар мен адамның асқорыту жүйесінің құрылысын салыстыру Жануарлардың асқорыту жүйесін тип өкілдері бойынша ерекшеліктерін айқындау, салыстыру, мүшелердің қызметін талдау. Адамның асқорыту жүйесінің ерекшеліктерін пайымдау Жануарлардың асқорыту жүйесіне кіретін мүшелерге түсінік бере алады. Әртүрлі типке жататын жануарлардың асқорыту мүшелерінің құрылысын талдай алады, ерекшеліктерін айқындайды. Эволюция барысында жануарлардың асқорыту мүшелерінің өзгерісін қарапайымнан күрделіге қарай жүйелейді. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойла. Оқытуды бағалау. АКТ-ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Қалыптас- тырушы бағалау «Төртбұрышқа сурет салу», «Суреттер сөйлейді» §10 12. Тістердің құрылысы мен қызметі, олардың гигиенасы Адамның асқорыту жүйесінің құрылысы 1 8.1.2.2 - тістердің құрылысы, әртүрлі типтері мен қызметтері арасындағы байланысты және тісті күту ережелерін сипаттау 8.1.2.3 - адамның асқорыту жүйесінің Тістердің құрылысымен танысу, қызметін талқылау. Тістердің түрлерін ажырату, салыстыру, оларды күту жолдарын қарастыру. Адамның асқорыту жүйесінің ерекшеліктерін басқа Тістердің құрылысын біледі. Тістердің дыбыс шығарудағы, асқорытудағы рөлін талдайды. Тісті күту шараларын қарастырады. Адамның асқорыту жүйесіне кіретін мүшелерге түсінік бере алады. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Форма- тивті бағалау, жеке бағалау «Суреттер сөйлейді», «Рөлдік ойын», «Оңай және қиын сұрақтар кестесі», «Позиция таңдау», «Жеңілдетілген анықтама» §11 және 12 8 құрылысы мен қызметтері арасындағы өзара байланысты анықтау ағзалардың асқорыту жүйесімен салыстыра отырып талдау. Асқорыту жүйесіне кіретін мүшелердің құрылысын пайымдау, қызметін нақтылау Адамның асқорыту жүйесін басқа ағзалармен салыстыра отырып талдайды, ерекшеліктерін айқындайды. Асқорыту жүйесіне кіретін әрбір мүшенің асқорытуда алатын рөлін дәлелдей алады. 13. Асқазан-ішек жолдарының жұқпалы аурулары және тамақтану гигиенасы 1 8.1.2.4 - асқорыту жолы ауруларының себептерін және астан улану себебін ашу Микроорганизмдер, құрттар тудыратын асқазан-ішек ауруларын анықтау, аурудың туындау себебін талдау, аурудың алдын алу шараларын қарастыру Тамақтан уланудың себептерін талдау, уланғанда көрсетілетін алғашқы көмекті ұйымдастыру Асқазан-ішек ауруларын біледі. Адамның асқорыту жүйесі мүшелері ауруларының туындау себептерін айқындай алады, аурулардан сақтану жолдарын қарастырады. Асқорыту жүйесі мүшелері ауруларынан сақтану үшін жаднама жасап ұсынады. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Формативті бағалау өлшемдері арқылы өзара бағалау «Сынық вагон», «Сұрақтар шеңбері» §13 14. Дәрумендердің сипаттамасы және оларды жіктеу №5 зертханалық жұмыс. Тағамдық заттар құрамынан С дәруменін анықтау 1 8.1.2.6 - құрамында дәрумендердің маңызды мөлшері бар азық-түлік тізімін жасау 8.1.2.7 - азық- түлік құрамындағы С дәруменін анықтау Дәрумендердің ашылу тарихын талдау, жіктелуін анықтау Дәрумендердің тамақ өнімдерінде сақталу жолдарын қарастыру Тағамдық заттар құрамынан С дәруменін анықтау жолын қолданып, С дәруменін анықтау Дәруменнің анықтамасын, түрлерін біледі. Дәрумендердің суда және майда еритін түрлерін талдайды, дәрумендердің жетіспеушілігі мен артықшылығы кезінде туындайтын өзгерістерді түсіндіріп, болжай алады. Тамақ өнімдерінде дәрумендердің сақталу жолдарын қарастырады, тың ойлар айтады. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Формативті бағалау. Өлшемдері арқылы өзара бағалау «3 таяқша», «Борт күнделігі», Зертханалық жұмыс §14 9 15. Адам ағзасы үшін негізгі дәрумендер- дің маңызы 1 8.1.2.5 - адам ағзасындағы дәрумендердің маңыздылығын сипаттау Адам ағзасы үшін майда еритін және суда еритін дәрумендердің маңыздыларын анықтау Дәрумендердің жетіспеуінен туындайтын ауруларды талдау, адам ағзасына қажет дәрумендердің тәуліктік мөлшерін зерделеу Дәрумендердің негізгі көзі болып табылатын азық- түліктерді жүйелеу Адам ағзасы үшін дәрумендердің рөліне баға беру Адамға қажет негізгі дәрумендердің тізімдемесін біледі. Адам ағзасында дәрумендердің жетіспеушілігі салдарынан болатын өзгерістерді болжайды, жетіспеушіліктен пайда болатын ауруларды талдайды. Тамақ өнімдеріндегі дәрумендердің болуына байланысты тамақ өнімдерін анықтап, категорияларға бөледі, адам ағзасы үшін дәрумендердің рөліне баға береді. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Бағалау өлшемдері арқылы бағалау «Сиқырлы қобдиша», «Рөлдік ойын» §15 16 І тоқсандық жиынтық бағалау 5-бөлім. Заттардың тасымалдануы 17. Ағзаның ішкі ортасы және оның маңызы 1 8.1.3.5-лимфа жүйесін және қан, ұлпа сұйықтығы мен лимфа арасындағы өзара байланысты сипаттау Ағзаның ішкі ортасы қан, лимфа, ұлпа сұйықтығының құрылысын анықтау, ағза үшін қызметін талдау, гомеостаз туралы түсінік қалыптастыру. Ағза үшін ішкі ортаның тұрақтылығының маңызына баға беру Гомеостаз туралы біледі, ағзаның ішкі ортасының құрамдас бөліктерін айқындайды. Ағзаның ішкі ортасының құрамдас бөліктерінің құрамын, қызметін нақтылайды, салыстырады, ерекшеліктерін талдайды. Ағзаның ішкі ортасының маңызын зерделеп, баға береді. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Қалыптас- тырушы бағалау «Мені түсін» оқыта үйрету ойыны. «Детальдарын қосу» §16 10 18. Қанның құрамы және қызметі 1 8.1.3.1. - қан құрамы мен қызметін сипаттау Қанның құрамын талдау, плазма мен қан жасушаларының құрылысын пайымдау Плазма мен қан жасушаларының қызметін нақтылау Ағза үшін қанның қызметіне баға беру Қанның құрамын біледі, қан жасушаларын бір- бірінен ажырата алады. Плазманың құрамы мен қан жасушаларының құрылысын талдайды, салыстырады, ерекшеліктерін айқындайды, қызметін жүйелейді. Қанның ағза үшін маңызына баға береді. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Бағалау өлшемдері арқылы бағалау «Фотогале- рея», «Жұбын тап» §17 19 №6 зертхана- лық жұмыс. Түрлі ағзалардың қан жасушаларын зерттеу 1 8. 1. 3.2- дайын микропрепарат- тар арқылы әр- түрлі ағзалар- дың қан жасуша- ларының құры- лыс ерекшелік- терін зерттеу Зертханалық жұмыс арқылы әртүрлі ағзалардың қан жасушаларын зерттеу, салыстыру, ерекшеліктерін айқындау Әртүрлі ағзалардың қан жасушаларын зерттейді, қорытынды шығарады. Сын тұрғысынан ойлау Қалыптас- тырушы бағалау Зертханалық жұмыс 20 Иммунитет. Гуморальдық және жасушалық иммунитет 1 8.1.3.3 - лейкоциттердің түрлі типтерінің қызметтерін зерттеу 8.1.3.4 - гуморальдық және жасушалық иммунитеттті салыстыру Иммунитеттің негізін қалаған ғалымдардың еңбектерімен танысады. Иммунитет терминінің мәнін ашады, түрлерін талдайды. Лейкоциттердің түрлерін жүйелейді, олардың ағза үшін маңызын зерделейді. Иммунитет терминінің мәнін ашады, иммунитеттің типтерін біледі. Иммунитеттің типтерін салыстырады, ерекшеліктерін айқындайды, лейкоциттердің түрлерін жүйелейді, олардың атқаратын қызметтерін нақтылайды, маңызын табады. Иммунитеттің негізін салушы ғалымдардың еңбектеріне баға береді. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Форма- тивті бағалау, жеке бағалау Жұптық жұмыс, РАФТ Топтық жұмыс §18 21. Жұқпалы аурулар және олардың алдын алу 1 8.4.3.1 - қарапайымдар, саңырауқұлақ- тар, бактериялар Жұқпалы аурулардың қоздырғыштарын, олардың ағзаға ену Ағзаға енетін жұқпалы аурулардың қоздырғыштарын біледі. Жұқпалы аурулардың Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. Форма- тивті бағалау, жеке бағалау «ПОПС», «Сүзіп алу», «РАФТ» §19 11 мен вирустар- дың қозды- руымен туын- дайтын аурулар- дың ерекше- ліктерін сипаттау және алдын алу шараларын қарастыру жолдарын талдау. Жұқпалы аурулар- дың кейбіріне тоқталу, аурудың жұғу жолдарын, ауру белгілерін сипаттау, олардың алдын алу шараларын қарастыру таралу жолдарын сипаттайды, ауру белгілерін сипаттайды. Жұқпалы аурулардың алдын алу туралы жаднама жасайды АКТ-ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы 22. Туа біткен және жүре пайда болған иммунитет түрлері 1 8.1.3.6 - аурудың алдын алудағы вакцинацияның рөлін бағалау Иммунитет түрлерін салыстыру, ерекше- ліктерін айқындау. Иммунитет түрлерінің пайда болу жолдарын талдау. Екпенің аурудың алдын алудағы рөліне баға беру Иммунитет түрлерін ажыратады, пайда болу жолдарын талқылайды. Иммунитет түрлерін бір- бірімен салыстырып, ерекшеліктерін айқындау.айқындайды Екпенің рөліне баға береді. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ-ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Форма- тивті бағалау, жеке бағалау «Кластер құру», «Он сұрақ» §20 23 Қан топтары және қан құю, резус- фактор 1 8.1.3.7- агглютинация және резус- конфликт механизмдерін түсіндіру Адамның қан топтарын талдау, олардың белгіленуін анықтау. Қан топтарын эритроциттерде болатын антигендер және плазмада болатын антиде- нелерге байланысты ажырата білу, салыстыру. Қан беретін донор мен қабылдайтын реципиент арасын- дағы қан топта- рының үйлесімдігі туралы кестені зерделеу. Ерекше нәруыз резус- фактордың әсерін талқылау Қан топтарын біледі, оларды белгіленуіне байланысты ажырата алады. Антиген мен антиденеге байланысты қан топтарын салыстырады, қан құю кестесін қолданып, қан құюды болжайды. Қанды дұрыс құймағанда болатын қауіптерді дәлелдеп бере алады, Резус-фактордың «оң» және «теріс» түрлерін сипаттап береді. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Форма- тивті бағалау, жеке бағалау «Серпілген сауал», «Идеялар себеті» §21 12 24 Жануарлардың жүрек-қан тамырлары жүйесі құрылысының ерекшеліктері мен эволюциясы 1 8.1.3.8 - жануарлар жүрегінің құрылысы мен қан тамырлар жүйелерінің маңызын сипаттау. 8.1.3.9- қан тамыр қабырғасының құрылысы мен олардың қызметі арасындағы байланысты орнату Жануарлардың жүрек-қан тамырлар жүйесін құрайтын мүшелерге сипаттама беру. Қан тамырлардың құрылысын, қызметін зерделеу Тип кластарын мысалға ала отырып, олардың жүректерінің бөлімдерін, құрылысын талдау Эволюция бағытында қарапайымнан күрделіге қарай жүрек-тамыр жүйесінің өзгеруіне баға беру Жүрек-тамырлар жүйесінің мүшелерін біледі. Тамырларды салыстырады, құрылысын анықтайды, құрылысына байланысты қызметтері мен ерекшеліктерін айқындайды. Жүректің құрылысын тип бойынша жүйелейді. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ-ны пайдалану Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Форма- тивті бағалау, жеке бағалау «Борт күнделігі», «Төрт сөйлем» §22 25 Қан тамыр- лар жүйесінің түрлері және қан айналым шеңберлері 1 8.1.3.10 - жануарлар, адамдар қан тамырлар жүйесі түрлерін сипаттау Ашық және тұйық қан айналым жүйесі бойынша жануарларды жүйелеу. Үлкен және кіші қан айналым жүйесін талдау, ерекшеліктерін зерделеу, айналым сызбасын салу. Адамның жүрегінің құрылысын, жүрек қызметін тұжырымдау Ашық және тұйық қан айналымның ерекшелігін түсіндіре алады, осыған байланысты жануарларды жүйелейді. Үлкен және кіші қан айналым шеңберлерін сипаттайды, сызбасын сызады, салыстырады. Адамның жүрегінің құрылысын, қызметін зерделейді. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Формативті бағалау өлшемдері арқылы өзара бағалау «Суреттер сөйлейді», «Кестемен жұмыс» §23 26 №7 зертхана- лық жұмыс. Дене жаттығу- 1 8.1.3.11 - дене жаттығуларының жүрек жұмысына Дене жаттығуларының адамның жүрек-қан Дене жаттығуларының адам денсаулығы үшін маңызын болжайды Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Қалыптас- тырушы бағалау Зертханалық жұмыс 13 ларының жүрек жұмысына әсерін зерттеу әсерін зерттеу тамыр жүйесі үшін маңызына баға беру Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы 27. Жүрек-қан тамыр- лар жүйесінің аурулары 1 8.1.3.12 – қан тамыр жүйесі ауруларының себептері мен ауру белгілерін сипаттау Қан айналым ауруларын жүйелеу, туындау себептерін талдау. Қан айналым аурулары кезіндегі алғашқы көмек шараларын қарастыру, аурудың алдын алу жолдарын айқындау Қан айналым ауруларын мүшелер бойынша жүйелейді. Аурулардың белгілерін сипаттайды, туындау себептерін анықтайды, алғашқы көмекті көрсете алады, алдын алу жолдарын тұжырымдайды. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Формативті бағалау өлшемдері арқылы өзара бағалау Топтық, жұптық, жеке жұмыстар §24 6-бөлім. Тыныс алу 28. Газ алмасу 1 8.1.4.1 - өкпе мен ұлпадағы газ алмасу механизмдерін сипаттау Адамның тыныс алу мүшелерін, қызметтерін талдау. Ұлпадағы, жасушадағы газ алмасуды салыстыру ерекшеліктерін айқындау. Адам үшін тыныс алудың маңызына баға беру Газ алмасу ұғымына анықтама береді. Адамның тыныс алу мүшелерін сипаттайды. Ұлпадағы және жасушадағы тыныс алуды салыстырады, ерекшеліктерін талдайды. Адам үшін тыныс алудың маңызын болжайды. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Форма- тивті бағалау, жеке бағалау Топтық жұмыс, постер қорғау, диалогтік оқыту, дарынды балалармен жұмыс. §25 29. Тыныс алу және тыныс шығару механизмдері. Кеуде қуысының механизмі 1 8.1.4.2-тыныс алу және тыныс шығару механизмін түсіндіру Тыныс алу, тыныс шығарудың реттелуі, орталығы туралы білімді қалыптастыру. Тыныс алуға және тыныс шығаруға қатысатын мүшелерді талдау. Көкіректік және құрсақтық тыныс алуды салыстыру, ерекшеліктерін айқындау. Тыныс алу және тыныс шығару Тыныс алу мен тыныс шығарудың нейрогуморальды реттелуін түсіндіреді. Гуморальды және жүйке арқылы реттелудің байланысын негіздейді. Тыныс алуға және тыныс шығаруға қатысатын бұлшық еттер түрлерін жүйелейді. Тыныс алуға және шығаруға қатысатын, тыныс алу орталығы болатын сопақша мидың Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Форма- тивті бағалау, жеке бағалау “Ротация”, “Джигсо”, “Ыстық орындық” §26 14 механизміндегі сопақша мидың, көкеттің, қабырғааралық бұлшық еттердің маңызына баға беру қызметіне баға береді. 30 Өкпе жұмысының көрсеткіштері. Тыныс алу гигиенасы 1 8.1.4.3. - өкпенің тіршілік сыйымдылығын анықтау. Қалыпты жағдайдағы және дененің физикалық жүктемесі кезіндегі тыныс алудың минуттық көлемін анықтау Тыныс алу қозғалыстарының минуттық көлемін есептеу Тыныс алуға темекінің тигізетін зиянын зерделеу Тыныс алудың минуттық көлемін есептейді. ӨТС- 3500 см 3 мөлшерінің қайдан шыққанын талдау. Тыныс алуға темекінің тигізетін әсерін болжау Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Формативті бағалау өлшемдері арқылы өзара бағалау «INSERT» кестесі §27 31 №8 зертханалық жұмыс. Өкпенің тіршілік сыйымды- лығын зерттеу 8.1.4.3. - өкпенің тіршілік сыйымдылығын анықтау және қалыпты жағдайдағы және дененің физикалық жүктемесі кезіндегі тыныс алудың минуттық көлемін анықтау Өкпе жұмысының негізгі көрсеткіші өкпенің тіршілік сыйымдылығын талдау, зерттеу, оны өлшейтін құралмен танысу, қалыпты жағдайдағы ӨТС мөлшерін анықтау Қалыпты жағдайда өкпенің тіршілік сыйымдылығының көлемін біледі, өлшей алады Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Қалыптасты- рушы бағалау Зертханалық жұмыс 32 ІІ тоқсандық жиынтық бағалау 7-бөлім. Бөліп шығару 33. Шығару жүйесі мүшелерінің құрылысы 1 8.1.5.1 - адамның зәр шығару жүйесі мүшелерінің құрылысы мен қызметін сипаттау 8.1.5.2- бүйректің Зәр шығару жүйесінің негізгі мүшесі бүйректің құрылысын, зәр түзудегі қызметін талдау Зәр түзілу кезеңдерін ажырату, салыстыру, ерекшеліктерін Бөліп шығару жүйесіне кіретін мүшелерді біледі. Бүйректің құрылысын талдайды, сипаттап береді. Бүйректегі зәр түзілудің кезеңдерін анықтайды, салыстырады. Бөліп шығарудың ағза Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Форма- тивті бағалау, жеке бағалау Топтық жұмыс, постер қорғау, диалогтік оқыту, дарынды балалармен жұмыс. §28 15 құрылымдық бөліктерін танып- білу зерделеу. Бөліп шығару қызметінің ағза үшін маңызын анықтау үшін маңызына баға береді. 34. Терінің құрылы- сы мен қызметі, оның маңызы 1 8.1.5.3 - терінің құрылысы мен оның бөліп шығарудағы маңызын сипаттау Терінің құрылысын талдау, қызметтерін жүйелеу. Терінің ағза үшін маңызын анықтау Терінің үш қабатын біледі, әр қабаттың өзіне тән ерекшеліктерін айқындайды, қабаттарды бір-бірімен салыстырады. Терінің қызметтерін жүйелейді, мысал келтіре отырып сипаттап береді. Терінің ағза үшін маңызын зерделеп, баға береді. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау.АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту асшы Форма- тивті бағалау, жеке бағалау Топтық жұмыс, постер қорғау, диалогтік оқыту, дарынды балалармен жұмыс §29 35. Тері аурулары және гигиенасы 1 8.1.5.4 - тері ауруларының алдын алу шараларын қарастыру Тері ауруларын талдау, ауру белгілерін сипаттау Тері ауруларының тізімдемесін жасау Теріні күту ережелерін жасау Тері гигиенасын сақтау, маңыздылығын тұжырымдау Тері ауруларының тізімдемесін жасайды. Тері ауруларының белгілерін сипаттап береді. Теріні күту, аурудың алдын алу үшін өздері ереже жасайды. Терінің гигиенасы сақталуының маңыздылығына баға береді. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ- ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Формативті бағалау өлшемдері арқылы өзара бағалау Топтық жұмыс, «РАФТ», «Суреттер сөйлейді» §30 8-бөлім. Қозғалыс. Биофизика 36. Адам қаңқасы- ның құрылысы. Тірек-қимыл жүйесінің рөлі мен қызметі 1 8.1.6.1 - тірек- қимыл жүйесінің қызметтерін сипаттау Адамның тірек- қимыл жүйесінің бөлімдерін анықтау, ерекшеліктерін пайымдау. Адам қаңқасының құрылысын талдау. Қаңқа бөлімдерін ажырату, әр бөлімге Тірек- қимыл жүйесінің қаңқа және бұлшық ет бөлімдерін ажыратады, олардың енжар және белсенді бөлімдерінің ерекшеліктерін пайымдайды. Адамның қаңқасының құрылысын, оған кіретін Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ-ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Формативті бағалау өлшемдері арқылы өзара бағалау Топтық жұмыс, постер қорғау, диалогтік оқыту, дарынды балалармен жұмыс §31 16 кіретін сүйектерді жеке қарастыру, жүйелеу сүйектерді анықтайды, салыстырады, жүйелейді. Адам үшін қаңқаның қызметіне баға береді 37. Сүйектің макро және микрос- копиялық құрылысы. Сүйектің химиялық құрамы №9 зертхана- лық жұмыс 1 8.1.6.2 - сүйектің химиялық құрамын, макро және микроско- пиялық құры- лысын зерттеу Сүйектің макроскопиялық және микроскопиялық құрылысын талдайды, салыстырады, ерекшеліктерін айқындайды. Сүйектің химиялық құрам- бөліктерін ажыратады, сүйектің органикалық және бейорганикалық заттарының қызметін тұжырымдайды. Сүйектің кемік заттары, сүйек қабы, дәнекер ұлпасы, остеон, остеоцит, остеобласт, остеокласт деген ұғымдарға түсінік береді, бір-бірінен ажырата алады, қызметтерін нақтылайды. Сүйектің химиялық құрамын талдайды, бейорганикалық және органикалық заттардың қызметіне баға береді. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ-ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Форма- тивті бағалау, жеке бағалау Топтық жұмыс, постер қорғау, диалогтік оқыту, дарынды балалармен жұмыс §32 38. Сүйектердің байланысу типтері 1 8.1.6.3 - сүйектің байланыс түрлерін салыстыру Сүйектің байланыс түрлерін ажырату, салыстыру. Байланыс түрлеріне сипаттама беру, сүйектерді байланысы бойынша жіктеу. Байланыстардың сүйектегі қызметін анықтау. Байланыстардың тірек-қимыл жүйесіндегі маңызына баға беру Сүйектегі байланыс түрлерін біледі. Байланыс түрлерін бір- бірімен салыстырады, ерекшеліктерін талдайды. Сүйектерді байланысы бойынша жүйелейді. Байланыстардың маңызын тұжырымдайды. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан ойлау. Оқытуды бағалау. АКТ-ны пайдалану. Дарынды оқушыларды оқыту. Көшбасшы Формативті бағалау, өлшемдері арқылы өзара бағалау Топтық жұмыс, постер қорғау, диалогтік оқыту, дарынды балалармен жұмыс §33 39. Буынның құрылысы мен қызметі 1 8.1.6.4 - буынның әр- түрлі типтерінің Буынның қосалқы элементтерін сипаттау. Буын сұйықтығы және буын қалтасы ұғымдарына түсінік Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Сын тұрғысынан Формативті бағалау өлшемдері Топтық жұмыс, постер қорғау, диалогтік жүктеу/скачать 11,94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|