183
Қазақ тілі бай, таза, іргелі жұрт тілі деп бәріміз де айтамыз. Бірақ
құр бай, таза деумен ғана тіліміз өздігінен сақталып, әдебиетіміз
өрбіп кете ала ма? Қай жұрттың тілі болса да түу басында біздікі
секілді таза да, бай болған. Бірақ олар көрші жұрттардың сөздері
қосыла-қосыла, жүре бұзылған. Біздің қазақ тілі бұрын ылғалсыз таза
болса да бұл кезде басқа жұрттармен араласа бастадық, басқа
жұрттардың оқуын оқыдық.
Бір жағы Бұхар, бір жағы Мекке, Медине, Стамбұлдарда оқып
қайтқандарымыз да бар. Бұлардың сөйлеген сөзінде, жазған хатында
шет жұрттардың тілі аңқып тұр. Бұлар елге келіп жас балаларды
оқытады. Сөйтіп, шет тілдер елдегі жас балаларға жұғады. Жас
балалар – келешектегі бір буын халық. Бұрынғы қазақ арасына тарап
жүрген қисса-хикаялардың бәрі ноғайша, арабша аралас тілмен
жазылған. Орысша оқығандарымыздың көбі екі сөздің біріне орысша
қатынастыруды үйреніс қылып алған. Осыдан топшылауға болады,
таза деген қазақ тілі де күн бұрын сақталуына қас қылмасақ – бірте-
бірте бұзылып кететіні. Қазақ тілінің мұндай жолмен бұзылып кетуін
көбіміз сезбей де қаламыз.
(М.Дулатұлы)
Достарыңызбен бөлісу: