техникалық іс-əрекеттер жүйесі.
Өндірістік санитария– жұмыс жасаушыларға əсер ететін зиянды
Еңбек гигиенасы- жұмыс жасаушы организіміне əсер ететін қоршаған
ортанын əсерін зерттейтін медициналық ғылым. Санитарлы-гигиеналық
нормативтерді ойлап табу жəне олардын алдын-алып адам денсаулығына
əсерін азайту еңбек гигиенасынын негізгі мақсатарынын бірі болып
табылады.
Электрқауіпсіздігі-адамдарды электр тогынан, электр доғасынан,
электромагнитті өріс пен статикалық электр өрісінен зиянды əсерінен
қорғайтын ұйымдастырушылық жəне техникалық іс-шаралар жиынтығы
болып саналады.
Жұмыс орны- жұмысшы немесе жұмысшылар тобы бірігіп керекті
өндірісіті мақсаттарды шешуге арналған керекті құралдармен жабдықталған
өндірістік аймақ болып табылады. Жұмыс орны
өндірістін(ұйымнын)өндірістік-технологиялық құрылымынын бөлігі болып
табылады, ол технологиялық(өндірістік) үрдісті орындау үшін жəне басқа
жұмыс жасайтын нормативтер негізінде қолданылады.
Жұмыс аймағы –жұмысшылардын тұрақты немесе уақытша жұмыс
жасайтын еденнен немесе аланнан биіктігі 2 м шектелген аймақ болып
табылады. Жұмыс шарты-жұмысшынын жұмыс барысы кезінде адамнын
денсаулығы мен жұмыс қабілеттілігне əсер ететін факторлардын жиынтығы
болып табылады.Еңбек шартын зерттеу кезінде ендек үрдісі кезінде
келесідей факторлар болып шықты:
Санитарлы-гигеникалық орта, жұмыс аймағында сыртқы ортаны
береді – микроклимат, механикалық тербелістер, сəулелену,
температура,жарықтандыру жəне т.б. Психофизиологиялық элементтер:
жұмыс тұрысы, физикалық жүктеме, жүйке-психологиялық жүктеулер жəне
т.б. олар еңбек үрдісімен шарталынады;
Эстетикалық элементтер: өндірістік құрылыстардын,
құрылғылардын, жұмыс орнынын, жұмыс құралынын
ұйымдастырылуы;Қоғамдық-психологиялық элементтер,олар психикалық
климат деген сипатамасын құрайды. Өндірістік ауру деп енбектін зиянды
шарттары əсер ететін ауруларды атайды. Оларға жататындар: хроникалық
шаңдық бронхиттар, дірілдек ауру, токсикалық заттармен тудырылған
зақымданулар.Өндірістік аурулар : ауырлығы мен пайда болу уақытына
қарай жұмысқа қабілетігінін жоғалуымен бірге жүруі мүмкін. Ауыр
жағдайларда олар инвалидтікке жеткізуі мүмкін.
Еңбекті қорғау ережелерін бұзу — қауіпсіздік техникасын, өндірістік
санитария ережелерін немесе еңбекті қорғаудын өзге де ережелерін, осы
ережелерді сақтауды ұйымдастыру немесе қамтамасыз ету жөніндегі
міндеттер жүктелген адамның бұзуы, абайсызда денсаулыққа ауыр немесе
орташа ауырлықтағы зиян келтіруі немесе абайсызда адам өліміне апарып
соқтырса, ол адамның жəне азаматтардын конституциялық жəне өзге
құқықтары мен бостандықтарына қарсы қылмыс болып табылады.
Мақсаты – қызметкерлердің денсаулығын қорғау жəне қауіпсіз
72
жағдайларды қамтамасыз ету.
Қоғамда еңбекті қорғау жəне қауіпсіздікті қамтамасыз ету
-ұйымдастырушылық, техникалық, əдістемелік, өндірістік, санитарлық-
гигиеналық кешендерінен жəне басқа шаралардан құрылады.
Шаралардың негізгі бағыттары - бұл:
• озық технологияны, комплексті механизацияны, ауыр жəне ауыреңбек
жұмыстарын енгізу, өндіріс мəдениетінің деңгейін арттыру;
• қол көмегімен жасалатын еңбекті қысқарту үшін кіші механизация
құралдарын енгізу;
• еңбек жағдайларын жақсартуға бағыталған техникалық құралдарды
енгізу жəне қызметкерлерді қауіп жоғарылаған зонадан шығару;
• еңбекті қорғау нормалары мен ережелеріне сəйкес, қоршаған ортаның
шаң болуын, газ болуын төмендету, жұмыс орындарында шуыл
деңгейін жəне температуралық режимге келтіру, еңбек жағдайлары
бойынша өндірістік нысандарды аттестаттау;
• қызметкерлердің санитарлық-тұрмыстық жағдайларын жақсарту;
қауіпсіздік жəне еңбекті қорғау бойынша халықаралық стандарттарын
енгізу.
Жыл сайын республикада 28 сəуір Бүкілдүниежүзілік еңбекті қорғау
күні ретінде аталып өтіледі.
Достарыңызбен бөлісу: