Пунктуациясы
жүктеу/скачать 1,36 Mb. Pdf көрінісі
|
767f84253bd59368c0d3f8a69b50ecc0
- Бұл бет үшін навигация:
- 274-жаттығу.
- Сөз құдіреті
| Сөздің атасы мен анасы
Қаздауысты Қазыбектің атағы шығып тұрған кезде аулына бір саудагер келіпті Түстеніп болған соң Қазыбекке Сізден бір сөз сұрайын деп едім депті Бір керуен едік өзара дауластық та ойластық та бірақ шешуін таба алмай қойдық Сөздің атасы кім анасы кім Қазыбек ойланып қалады Япырай өзбектің саудагері ғана білмейді екен десек қазақтың Қазыбегі де білмейді екен ғой биыл таппасаңыз ендігі жылы табарсыз деп саудагер үйден шығып кетеді Қазыбек орнынан ұшып тұрып іле-шала тысқа шықса саудагер асығыс атқа мініп қалған екен Япырай саудагердің ісі сарт-сұрт деген рас екен ғой Артыңа қарамай аттанғаның не Әлгі сөздің шешуін іздеп ендігі жылы тағы келіп саудаңнан қаларсың артыңа қарамайтын болып кет Сөздің атасы бірлік анасы шындық Жолың болсын жүрген жеріңе айта жүр депті Қазыбек (Шешендік сөздер) 274-жаттығу. Сөйлемнің тыныс белгілеріне назар аударып, неліктен қойылып тұрғанын түсіндіріңіздер. Сөздің құдіреті жайында өз ойларыңызды білдіріңіздер. Сөз құдіреті Баршамызды да ана тіліміздің көсегесін көгертіп, қолдану аясын кеңейту, мемлекеттік тілдің қамы, туған тіліміздің тылсым иірімдеріне деген құмарлық толғандырары аян. Мен тіл маманы не әдебиет маманы емеспін. Тек ана тілін құлай сүйетін жандардың бірімін. Сөз құдіреті! Оның бітпесті бітірген, жетпесті жеткізген, үзілгенді жалғаған мүмкіндігі. Бір ауыз сөз опық жегізіп, өмір бойы өзегіңді өкінішке толтырса, бір ауыз орынды айтылған пікір жадыңда жатталып, қуанышқа, бақытқа жеткізері ақиқат. Ұлы ғұламалар сөз құдіреті туралы талай ұлағатты ойлар айтқан. Артына 90 томдық туынды қалдырған орыстың ұлы жазушысы Л.Н.Толстой: «Сөз – ұлы нәрсе. Оның ұлылығы мынада: сөзбен адамдарды біріктіруге болады; сөзбен оларды алшақтатуға да болады; сөзбен махаббат отын тұтата аласың; сөзбен жауласуға да, арбасуға 190 да барасың. Адамдарды бір-бірінен алшақтататын сөзден сақтан. Тіл – ұлттың жан дүниесі», – деген. Иә, тіл – ұлттың жан дүниесі! Расында да, қазақ халқының басында талай қиын нәубеттің, зұлматтың, қайғылы күндердің болғаны тарихтан белгілі. Қоралап айдаған малдың қиқулап қуса, жаудікі екендігін, борандадып соқса, жұттікі екендігін, үйге жиған жиһаз-мүлкін, бағалы тастарын, халық айтқандай, «Арпа-бидай ас екен, алтын-күміс тас екендігін» өмір талай дәлелдеді. Осындай ауыр сәттерде, сын сағаттарда атамекен қонысын тастап босқан халықтың өзімен бірге алып кетер бар байлығы – ана сүтімен санасына дарыған ана тілі ғана. (Ө.Озғанбаев) |